مجتهد کیست ؟
? مجتهد کیست ؟
?✍? مجتهد مطلق :
کسی که در تمام ابواب فقه فتوا دهد ، مجتهدی که در اجتهاد در اصول ، فروع ، استنباط از ادله ، تصحیح و تضعیف اخبار ، ترجیح بین آنها ، تعدیل و ترجیح راویان و دیگر شروط اجتهاد ، مستقل باشد مانند ائمه اربعه اهل سنت (حنفی – مالکی – شافعی – حنبلی)
?✍? مجتهد منتسب :
مجتهدی که به درجه اجتهاد مطلق رسیده ولی به درجه استقلال کامل در تاسیس اصول مخصوص نرسیده و احکام را بر مبنای اصول یکی از پیشوایان اجتهاد مطلق استخراج میکند مثل حسن شیبانی و محمدبن جریر طبری
?✍? مجتهد مذهب :
مجتهدی که بر قوائد مذهب امام و پیشوای خود احاطه و اطلاع داشته و احکام را از نصوص و تصریحاتی که پیشوای مزبور در مسائی فقه اظهار داشته استنباط و استخراج نماید مانند مُزَنی
اقوال مجتهد مذهب در نزد شافعیه وجوه نامیده میشود و به گونه مجازی اسم صاحب بر او اطلاق می شود به معنای اینکه صاحب در مذهب است
برخی از مجتهدان در مذهب مانند بُوَیطی ، یونس ، و ربیع در واقع صاحب و هم نشین امام شافعی بوده اند و برخی مصاحبت او را درک نکرده اند مانند انماطی ، اصطخری ، ابن خیران و….
?✍? مجتهد فتوا و ترجیح :
مجتهدی است که در مذهب پیشوای خود متبحر بوده و قوه استنباط احکام را داشته باشد و بتواند از دو قول او یکی را بر دیگری ترجیح دهد و این در موردی است که از سوی پیشوای مذهب نسبت به اولویت یکی از دو قول اشاره ای نشده باشد مانند رافعی و نووی . این طبقه پس از اصحاب وجوه هستند که در حفظ مذهب و ممارست اصول و قواعد و فراگیری استنباط و دیگر راه و روشهای اجتهاد به مرتبه انان نرسیده اند . ابن صلاح گفته است : این ویژگی بسیاری از متاخرین تا سده چهارم هجری از مصنفان است ؛ امام رافعی و نووی از این گروه هستند .
?✍? حافظان و راویان مذهب :
کسانیکه مذهب را حفظ نموده و فهمیده و نقل و تقریر نموده اند ولی در بیان دلیل و قیاس از طبقه ترجیح دهندگان ضعیف تر اند
?✍? مصیب :
مجتهد اگر در اجتهاد خود راه صواب پیمود و حکم واقعی را درک کرد او را مصیب می نامند
?✍? مخطی ء :
اگر مجتهد راه خطا رفت و به پیدا کردن حکم موفق نگردید او را مخطی ء می نامند
