مذاهب و خطبه ها

برخی از شرایط و آداب دعا

آوای سنت : از شروط دعا:
۱ ـ توحید و اخلاص در آن.
۲ ـ این که خوردن و آشامیدن و پوشیدن از حلال باشد.
«ذَکَرَ النَّبیُّ صلی الله علیه وسلم الرَّجُلَ یُطِیلُ السَّفَرَ، أَشْعَثَ أغْبَرَ، یَمُدُّ یَدَیْهِ إِلَى السَّمَاءِ، یَارَبِّ، یَارَبِّ، وَمَطْعَمُهُ حَرَامٌ، وَمَشْرَبُهُ حَرَامٌ، وَمَلْبَسُهُ حَرَامٌ، وَغُذِیَ بِالْحَرَامِ، فَأَنّى یُسْتَجَابُ لِذَلِکَ؟!».( مسلم؛(۱۰۱۵))
رسول الله صلی الله علیه وسلم از مردی یاد کردند که سفر خود را طولانی میکند و با مویی پریشان و رویی گردآلود دو دستش را به سوی آسمان بلند کرده، مى
گوید: “خدایا! خدایا!” در حالی که غذایش حرام، آبش حرام، لباسش حرام و تغذیه شده به حرام است. پس چگونه خداوند دعای او را اجابت کند (خداوند دعای چنین بندگانی را اجابت نمیکند).

از آداب دعا:
۱ ـ این که دعا را با حمد و سپاس و ستایش خدا و درود بر پیامبر صلی الله علیه وسلم شروع کرده و به پایان برساند.
پیامبر صلی الله علیه وسلم به کسی که قبل از درود فرستادن بر او، در دعا کردن عجله فرمود: «عجلتَ أَیُّهَا الْمُصَلِّی، إِذَاِ صَلَّیْتَ فَقَعَدْتَ فَاحْمَدِ اللهَ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ وَصَلِّ عَلَیَّ، ثُمَّ ادْعُهُ».
ای نمازگزار! عجله کردی. هرگاه برای نماز خواندن نشستی، خدا را به آن چه سزاوار است ستایش کن و برمن درود بفرست، سپس خدا را دعا کن.
و به کسی که خدا را ستایش نمود و بر او درود فرستاد، فرمود: «أَیُّهَا الْمُصَلِّی ادْعُ تُجَبْ» ترمذی
ای نمازگزار! دعا کن که دعایت اجابت می شود.

۲ ـ در دعا و خواهش از خداوند، عزم و اراده کند.
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:«إِذَا دَعَا أَحَدُکُمْ فَلْیَعْزِمِ الْمَسْأَلَهَ، وَلاَ یَقُولَنَّ: اللّهُمَّ إِنْ شِئْتَ فَأَعْطِنِی، فَإِنَّهُ لاَ مُسْتَکْرِهَ لَهُ»مسلم ۶۳۳۸.
هریک از شما دعا کرد، در دعا کردن عزم و اراده کند ونباید بگوید: خدایا! اگر خواستی به من بده؛ زیرا خواهش تو، برای خداوند ناپسند نیست.


۳ ـ در اجابت دعا عجله نکند.
پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «یستجابُ لأَحَدِکُمْ مَا لَمْ یَعْجَلْ، یَقُولُ: دَعَوْتُ فَلَمْ یُستَجَبْ لِی».متفق علیه
دعای آن یک از شما قبول می شود که عجله نکند و نگوید: دعا کردم ولی مستجاب نشد.

۴ ـ در دعا سجع (سخن با قافیه) نگوید یعنی با تکلف دعا نکند و صدای خود را بلند نکند.
و در تفسیر تعدی و تجاوز در دعا، در این آیه ی سجع گفته شده است: خداوند می فرماید: «ادْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْیَهً إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ»
“خدای خود را با تضرع و زاری بخوانید که خدا هرگز ستمکاران و تجاوزکنندگان را دوست ندارد”.[الأعراف:۵۵].
ابن عباس رضی الله عنهما به عکرمه رحمه الله گفت: [… فَانُظرِ السَّجْعَ مِنَ الدُّعَاءِ فَاجْتَنِبْهُ، فَإِنِّی عَهِدتُّ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه وسلم وَأَصْحَابَهُ لا یَفْعَلُونَ إِلاَّ ذَلِکَ]بخاری حدیث(۶۳۳۷)
بنگر و از سجع در دعا دوری کن؛ زیرا عهد من با رسول الله صلی الله علیه وسلم و اصحاب او چنین بود، که از سجع دوری مىکردند.

