کشورهای خاورمیانه و انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

آوای سنت : انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا تا کمتر از ۷ هفته دیگر برگزار خواهد شد و سکاندار ۴ سال آتی کاخ سفید از ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ در راس عالی‌ترین مقام اجرایی ایالات متحده آمریکا خواهد نشست.

“جوبایدن“ نامزد دموکرات قرار است پنجه در پنجه دونالد ترامپ بیندازد؛ با وجود خوش‌بینی نظر سنجی‌ها از پیشتازی بایدن بر ترامپ، اما به هیچ‌وجه ترامپ حریف راحتی نیست و سخت‌ترین بخش کار این است که او رییس جمهوری مستقر است و اهرم‌هایی در اختیار دارد تا بتواند انتخابات آتی را تحت تاثیر قرار دهد؛ که یکی از  محتمل‌ترین آنها کارشکنی در روند برگزاری انتخابات پُستی در آمریکا و یا پذیرش شکست احتمالی در انتخابات آتی است.

 ترامپ به بهانه احتمال تقلب در انتخابات با شیوه رای‌گیری پُستی به شدت مخالف است؛ در حالی که دموکرات‌ها می‌گویند اگر بتوانند رای دهندگان تنبل را به رای دادن پستی ترغیب کنند؛ حتما کار ترامپ را تمام خواهند کرد و او پس از جورج بوش پدر پس از نزدیک به ۳ دهه دومین رییس جمهوری یک دوره‌ای خواهد بود.

مشکل دیگر اما حتی در صورت شکست ترامپ از بایدن، تحمیل این نتیجه بر اوست و به نظر می‌رسد با توجه به شناختی از شخصیت و سابقه ۴ سال گذشته ترامپ در دست است، باید منتظر رویدادهای بی‌سابقه‌ای در انتخابات آتی ایالات متحده آمریکا باشیم.

انتخابات آمریکا همواره برای دیگر کشورهای جهان مهم بوده است؛ چه آنکه انتخابات در کشوری با شیوه نظام سیاسی ” ریاستی” که دارای بزرگ‌ترین اقتصاد و نیروی نظامی دنیاست برای دنیا بسیار مهم است و از این حیث بر سرنوشت دیگر ملت‌ها و کشورها هم تاثیرگذار است؛ کما اینکه انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری تااینجای کار هزینه بسیار سنگینی برای ملت‌هایی چون ونزوئلا و ایران داشته است. روزی که ترامپ به کاخ سفید پا گذاشت تا به امروز ارزش پول ملی ایران در برابر دلار آمریکا بیش از ۶ برابر کاهش داشته است؛ یعنی هر سال یک و نیم برابر کاهش و همین مساله کافی است که نقش و تاثبر تحریم‌های آمریکا و سیاست خروج از برجام ترامپ بر زندگی تک‌تک ایرانیان معلوم شود.

ناگفته پیداست که ترجیح ایران خداحافظی ترامپ از کاخ سفید است. این به معنای آن نیست که ایران بایدن را می‌خواهد. بلکه به این معناست که ایران ترامپ را نمی‌خواهد و امیدوار است سیاست “فشار حداکثری” با وجودی که جز تحمل هزینه سنگین بر اقتصاد ایران دستاورد عملی دیگری برای سیاست جهانی و خاورمیانه‌ای آمریکا نداشته، به روزهای پایانی خودش برسد.

در کنار ایران کشورهایی که طی مدت ۴ سال گذشته زیر فشارهای تحریمی ترامپ بوده‌اند همچون سوریه و لبنان هم احتمالا ترجیح دهند ترامپ دیگر در کاخ سفید نباشد و سیاستمداری پا به کاخ سفید بگذارد که تماما در خدمت لابی اسراییل نباشد و سعی کند نوعی توازن بین اسراییل و فلسطین به طور خاص و دولت های عربی به طور عام برقرار سازد.

