آوای سنت : به گفته پژوهشگران تخریب اکوسیستم طبیعی از طریق جنگل زدایی و کشاورزی خطر ابتلا به بیماریهای همه گیر را افزایش میدهد.
از ۱۰ بیماری عفونی خطرناک ۶ بیماری از حیوانات ناشی میشود که شامل سل از گاو، آنلفوانزا از خوک و مرغ و HIV از شامپانزه.
دانشمندان میگویند «مهار افسارگسیخته طبیعت» منجر به بروز همه گیریهای بیشتر در آینده میشود. به گفته آنها از بین رفتن زیستگاههای طبیعی، حیوانات وحشی را به محیطهای انسانی میکشاند و همین تلاقی است که باعث شکوفا شدن بیماریهای جدید میشود.
دانشمندانی که پیوند بین ویروسها، حیات وحش و نابودی زیستگاهها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادهاند، میگویند روشهای مرسوم برای مهار ناعادلانه طبیعت، باید تغییر کند تا احتمال بروز همه گیریهای مرگبار مانند Covid-۱۹ به تدریج کاهش یابد. به گفته آنها جنگلزدایی و دیگر اشکال تبدیل زمینهای زراعی به مسکونی یا مرتعی به زراعی، گونههای عجیب و غریب را از سولههای تکاملی خود، به محیطهای انسانساخت منتقل میکند؛ جایی که آنها در تعامل و تولید نژادهای جدید بیماری هستند.
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده، سهچهارم بیماریهای جدید یا نوظهور که انسان را آلوده میکند، از حیوانات سرچشمه میگیرد، اما این فعالیت انسان است که خطرات عفونت را چند برابر میکند. یک تحقیق در حال توسعه تأیید میکند که خفاشها که از آنها به عنوان منشاء بیماری کرونا یاد میشود، به طور طبیعی میزبان ویروسهای زیادی هستند که در صورت تماس انسانها با آنها یا تخریب اکوسیستمهای طبیعی مانند جنگلهای پاکتراشی شده یا تالابهایی که برای ایجاد زمینهای زراعی زهکشی شدهاند، به احتمال زیاد این ویروسها میتوانند به انسان یا حیوانات دیگر منتقل شوند.
در دنیای وحش، خفاشها به ندرت میتوانند عامل انتقال ویروسهای خود به حیوانات دیگر باشند؛ اما از آنجا که گونه ها تمایل دارند در زیستگاههای متمایز و کاملاً مشخص و تغییرکاربرییافته به راحتی مستقر شوند، لذا به محض تبدیل اراضی به مصارف انسانی، احتمال افزایش تماس حیوانات و ویروسها با انسان افزایش یابد. در این شرایط حیوانات وحشی میتوانند در مناطق کوچکتر متمرکز شده یا به سکونتگاههای انسانی مانند خانه ها و انبارها مهاجرت کنند. این امر در مورد برخی حیوانات بهویژه در مورد خفاشها بیشتر صادق است که عموما از حشراتی که در اطراف لامپهای روشنایی جمع میشوند یا حشراتی که در باغها هستند تغذیه میکنند.
چگونه کرونا جهان را در سه ماه تغییر داد؟
دو سال پیش، دانشمندان پیشبینی کرده بودند که ممکن است یک ویروس جدید از خفاشها در آسیا پدیدار شود. اینکه آسیا مبدا این ظهور مرگبار پیشبینیشده بود، به این دلیل بود که این منطقه بیشتر از سایر نقاط جهان، تحتتأثیر جنگلزدایی و سایر تخریبهای زیستمحیطی قرار گرفته است.
راجر فروتوس، یکی از پژوهشگران ارشد این مطالعه و متخصص بیماریهای عفونی در دانشگاه مونتپلیه فرانسه میگوید: مطالعات متعدد تأیید کرده تراکم و میزان ویروسهای با میزبان خفاش در نزدیکی سکونتگاههای انسانی بیشتر است. او میافزاید: انسانها محیط طبیعی خفاشها را نابود میکنند و سپس ما گزینههای دیگری را برای آنها پیشنهاد میکنیم. برخی از آنها با یک محیط غیرطبیعی سازگار میشوند که گونههای مختلف ممکن است از آن عبور کنند؛ درحالیکه در طبیعت تردد این همه موجود امکانپذیر نبوده است.
با جنگلزدایی، درها را به روی ویروسها باز میکنید!
فروتوس میگوید: نابودی زیستگاهها یک پیششرط اساسی برای تکثیر ویروسهای جدید است، اما این تنها یکی از چندین عامل مهم برای ظهور و پیدایش ویروسها است. خفاشها باید بتوانند بیماری را به انسان منتقل کنند؛ اما هنوز هیچ مدرکی مبنی بر انجام این کار به طور مستقیم از طرف خفاش برای انتقال ویروس کرونا وجود ندارد. دانشمندان میگویند در این میان واسطههایی وجود دارد که یا عموما حیوان اهلی است یا حیوان وحشی که انسانها برای تامین غذا، تجارت یا تهیه دارو یا رونق کسب و کارشان با آنها در تماس بودهاند.
زمانی که بیماری سارس در سال ۲۰۰۳ در چین شیوع یافت، این عامل واسطه، یک گربه زیرک بود. در شیوع بیماری مرس در خاورمیانه در سال ۲۰۱۲ نیز، شتر عامل انتقال معرفی شد. حالا در مورد بیماری کرونا دانشمندان میگویند به احتمال زیاد عامل انتقال، پانگوولین یا مورچهخوارها هستند.
در مقاله ای که به زودی در نشریات معتبر علمی منتشر میشود، پژوهشگران تاکید خواهند کرد که راهکار مهار همه گیریهای آینده، ترس از دنیای وحش نیست، بلکه شناختن اینکه کدام یک از فعالیتهای انسانی، مسئول ظهور و تکثیر بیماری دنیای وحش میشود، خیلی اهمیت دارد.