۵ ـ در حال دعا رو به قبله بودن همراه با بلند کردن دو دست، به خصوص در دعای طلب باران.
((دَعَا رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم وَاسْتَسْقَى، ثُمَّ اسْتَقْبَلَ الْقِبْلَهَ وَقَلَبَ رِدَاءَهُ))متفق علیه.
رسول الله صلی الله علیه وسلم برای طلب باران دعا کرده، رو به قبله ایستادند و عبای خود را وارونه بر تن کردند.
وقد ثَبَتَ کذلکَ دعاؤُهُ صلی الله علیه وسلم فی الاستسقاءِ فی خُطبهِ الجُمُعهِ غِیرَ مستقبِلٍ القِبْلَهَ.بخاری ۱۰۱۴.
و همچنین روایتی ثابت است که در دعای طلب باران در خطبه ی جمعه، قبله را استقبال نکردند.
و رسول الله صلی الله علیه وسلم در حال دعا دو دوست خود را بلند کردند تا آن جا که عده ای از صحابه مانند ابو موسی و انس رضی الله عنهما، سفیدی زیر بغل حضرت را مشاهده نمودند.متفق علیه

۶ ـ خشوع و حضور دل در دعا همراه با صدایی کوتاه.
“خدای خود را با تضرع و زاری بخوانید”. [الأعراف:۵۵].
و رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إَنَّکُمْ لَیْسَ تَدْعُونَ أَصَمَّ وَلاَ غَائِباً، إِنَّکُمْ تَدْعُونَهُ سَمِیعاً قَرِیباً وَهُوَ مَعَکُمْ»متفق علیه
شما کر و غایب را نمىخوانید، بلکه شنونده ای نزدیک مىخوانید که با شماست.

۷ ـ این که در دعاکردن همچنان التماس و زاری نماید.
عایشه رضی الله عنها گوید: «حتی إِذَا کَاَن ذَاتَ یَوْمٍ، أَوْ ذَاتَ لَیْلَهٍ، دَعَا رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم ، ثُمَّ دَعَا، ثُمَّ دَعَا..»بخاری حدیث(۶۳۹۱)
شبی یا روزی بود و رسول الله صلی الله علیه وسلم خدا را خواند سپس او را خواند، سپس او را خواند.

۸ ـ در دعا کردن با نام ها و اسمای خدا به او توسل جوید.
خداوند مى
فرماید: «وَلِلّهِ الأَسْمَاء الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُواْ الَّذِینَ یُلْحِدُونَ فِی أَسْمَآئِهِ سَیُجْزَوْنَ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ»[الأعراف:۱۸۰].
“برای خداست نام های نیکو، با آن خدا را بخوانید و آنان را که در نام های او کفر و دشمنی مىورزند، به خود واگذارید که به زودی به کردار بدشان مجازات خواهند شد”.

۹ ـ به اعمال نیک و صالح خود به خدا توسل جوید.
صحَّ عن رسولِ اللهِ صلی الله علیه وسلم ، قصهُ ثلاثهِ رَهْطٍ، مِمَّنْ کَانُوا قَبْلَنَا، آواهمُ المبیتُ إلى غارٍ فسدَّتْ علیهمُ الغارَ صخرهٌ مِنَ الجبَلِ؛ فدعا الأَوّلُ متوسِّلاً بمزیدِ بِرِّهِ بأبوَیْه، والثانی بعِفَّتهِ عن الزِّنى مع عِظَمِ الدَّاعی إلیه، والثالثُ بحفظِهِ الأمانهَ ورَدِّهاَ تامَّهً مثمَّرهً لصاحبِها، فانفرجَ فی دعوهِ کلِّ واحدٍ منهمْ شیءٌ منها، فلمّا انفرجَتْ کلُّها خرجوا یمشُون.بخاری حدیث(۲۲۱۵)
از رسول الله صلی الله علیه وسلم ثابت است که سه نفر از مردم پیش از اسلام، به غاری پناه بردند. سنگی راه ورودی غار را بست. آن ها به خدا متوسل شدند، اولین نفر به فرمانبرداری و طاعت پدر و مادر، دومین نفر به پاکی و عفت خود از زناکاری با وجود سبب آن و نفر سوم به امانت داری و برگردانیدن تمام امانت ها و سود آن. و با دعای هرکدام از آن ها، اندکی از راه ورود باز مىشد. وقتی کاملا راه باز شد، از غار بیرون آمدند و رفتند.

۱۰ ـ در دعا کردن، به دعاهای کامل و جامع روی آورد و بر آن ها درنگ و تأمل کند.
«کانَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم یَسْتَحِبُّ الْجَوَامِعَ مِنَ الدُّعَاءِ، وَیَدَعُ مَا سِوَى ذَلِکَ». ابوداودحدیث(۱۴۸۲)
رسول الله صلی الله علیه وسلم دعایی را مستحب میدانست که کامل و جامع بود (شامل دنیا و آخرت و دعایی با عبارت کوتاه و معنای بسیار) و ایشان صلی الله علیه وسلم دعاهای غیر این را ترک میکرد.

برچسب ها

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن