آوای سنت: “عمواس” نام روستایی است در شام که بیماری مهلک طاعون در آن جا بین سپاه اسلام شایع شد و طی مدتی کوتاه تعداد کثیری از مردمان خیرالقرون را رهسپار دیار باقی نمود و نقطه عطفی در تاریخ اسلام شد. این مرض مهلک امت را از وجود برخی از بزرگ ترین اصحاب پیامبر اسلام (ص) محروم ساخت. چهره های شاخص و فرماندهان بی نظیری ابوعبیده بن جراح، معاذ بن جبل و یزید بن ابو سفیان – رضی الله عنهم- در طی همین بیماری چهره در نقاب خاک کشیدند. در تاثیرگذاری و اهمیت نقش این بزرگان در تحولات عصر صحابه همین بس که عمر – رضی الله عنه- ابوعبیده و معاذ را درخور جانشینی خود دانسته و با حسرت می فرمود هر کدام از این دو اگر زنده می بودند، زمام امت را به آنان می سپردم.( نقل به مضمون)
وفات مولانا عبدالحمید جهاندیده – رحمه الله تعالی-یکی از تاثیرگذارترین و نام آورترین علماء بلوچستان در هفته گذشته، در اثر ابتلا به کرونا، با وجود هشدارهای متعدد در جهت رعایت نکات بهداشتی تلنگری است به جامعه بلوچستان که به راحتی سرمایه های گرانسنگ خود را از دست می دهد. در اهمیت نقش سیاسی و اجتماعی این مرد بزرگ اما بی ادعا جمله ای درخور نتوان یافت، مگر این که دست به دامان سعدی بشویم؛ ” صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را تا دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید “!!
و به همین سادگی مردی برای تمام فصول بلوچستان از دست رفت. جای شک نیست که بزودی ما هم چون عمر بن خطاب- رضی الله عنه- حسرت فقدان این فرزند هوشمند و زیرک بلوچستان را خواهیم خورد. مولانا جهاندیده یکی از انگشت شمار علماء بلوچستان بود که با وجود پایگاه عظیم اجتماعی بسان یک سرباز در سخت ترین شرایط درکنار و حتی پشت سر حضرت شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید – حفظه الله تعالی- قرار گرفت و به مانند دیگر همقطاران فکری خود نقش عمده ای در شکل گیری جریان سیاسی علماء دیوبندی در بلوچستان داشت. او و امثال او بابت اتحاد و اتفاقی که اکنون شاهد آن هستیم، دین عظیمی بر گردن بلوچستان دارند.
اکنون اکثریت جمعیت بلوچستان مربوط به نسلی است که دوران تاریک قبل از تلاش ها، مجاهدت ها و جانفشانی های نسل اول و دوم علماء دیوبندی را درک نکرده اند. بنابراین کمتر قدرشناس این روزهای روشن و نورانی اند. و هشدار که همه ما بزودی آثار زیانبار فقدان این نسل از علماء را با تمام وجود حس خواهیم کرد. پناه می برم به خدای احد و لایزال در چنان روزی و “حسبنا الله! علیه توکلنا! هو مولانا نعم المولا و نعم النصیر!
فاجعه عمواس با درایت سردار رشید اسلام سیدنا عمروبن عاص – رضی الله عنه- و با تفرق موقت در جماعت صحابه و جدا شدن شان از هم و رفتن به قله کوه ها پایان یافت. عقل ناقص نگارنده این سطور این چنین حکم می کند که؛ شایسته است همه ما ملت بلوچ از این اتفاقات درس گرفته و در جهت پایان این تراژدی غم بار از خود و علماء خود حفاظت کنیم. همه پروتکل های حفاظتی و دستورات پزشکان متخصص مسلمان را مو به مو اجرا کنیم و تا سرحد امکان از مراجعات غیرضروری به علماء و ریش سفیدان و سرداران و انسان های اجتماعی بکاهیم و حتی تا مدتی همه مراجعات حضوری و ملاقات های عمومی علماء و بزرگان را تعطیل کنیم.
در صورت امکان علماء طراز اول به کوه ها و روستاها بروند و مدتی در سکون و آرامش سنت عبادت در تنهایی پیامبر اسلام را زنده کنند. و در این راه از “شگام” و ” تز و عار” عوام تردید نکنند، چرا که این منطق قرآن است که” بسیاری از مردم نمی دانند” و عقلاء نباید قیل و قال نادانان را ملاک عمل قرار دهند.
در صورت نیاز بسیار ضروری به ارتباط چهره به چهره، این ارتباطات با رعایت دقیق تمام پروتکل های حفاظتی و بهداشتی انجام شوند.
خانواده و نزدیکان علماء، ریش سفیدان و بزرگان قوم در این جهت وظیفه ای تاریخی دارند. آنان حلقه اول محافظین این درهای گرانبها هستند و مسئولیت شان بیش از همه!! باید تا جایی که ممکن است مانع ارتباط غیرضروری افراد با این بزرگان شوند. شرایط فعلی عادی نیست، پس عاقلانه است که در شرایط غیرعادی و نامعمول رفتارهای ما با همدیگر به همان شرایط گذشته نباشد. از سوی دیگر بعید نیست که دشمنان ایران و استکبار جهانی و گروهک های تکفیری که از ابتدای انقلاب تا کنون به دنبال جای پایی در بلوچستان بوده اند، اما به واسطه هوشمندی علماء و رهبران قومی و مذهبی بلوچ و مواضع تقریبی و اتحاد طلبانه آنان تیرشان به سنگ خورده، بخواهند از این شرایط برای حذف رهبران این قوم سوء استفاده کنند و در سایه کرونا اهداف شوم خود را محقق سازند. نیاز به تکرار نیست اما باور کنیم؛ در صورتی که اوضاع به همین گونه پیش برود، بزودی شاهد تکرار ” عمواس”ی دیگر و این بار در بلوچستان خواهیم بود.
