فضیلت نماز جماعت و فضیلت نماز صبح

سوال : لطفا با استناد به منابع اهل سنت در رابطه با فضیلت نماز جماعت و فضیلت نماز صبح ، مطالبی در اختیارمان قرار دهید تا بیشتر میل و رغبت و تشویق به انجام عبادت برای خداوند شویم .

آوای سنت : جواب

ارزش نماز جماعت

عَنْ سَلمَان قَالَ: عَنِ النَّبِیِّ  قَالَ:« مَنْ تَوَضَّأَ فِی بَیْتِهِ فَأَحْسَنَ الْوضُوء ثُّمَ أَتَى الْمَسْجِدَ ، فَهُوَ زَائِرُ الله، وَحَقٌّ عَلَى الْمَزُور أَنْ یُکْرِمَ الزَائِرَ».  معجم کبیر۶۰۱۶ – صحیح ترغیب رقم۳۲۲

از سلمان   روایت است که رسول الله  فرمودند: کسی که در خانه‌اش به طور کامل وضو  گرفته و به مسجد برود، پس او مهمان خداست و بر میزبان لازم است که مهمان را اکرام کند.

* در زندگی علما و صلحا می‌خوانیم که نه تنها نماز صبح از خودشان فوت نمی‌شد بلکه فرزندان کوچک را نیز به همراه می‌بردند و حتی اگر بچه یتیم بود مادر در فرستادن آنها کوتاهی نمی‌کرد همانند مادر امام شافعی.

از عمرو بن شعیب از پدرش از جدش روایت است که رسول الله  فرمودند: در هفت  سالگی فرزندانتان را به نماز خواندن امر کنید و در ده سالگی به خاطر نافرمانی و ترک نماز آنها را بزنید و بستر خوابشان را از هم جدا کنید.

صحیح و ضعیف ابوداود ۴۹۵ – صحیح جامع الصغیر ۵۸۶۸

عَنِ ابْنِ عُمَرَ¸ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ:«صَلاَهُ الْجَمَاعَهِ أَفْضَلُ  مِنْ  صَلاَهِ  الْفَذِّ بِسَبْعٍ وَ عِشْرِینَ دَرَجَهً» بخاری ۶۰۹ – مسلم ۱۰۳۸

از ابن عمر¸ روایت است که رسول الله  فرمودند: نماز جماعت بیست و هفت درجه بر  نماز انفرادی برتری دارد.

 

ارزش نماز صبح

عَنْ جُنْدب بْن عَبْدِ اللَّهِº قَالَ، قالَ رَسُولُ اللَّهِ  :«مَنْ صَلَّى الصُّبْحَ فَهُوَ فِی ذِمَّهِ اللَّهِ فَلَا یَطْلُبَنَّکُمُ اللَّهُ مِنْ ذِمَّتِهِ بِشَیْءٍ فَیُدْرِکَهُ فَیَکُبَّهُ فِی نَارِ جَهَنَّمَ» مسلم ۱۰۵۰

از جندب روایت است که رسول الله  فرمودند: آنکه نماز صبح را ادا کند او در حفظ و امان  خدا است، خداوند چیزی از عهدش را از شما نمی طلبد پس اگر خداوند به خاطر عهد و پیمانش چیزی طلب می‌نمود، آن بنده را گرفته و بر روی صورتش کشیده و در آتش جهنم می‌اندازد.

*خداوند از کسی که نماز صبح می‌خواند شدیداً محافظت نموده و کسی که او را اذیت کند توبیخ خواهد نمود.

عَنِ النَّبِىِّ  قَالَ:«بَشِّرِ الْمَشَّائِینَ فِى الظُّلَمِ إِلَى الْمَسَاجِدِ بِالنُّورِ التَّامِّ یَوْمَ الْقِیَامَهِ». ابوداود۵۶۱  – ترمذی ۲۲۳- صحیح ترغیب ۳۱۵

رسول الله  فرمودند:  کسانی را که در تاریکیها به مساجد رفت و آمد می‌کنند، به نور کامل در روز قیامت مژده دهید.

