فرامین اسلام برای زمان جنگ

آوای سنت : اسلام از انجایی که آخرین دین و کامل ترین دین و دربردارنده فرامین تمامی جوانب زندگی می‌باشد و مقوله‌ای نیست که از قلم انداخته باشد و شرایط و شروط آن را مدنظر نگرفته باشد از همین رو بعنوان برترین و نهایی ترین دین تلقی و قلمداد میگردد.

از همین نقطه نظر میباشد که فرامین واضح و روشنی را پیرامون جنگ و چگونگی برخورد درهنگامه آن را به نیکوترین وجه ممکن بیان فرموده است.

زنان را نکشید: (لا تقتلوا النساء) ، ترجمه: زنان را به قتل نرسانید. [۱] کودکان را نکشید: (لا تقتلوا ولیدا)، ترجمه: کودکان را نکشید .[۲] راهبان و صاحبان عبادتگاه ها را نکشید: (لا تقتلوا أصحاب الصوامع) ، ترجمه: اصحاب عبادتگاه ها را نکشید. [۳] بازرگانان را نکشید: ( جابر بن عبد الله قال کنا لا نقتل تجار المشرکین على عهد رسول الله صلى الله علیه و سلم ) ، ترجمه: جابر بن عبدالله رضی الله عنه می گوید: ما بازرگانان مشرک را در عهد رسول الله صلی الله علیه و سلم نمی کشتیم. [۴] سالمندان را نکشید: (لا تقتلوا شیخا فانیا) ، ترجمه: هیچ پیرمرد فرسوده ای را نکشید. [۵] شکنجه ندهید ، خیانت و تجاوز نکنید: (لا تغلوا ولا تغدروا ولا تمثلوا)، ترجمه: زیاده روی و تجاوز نکنید ، خیانت نکنید، شکنجه ندهید. [۶] کشاورزان را نکشید: (اتقوا الله فی الفلاحین فلا تقتلوهم إلا أن ینصبوا لکم الحرب) ، ترجمه: تقوای خداوند را داشته باشید در مورد کشاورزان و آنان را به قتل نرسانید مگر این که جنگ را برای شما برپا دارند. [۷] درختان را قطع نکنید: (ولا تقطعوا مثمرا) ، ترجمه: و درختان ثمردار را قطع نکنید. [۸] آبادی ها را ویران نکنید: (ولا تخربوا عامرا) ، ترجمه: و آبادی ها را خراب و ویران نکنید. [۹] حیوانات را نکشید :(ولا تذبحوا بعیرا ولا بقره إلا لمأکل) ، ترجمه: شتر و گاوی را نکشید مگر برای خوردن. [۱۰] نخل ها را نسوزانید و نابود نکنید : (ولا تغرقوا نخلا ولا تحرقوه)، ترجمه: و نخلی را غرق نکنید و آن را نسوزانید. [۱۱] کلیساها را منهدم نکنید: (ولا تهدموا بیعه) [۱۲] بیماران را نکشید : (لا تقتلوا مریضاً) ، ترجمه: بیماران را نکشید. [۱۳] تعذیب کردن حرام است : (إن الله یعذب الذین یعذبون الناس فی الدنیا) ، ترجمه:: همانا خداوند [در روز قیامت]عذاب میدهد کسانی را که مردم را در دنیا عذاب می دهند. [۱۳] در قبول دین اجباری نیست : (لا إِکْراهَ فِی الدِّین‏)، ترجمه: در [پذیرش] دین هیچ اجبارى نیست‏. [۱۵] سفیران کشته نمی شوند: (أن الرسل لا تقتل) ، ترجمه : سفیر کشته نمی شود. [۱۶] با