امت اسلامی و تفکر فرقه ناجیه

آوای سنت : امت محمدی دوره حساسی را در عصر حاضر سپری می کند.شعله های اختلاف و چند دستگی در اطراف و اکناف بلاد اسلامی زبانه می کشد و مسلمانان بجای تمرکز بر دشمنان خارجی ، شمشیر بر برادر دینی خود کشیده و به قتل و عام هم می پردازند.

در این شرایط اعتقاد به یک باور و تفکر غلط ما را به سمت پرتگاه نیستی و زوال هدایت می کند.

باور به تفکر “فرقه ناجیه” و اعتقاد به این موضوع که در بین مذاهب و فرق اسلامی تنها یک فرقه و مذهب بر مسیرحق بوده و سایر برداشت ها در مسیر ضلالت و گمراهی قرار دارند، یک برداشت بسیار خطرناک و پرهزینه برای امت اسلامی است.

اگر اعتقاد ما به اصل فرقه ناجیه به دین مان اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین الهی باشد،این برداشت می تواند ما را به سوی عزت و عظمت تمدنی هدایت نماید.اما اگر برداشت ما از اصل فرقه ناجیه، مذهبی باشد،در این شرایط اصل تکفیر و نفی سایر باورها ظهور و بروز پیدا می کند.

ریشه های ظهور تفکر فرقه ناجیه

مبنای اعتقادی به اصل فرقه ناجیه حدیثی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم است که در غالب منابع اصیل اهل سنت نیز به عنوان حدیث معتبر ذکر شده است.در کتاب مسند امام احمد حنبل ج۳، ص۱۲۰، حدیثی از انس بن مالک روایت شده است که او گفت: رسول خدا فرمود: «بنی اسرائیل به هفتاد و دو گروه پراکنده شدند و شما هم به همین مقدار پراکنده می شوید که همه آنها در آتش اند، جز یک گروه».

این حدیث با اندکی تفاوت در سایر منابع اهل حدیثی اهل سنت و جماعت نیز مورد تاکید قرار گرفته است. سنن ابی داوود، ج ۲، ص۳۹۰؛ سنن ترمذی، ج ۴، ص ۱۳۵، سنن ابن ماجه، ج ۲، ص ۱۳۲۱ – ۱۳۳۲؛ المستدرک، ج ۱، ص ۱۲۹-۱۳۸؛ سنن الدارمی، ج ۲، ص ۲۴۱ از جمله منابعی هستند که این حدیث با اندکی تفاوت در آنها نقل شده است.

البته برخی از محدثان شاخص اهل سنت با ارائه دلایل و مدارک تاریخی و فقهی، اعتبار این حدیث و سندیت آن را زیر سوال برده اند.

بحث ما در این یادداشت، اثبات صحت و سقم این حدیث نیست.بحث ما این است که متاسفانه امت اسلامی و گروه های اسلامی در مناطق مختلف، بر اساس اعتقاد به این تفکر، کمر به نابودی اسلام و مسلمانی بسته اند.اینکه هر گروهی خود را تفکر خالص و اصیل اسلامی دانسته و سایر گروه ها و باورهای اعتقادی را گمراه خطاب نماید ،از باور به تفکر فرقه ناجیه نشات می گیرد.

اصل تکفیر مسلمانان و رد تفاوت های  فقهی و کلامی ایجاد شده در جامعه اسلامی هم نتیجه این باور خطرناک است .

واقعیت غیر قابل انکار امروز در امت اسلامی این است که برداشت های فقهی و کلامی متفاوتی در بین مسلمانان در جامعه اسلامی ایجاد شده است.خوشبختانه این اختلافات،در اصول دین نبوده و جنبه فرعی دارد.در این شرایط لازم است همه فعالان مسلمان با قبول اصل تنوع ایجاد شده درجامعه اسلامی، به سمت تحمل پذیری بیشتر حرکت نمایند.

ضعف روحیه دگر پذیری و تحمل پذیری در امت اسلامی، شرایط نامناسب موجود در بین ما را تقویت کرده و ثمری جز تقویت برادر کشی در بلاد اسلامی نخواهد داشت.پس بهتر است قدری دوراندیشی پیشه کنیم .

سبحان احسانی-سنندج