*از ابو هریره   روایت است که رسول الله  فرمود: فرشتگانی در شب و فرشتگانی در روز در پی همدیگر به میان شما می آیند و در نماز صبح و عصر با هم یکجا می‌گردند. سپس آنانی که با شما بودند، بالا می روند و پروردگارشان در حالیکه به حالشان داناتر است، از آنان می‌پرسد که بندگانم را چگونه ترک کردید؟ آنها می گویند: «تَرکنَاهُمْ وهُمْ یُصَلُّون، وأَتیناهُمْ وهُمْ یُصلُّون» گذاشتیم آنها را در حالیکه نماز می گزاردند و نزد آنها آمدیم در حالیکه نماز می گزاردند. متفق علیه.

*صالحان حتی شب زفاف،جماعت صبح را ترک نمی‌کردند.

به حارث بن حسان گفته شد: چرا شب زفافت در نماز جماعت صبح حاضر شدی؟ گفت:«وَاللهِ إنَّ إمرَأهً تَمْنَعُنِی مِن صَلاهِ الغَداهِ فِی جَمعٍ لَامْرَأهُ سُوءِ.» به خدا قسم زنی که مرا از نماز جماعت صبح باز دارد زن بد و شومی است.مجمع الزوائد رقم ۲۱۵۸ – قال الهیثمی رواه الطبرانی فی الکبیر و  اسناده حسن

عنْ أَبِی مُوسَى (رض) قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ (ص): «أَعْظَمُ النَّاسِ أَجْرًا فِی الصَّلاهِ أَبْعَدُهُمْ فَأَبْعَدُهُمْ مَمْشًى، وَالَّذِی یَنْتَظِرُ الصَّلاهَ حَتَّى یُصَلِّیَهَا مَعَ الإِمَامِ أَعْظَمُ أَجْرًا مِنِ الَّذِی یُصَلِّی، ثمَّ یَنَامُ».(بخارى:۶۵۱)

ترجمه: ابو موسی اشعری (رض) می گوید: رسول ‏الله (ص) فرمود: «بیشترین ثواب را در نماز، کسانی می‏برند که مسیر طولانی تری را طی نمایند. (یعنی هر اندازه از مسجد دورتر باشند، ثواب بیشتری خواهند برد). و کسی که منتظر می ماند تا نماز را با جماعت بخواند از کسی که نمازش را می خواند و می‏خوابد، ثواب بیشتری می برد».

ارزش سنت صبح

عَنْ عَائِشَهَ عَنِ النَّبِىِّ  قَالَ:«رَکْعَتَا الْفَجْرِ خَیْرٌ مِنَ الدُّنْیَا وَمَا فِیهَا» مسلم ۷۲۵

از عایشه روایت است که رسول الله  فرمودند: دو رکعت قبل از نماز صبح از دنیا و آنچه  در آن است بهتر است.

از میان نمازهای سنت رسول الله دو نماز را ترک نمی‌کردند، دو رکعت قبلیه صبح و نماز  وتر.

در سفر تبوک رسول الله  و صحابه بعد از طلوع خورشید بیدار شدند. رسول الله به مؤذن دستور اذان داده، سپس دو رکعت سنت قبلیه صبح خواندند بعد از آن مؤذن اقامه کرده و نماز را به جا آوردند.

عنْ أبی هُرَیْرَهَ (رض) قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (ص) یَقُولُ: «تَفْضُلُ صَلاهُ الْجَمِیعِ صَلاهَ أَحَدِکُمْ وَحْدَهُ بِخَمْسٍ وَعِشْرِینَ جُزْءًا، وَتَجْتَمِعُ مَلائِکَهُ اللَّیْلِ وَمَلائِکَهُ النَّهَارِ فِی صَلاهِ الْفَجْرِ». ثمَّ یَقُولُ أَبُو هُرَیْرَهَ: فَاقْرَءُوا إِنْ شِئْتُمْ: (إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کَان مَشْهُودًا)
(بخارى:۶۴۸)

ترجمه: ابوهریره (رض) می‏گوید: از رسول اکرم (ص) شنیدم که می‏فرمود: «نماز با جماعت بر نمازی که به تنهایی خوانده می شود، بیست و پنج برابر، برتری دارد. و هنگام نماز صبح، فرشتگان شب و روز، جمع می‏شوند». ابوهریره(رض) می‏گوید: برای اثبات این مطلب، این آیه را بخوانید:(إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کَانَ مَشْهُودًا) یعنی همانا نماز فجر، زمان حضور فرشتگان است.