اسیران به نیکی رفتار کنید: (استوصوا بالأسارى خیرا) ،ترجمه: با اسیران با نیکی رفتار کنید. [۱۷] فراری را دنبال نکنید: (لا تتبعوا مدبرا)، ترجمه: هیچ فراری ای را دنبال نکنید. [۱۸] تسلیم شدگان در امان هستند: (من ألقى سلاحه فهو آمن) ، ترجمه: هر کس سلاحش را بندازد در امن و امان است. [۱۹] بر زخمیان سخت نگیرید : (لا تجهزوا على جریح)، ترجمه: بر هیچ زخمی ای سخت نگیرید. [۲۰] کسانی که اهل جنگ نباشند ، بنابه دیدگاه جمهور علمای اسلامی ، کشته نمی شوند: (من لم یکن من أهل الممانعه والمقاتله، کالنساء والصبیان والراهب، والشیخ الکبیر، والأعمى، والزمن، ونحوهم فلا یقتل عند جمهور العلماء؛ إلا أن یقاتل بقوله أو فعله)، ترجمه: هر کس که اهل جنگ و ممانعت نباشد مانند ، زنان ، کودکان ، راهب ، سالمند ، نابینا ، بیمار و امثال ایشان ، نزد جمهور علماء کشته نمی شود مگر اینکه با سخنش (رأی و نظرش) ویا عملش بجنگد. [۲۱] لشکر اسلام وحشی نبودند: آقای ویل دورانت (متوفی ۱۹۸۱ م ) در کتاب « تاریخ تمدن» می نویسد: در جنگهای خود وحشی خوی نبودند. ببینید ابوبکر به آنها چه می گوید : « شما را به چند چیز سفارش می کنم که از من یاد داشته باشید: عادل باشید؛ دلیر باشید؛ بمیرید؛ ولی تسلیم دشمن نشوید؛ رحیم باشید؛ از کشتن پیرمردان، زنان، و کودکان بپرهیزید؛ درخت خرما را نبرید و نسوزانید؛ درخت میوه را قطع نکنید؛ گوسفند و گاو و شتر را جز برای خوردن نکشید؛ قول خود را، حتی نسبت به دشمنان، حفظ کنید؛ به کسانی خواهید گذشت که در صومعه های گوشه گرفته اند، آنها را با گوشه گیریشان واگذارید، اما سایر مردم را وادار کنید که یا مسلمان شوند و یا به ما جزیه دهند؛ به کسانی خواهید گذشت که خوردنیهای گونه گون در ظرفها برای شما می آورند، اگر از آن خوردید، نام خدا را یاد کنید؛ کسانی را خواهید دید که وسط سر را تراشیده و اطراف آن را واگذاشته اند، آنها را با شمشیر نزنید؛ به نام خدا حرکت کنید.» دشمنان را میان اسلام یا شمشیر مخیر نمی کردند، بلکه انتخاب میان اسلام و جزیه و شمشیر بود. [۲۲]

___________________________
منابع :

[۱] حدیث صحیح ؛ صحیح البخاری ۳ / ۱۰۹۸ ح ۲۸۵۱؛ الناشر : دار ابن کثیر ، الیمامه – بیروت %صحیح مسلم ۳ / ۱۳۶۴ ح ۱۷۴۴؛ الناشر : دار إحیاء التراث العربی – بیروت % مصنف ابن أبی شیبه ۶ / ۴۸۲ح ۳۳۱۱۳؛الناشر : مکتبه الرشد – الریاض الطبعه الأولى ، ۱۴۰۹هـ % کشف الأستار عن زوائد البزار ۲ / ۲۶۹ ح ۱۶۷۸؛ الناشر: مؤسسه الرساله، بیروت الطبعه: الأولى، ۱۳۹۹ هـ – ۱۹۷۹ م * لفظ از بزار.