معرکه اخیر توافق صلح بین ۲ کشور عربی امارات متحده عربی و بحرین با اسراییل هم نشان داد برخی کشورهای عربی کرانه خلیج فارس به سردمداری عربستان سعودی اما ترامپ را در مسیر اهداف و سیاست‌های ضد ایرانی خود می‌دانند و از این رو ترجیح می‌دهند او همچنان ۴ سال دیگر هم در کاخ سفید بماند و بر فشارهای تحریمی تا “نقطه تسلیم” علیه ایران بیفزاید؛ (هر چند که ترامپ اخیرا چندین مرتبه مدعی شده در صورت پیروزی در انتخابات آتی، ظرف کمتر از ۱ ماه به یک توافق عالی با ایران خواهد رسید.) به همین خاطر این کشورها در آستانه انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا با اعلام رضایت بر عادی سازی روابط با اسراییل می‌کوشند وزنه کارنامه سیاست خارجی خالی از دستاورد ترامپ را سنگین نشان دهند.

اما با وجودی که عراق از گزند تحریمی در دوران ترامپ به کنار بوده اما به نظر می‌رسد خروج ترامپ از کاخ سفید به واسطه فشارهایی که او بابت تحریم ایران  و دیگر رفتارهای خطرناک و مداخله جویانه در امور عراق از جمله ترور شهید سردار قاسم سلیمانی داشته، دولتمردان عراقی ترجیح بدهند دولتمردی بر کاخ سفید حکم براند که از ظرایف و پیچیدگی‌های عراق و ژئوپلتیک منطقه خاورمیانه آگاهی داشته و عراق را تبدیل به میدانی برای تاخت و تاز و جنگ نیابتی علیه ایران نکند؛ هر چند که سابقه بایدن و نظرات او درباره تقسیم عراق به دولت‌های کوچک‌تر، این نامزد دموکرات آمریکا را برای بغداد گزینه چندان مطمئنی نمی‌سازد.

“اسراییل نتانیاهو” هم در کنار محور کشورهای عربی به سردمداری سعودی از دیگر مدافعان سرسخت تداوم حکمرانی ترامپ بر ایالات متحده آمریکاست؛ چون خدمات دربست ترامپ طی ۴ سال گذشته به اسراییل در طول دوران تاریخ هم‌پیمانی واشنگتن – تل‌آویو کم‌سابقه و در برخی موارد بی‌سابقه است.

دولت ترکیه هم با وجودی که تا همین یکی دو ماه پیش به نظر می‌رسید از تداوم حکمرانی ترامپ دل چندان خوشی ندارد اما به واسطه انتشار سخنان پارسال جوبایدن درباره سیاست سختگیرانه دولت او در قبال آنکارا در صورت راه‌یابی به کاخ سفید، حالا به نظر می‌رسد راضی به ابقای ترامپ در جایگاه ریاست بر ایالات متحده آمریکا باشد.

بنابراین در جمع‌بندی کشورهای منطقه در قبال نتایج انتخابات امسال آمریکا می‌توان آنها را به ۳ دسته تقسیم کرد:

۱- “محور مقاومت“ به سردمداری ایران (ایران، سوریه، لبنان(حزب الله) و حوثی‌های یمن) که به واسطه فشارها و ضربات اقتصادی ۴ سال گذشته از ناحیه اقدامات و سیاست‌های ترامپ، خواهان پایان زمامداری او بر کاخ سفید است.

۲- محور کشورهای عربی – اسراییل (عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی و مصر و اسراییل) که به خاطر سیاست‌های ۴ سال گذشته ترامپ و فشار تحریمی و تخریبی او علیه ایران، خواهان ادامه این روند بوده و از این رو می‌خواهند ترامپ همچنان در ۴ سال آتی در کاخ سفید بماند.

۳-دیگر دولت‌های خاورمیانه که حضور ترامپ و یا بایدن در کاخ سفید تغییر محسوسی در منافع آنها ایجاد نخواهد کرد؛ البته برخی دولت‌ها همچون ترکیه با وجودی که از ناحیه تحریم ترامپ طی ۴ سال گذشته آسیب‌هایی را متحمل شده‌اند اما گزینه مقابل ترامپ یعنی جو بایدن هم برای آنها گزینه مطلوبی نیست و از این رو شاید ترجیح بدهند شاهد تداوم حضور سکاندار فعلی کاخ سفید در سمت خود باشند.

مازیار آقازاده- عصر ایران