ارزش نماز صبح جمعه

عَن ابنِ عُمَر¸ قال قال رسول الله :«إِنَّ أَفْضَلَ الصَّلَوَاتِ صَلاهُ الصُّبْحِ یَوْمَ الْجُمُعَهِ فِی جَمَاعَهٍ»     السلسله الصحیحه ۱۵۶۶

از ابن عمر¸ روایت است که رسول الله  فرمودند: برترین نمازها ، نماز جماعت صبح روز  جمعه است.

 

راهکارهای بیدار شدن برای نماز تهجد و صبح

۱- قصد و اراده بیدار شدن داشته باشیم و بی‌خیال نباشیم.

۲- با وضو بخوابیم . از ابن عمر¸ روایت است که رسول الله فرمود: «کسی که شب را با وضو بخوابد، فرشته‎ای در لباس زیرینش قرار می‌گیرد و هر لحظه‎ای از شب بیدار ‌شود، فرشته می‎گوید: اللهمَّ اغْفِرْ لِعَبْدِکَ فُلاَنٍ ، فَإِنَّهُ بَاتَ طَاهِرًا پروردگارا! فلان بنده‎ات را ببخش؛ زیرا او با وضو خوابیده است.» ابن حبان۱۰۵۷ – صحیح ترغیب  ۵۹۷

۳- خواندن اذکار قبل از خواب همانند آیه الکرسی و تسبیحات و معوذات(اخلاص،فلق، ناس)…

۴- طبق سنت دست راست را زیر سر گذاشته و بر پهلوی راست بخوابید.

۵- از خوردن غذاهای سنگین در شب خودداری کنیم.

۶- از شب بیداری و صحبت‌های بیهوده خودداری کنیم .

۷- ترک گناه کرده و دعا کنیم که خداوند توفیق حضور در نماز جماعت را به ما بدهد.

۸- چرا دوستی‌مان فقط برای گردش و جمع‌های دوستانه در دنیا باشد. قرار بگذاریم که همدیگر را بیدار کنیم تا در بهشت همنشین هم باشیم.

۹- از ساعت و موبایل و … جهت بیدار شدن استفاده ببریم. درضمن ساعت را زودتر از  موعد تنظیم نکنیم و آن را کمی دورتر از محل خواب قرار دهیم تا مجبور باشیم برای خاموش کردن آن بلند شویم و خواب از چشممان برود.

توجه: احادیث وارد شده در مورد خواندن آیه آخر سوره کهف و حشر جهت بیدار شدن صحت ندارد و پایبند سنت‌های وارد شده باشیم.

عقوبت سستی در نماز

* از نشانه های نفاق عدم حضور در نماز صبح و عشاء

عَنْ أَبِى هُرَیْرَهَ  قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ :«إِنَّ أَثْقَلَ الصَّلاَهِ عَلَى الْمُنَافِقِینَ صَلاَهُ الْعِشَاءِ، وَصَلاَهُ الْفَجْرِ، وَلَوْ یَعْلَمُونَ مَا فِیهِمَا لأَتَوْهُمَا وَلَوْ حَبْوًا» بخاری۶۱۷ – مسلم ۱۰۴۱

از ابوهریره  روایت است که رسول الله  فرمودند: سنگین‌ترین نماز بر منافقین نماز عشاء و  صبح می‌باشد، و اگر می‌دانستند در این دو نماز چه چیزی وجود دارد، همانا اگر به خزیدن هم می‌بود در آن حاضر می شدند.

* کوبیدن سنگ بر سر فرد در برزخ به علت تأخیر در نماز.

 رسول الله  در خواب فردی را دید که دراز کشیده بود، فردی با سنگ بزرگی بر بالای سرش ایستاده بود و هرگاه آن سنگ را بر سر مرد دیگر می‎زد، سرش لِه شده و سنگ دور می‎افتاد… (علتش این بود که) آن مرد قرآن را حفظ می‎نموده، و سپس آن را ترک می‎کند و مردی که با خوابیدن، نماز واجب از او فوت می‎شود.