آوای سنت: خطر واقعی برای زاگرس وجود همین پوشش گیاهی بسیار انبوه و خشک است. حتی اگر تمامی جنگل ها هم بسوزند، باز در آغاز هر بهار این پوشش انبوه دوباره شکل می گیرد و به شدت بحران آفرین است.
جنگل های زاگرس مدت ها گرفتار آتش سوزی های گسترده و پیاپی هستند. پوشش گیاهی انبوه کوه های منطقه، تبدیل به بستری برای آتش سوزی های مهیب شده و منتظر یک جرقه برای شعله ور شدن است. این پوشش گیاهی حتی در برخی جاها مانند منطقه حفاظت شده بوزین و مره خیل تا یک متر ارتفاع دارد و هنگام شعله ورشدن کسی را یارای هماوردی با آن نیست.
این سه پاسدار فداکار طبیعت از انجمن ژیوای اورامان نیز در واقع در جهنم دود و آتش گرفتار شدند و مظلومانه پرکشیدند. به نظر می رسد ابعاد حادثه آنقدر گسترده است که با وجود همه تلاش های فداکارانه یگان های امدادی و نیروهای مردمی، آتش سوزی های بوزین و مره خیل تا لحظه انتشار این یادداشت (۱۰ تیرماه) هنوز به طور کامل مهار نشده است.
در واقع خطر واقعی و عینی برای حیات زاگرس، وجود همین پوشش گیاهی بسیار انبوه و خشک است. حتی اگر تمامی جنگل ها هم بسوزند، باز در آغاز هر بهار این پوشش انبوه دوباره شکل می گیرد و به شدت بحران آفرین است.
بشر کوته فکر به ظاهر مدرن، چرخه ی هزاران ساله زاگرس را به هم زده است و سیستم های خودکنترلی طبیعت را از کار انداخته اند. دام های اهلی و وحشی از دامان طبیعت زدوده شده اند و این پهنه ها، عرصه جولان گونه های انسانی شده است.
هر چند بسیار دیر است ولی حوزه محیط زیست و منابع طبیعی باید به فکر راهکاری اساسی برای کنترل این آتش سوزی های مداوم و دامنه دار باشد. در این زمینه گزینه های چندان آسانی هم پیش روی ماست. یا باید چرخه های طبیعت دوباره احیاء شوند – که با توجه با حجم آسیب های وارده به این حوزه عملا در کوتاه مدت امکان پذیر نیست- و یا به سمت شکل گیری یک سیستم مهار آتش مدرن و کارآمد در حد و اندازه های کشورهای توسعه یافته گام برداریم.
البته راه منطقی تر این است که با برنامه ریزی های هوشمندانه و آینده نگرانه هم به فکر احیای هرچند حداقلی چرخه طبیعت باشیم و هم ناوگان آتش نشانی طبیعت را به تدریج تا سطح استانداردهای جهانی توسعه دهیم.
همزمان با این پروسه، یک فرهنگ سازی گسترده (مانند بحران کرونا) در سطح کشور در مورد چگونگی حفاظت و حراست از جنگل ها و طبیعت به اجرا گذاشته شود.
اگر همچنان این روال فعلی ادامه پیدا کند، هر ساله علاوه بر از بین رفتن صدها هکتار جنگل، باید همچنان شاهد پرپر شدن جوانان فداکار این مرز و بوم در راه پاسداری از طبیعت باشیم.