[۲] حدیث صحیح ؛ سنن البیهقی الکبرى ۹ / ۷۷ ؛ الناشر : مکتبه دار الباز – مکه المکرمه ، ۱۴۱۴ – ۱۹۹۴م % شرح معانی الآثار ۳ / ۲۲۱ ح ۴۷۷۱؛ الناشر : دار الکتب العلمیه – بیروت الطبعه الأولى ، ۱۳۹۹م % مصنف ابن أبی شیبه ۶ / ۴۸۲ ح ۳۳۱۱۶؛ الناشر : مکتبه الرشد – الریاض الطبعه الأولى ، ۱۴۰۹هــ
[۳] حدیث حسن لغیره ؛ مسند أبی یعلى ۵ / ۵۹ ح ۲۶۵۰؛ الناشر : دار المأمون للتراث – دمشق الطبعه الأولى ، ۱۴۰۴ – ۱۹۸۴م % مصنف ابن أبی شیبه ۶ / ۴۸۴ ح ۳۳۱۳۲ ؛ الناشر: مکتبه الرشد – الریاض الطبعه: الأولى، ۱۴۰۹هــ % المعجم الکبیر للطبرانی ۱۱ / ۲۲۴ ح ۱۱۵۶۲؛ دار النشر: مکتبه ابن تیمیه – القاهره
[۴] حدیث حسن لغیره ؛ مسند أبی یعلى ۳ / ۴۲۷ ح ۱۹۱۷؛ الناشر : دار المأمون للتراث – دمشق الطبعه الأولى ، ۱۴۰۴ – ۱۹۸۴م % سنن البیهقی الکبرى ۹ / ۹۱ ح ۱۷۹۳۹؛ الناشر : مکتبه دار الباز – مکه المکرمه ، ۱۴۱۴ – ۱۹۹۴م % مصنف ابن أبی شیبه ۶ / ۴۸۴ ح ۳۳۱۳۰؛ الناشر : مکتبه الرشد – الریاض الطبعه الأولى ، ۱۴۰۹هــ
[۵] حدیث صحیح لغیره ؛ سنن أبی داود ۳ / ۳۷ ح ۲۶۱۴؛ الناشر: المکتبه العصریه، صیدا – بیروت %سنن البیهقی الکبرى ۹ / ۹۰ ح ۱۷۹۳۲؛ الناشر : مکتبه دار الباز – مکه المکرمه ، ۱۴۱۴ – ۱۹۹۴م
[۶] حدیث صحیح ؛ المعجم الصغیر ۱ / ۳۱۱ ح ۵۱۴؛ الناشر : المکتب الإسلامی , دار عمار – بیروت , عمان الطبعه الأولى ، ۱۴۰۵ – ۱۹۸۵م %المعجم الأوسط ۱ / ۴۳ ح ۴۸ ح ۱۳۵؛ الناشر : دار الحرمین – القاهره ، ۱۴۱۵هــ % مجمع الزوائد للهیثمی ۵ / ۳۱۷ ح ۹۶۱۴؛ الناشر: مکتبه القدسی، القاهره عام النشر: ۱۴۱۴ هـ، ۱۹۹۴ م
[۷] حدیث حسن ؛ سنن البیهقی الکبرى ۹ / ۹۱ ح ۱۷۹۳۸؛ الناشر : مکتبه دار الباز – مکه المکرمه ، ۱۴۱۴ – ۱۹۹۴م % مصنف ابن أبی شیبه ۶ / ۴۸۳ ح ۳۳۱۲۰؛ الناشر : مکتبه الرشد – الریاض الطبعه الأولى ، ۱۴۰۹هــ % سنن سعید بن منصور ۲ / ۲۸۰ ح ۲۶۲۵ ؛ الناشر: الدار السلفیه – الهند الطبعه الأولى، ۱۴۰۳هـ -۱۹۸۲م
[۸] حدیث صحیح لغیره ؛ سنن البیهقی الکبرى ۹ / ۹۰ ح ۱۷۹۳۱؛ الناشر : مکتبه دار الباز – مکه المکرمه ، ۱۴۱۴ – ۱۹۹۴م % سنن سعید بن منصور ۲ / ۱۸۱ ح ۲۳۸۳ ؛الناشر: الدار السلفیه – الهند الطبعه: الأولى، ۱۴۰۳هـ -۱۹۸۲م % مصنف ابن أبی شیبه ۶ / ۴۸۳ ح ۳۳۱۲۱ ؛الناشر: مکتبه الرشد – الریاض الطبعه: الأولى، ۱۴۰۹هــ % شرح مشکل الآثار للطحاوی ۳ / ۱۴۴ ؛الناشر: مؤسسه الرساله الطبعه: الأولى – ۱۴۱۵ هـ، ۱۴۹۴ م
[۹] منبع سابق
[۱۰] منبع سابق
[۱۱] منبع سابق
[۱۲] منبع سابق
[۱۳] منبع سابق ، لفظ از سنن البیهقی الکبری.
[۱۴] حدیث صحیح ؛ صحیح مسلم ۴ / ۲۰۱۷ ح ۲۶۱۳؛ الناشر : دار إحیاء التراث العربی – بیروت % صحیح ابن حبان ۱۲ / ۴۲۷ ح ۵۶۱۲؛ الناشر : مؤسسه الرساله – بیروت % سنن أبی داود ۳ / ۱۶۹ ح ۳۰۴۵؛ الناشر: المکتبه العصریه، صیدا – بیروت % سنن النسائی الکبرى ۵ / ۲۳۶ ح ۸۷۷۱؛ الناشر : دار الکتب العلمیه – بیروت
[۱۵] بقره / ۲۵۶
[۱۶] حدیث صحیح ؛ سنن أبی داود ۳ / ۱۶۹ ح ۳۰۴۵؛ الناشر: المکتبه العصریه، صیدا – بیروت % المستدرک على الصحیحین للحاکم ۲ / ۱۵۵ ح ۲۶۳۲؛ الناشر: دار الکتب العلمیه – بیروت الطبعه: الأولى، ۱۴۱۱ – ۱۹۹۰م
[۱۷] حدیث حسن ؛ المعجم الکبیر للطبرانی ۲۲ / ۳۹۳ ح ۹۷۷ ؛دار النشر: مکتبه ابن تیمیه – القاهره % مجمع الزوائد للهیثمی ۶ / ۸۶ ح ۱۰۰۰۷؛الناشر: مکتبه القدسی، القاهره عام النشر: ۱۴۱۴ هـ، ۱۹۹۴ م
[۱۸]حدیث صحیح ؛ سنن سعید بن منصور ۲ / ۳۹۱ ح ۲۹۵۰؛الناشر: الدار السلفیه – الهند الطبعه: الأولى، ۱۴۰۳هـ -۱۹۸۲م % مصنف ابن أبی شیبه ۷ / ۵۳۷ ح ۳۷۷۷۸؛الناشر: مکتبه الرشد – الریاض الطبعه: الأولى، ۱۴۰۹هــ % تاریخ الطبری ۳ / ۵۰۶ ؛الناشر: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات بیروت – لبنان % الکامل فی التاریخ لابن الأثیر ۲ / ۶۱۰ ؛الناشر: دار الکتاب العربی، بیروت – لبنان الطبعه: الأولى، ۱۴۱۷هـ / ۱۹۹۷م % تاریخ ابن خلدون ۲ / ۶۱۹؛الناشر: دار الفکر، بیروت الطبعه: الثانیه، ۱۴۰۸ هـ – ۱۹۸۸ م
[۱۹] حدیث صحیح ؛ مصنف ابن أبی شیبه ۷ / ۵۳۷ ح ۳۷۷۷۸؛الناشر: مکتبه الرشد – الریاض الطبعه: الأولى، ۱۴۰۹هــ % مصنف عبد الرزاق ۱۰ / ۱۲۳ ح ۱۸۵۹۱ ؛ الناشر: المجلس العلمی- الهند الطبعه: الثانیه، ۱۴۰۳هــ
[۲۰] منبع سابق
[۲۱] السیاسه الشرعیه لابن تیمیه ، ص ۱۰۰؛ الناشر: وزاره الشئون الإسلامیه والأوقاف والدعوه والإرشاد – المملکه العربیه السعودیه الطبعه: الأولى، ۱۴۱۸هـ % مجموع الفتاوى لابن تیمیه ۲۸ / ۳۵۴؛ الناشر: مجمع الملک فهد لطباعه المصحف الشریف، المدینه النبویه، المملکه العربیه السعودیه عام النشر: ۱۴۱۶هـ/۱۹۹۵م
[۲۲] تاریخ تمدن ۴ / ۲۴۳ – ۲۴۴ ، ویل دورانت، ترجمه احمد آرام و دیگران ،انتشارات علمی و فرهنگی،تهران ، چاپ چهارم ۱۳۷۳