ثواب اذکار و عبادات
آوای سنت : بهشت با انجام تکالیف شرعی و دوری از گناه حاصل میشود، پس کسی که شهادتین میآورد اما فرایض دینی خود را انجام نمیدهد یا بصورت ناقص انجام میدهد، نباید انتظار رحمت الهی را داشته باشد.
قیل للحسن /: إن ناساً یقولون من قال لا إله إلا الله دخل الجنه، فقال: «من قال لا إله إلا الله فأدى حقها وفرضها دخل الجنه»[۱].
به امام حسن بصری / گفته شد: بعضی از مردم میگویند که هرکس بگوید «لا إله إلا الله» وارد بهشت میشود، ایشان فرمودند: «(آری) هرکس بگوید «لا إله إلا الله» بشرطیکه حق آنرا اداء کند و فرضش را بجای آورد داخل بهشت خواهد شد».
یکی از روشهای ساده کسب توشه برای آخرت، اینست که زبان خویش را با اذکار مشغول ساخت. پس شایسته است که در حفظ اذکار روزانه تلاش کنیم و زبان خویش را در هر حالی که باشیم به آن مشغول سازیم؛ چه که این کار زبان را از مشغول شدن به غیبت و سخن چینی و دیگر آفتهای آن باز میدارد و در عوض خیر و حسنه را برای ما به ارمغان میآورد. ساده ترین ذکری که هرشخصی میتواند آنرا بخواند، اذکار «استغفرالله» و «سبحان الله» و یا «الله اکبر» است، پس اگر دیگر اذکار را بلد نیستیم، زبان خود را با استغفار مشغول سازیم، چرا که گناهان ما بسیار است و قابل شمارش نیست ولی خدای متعال توبه و استغفار را کفاره گناهان قرار داده است.
قالت عائشه ل: «طوبى لـمن وجد فی صحیفته استغفاراً کثیراً»[۲].
عایشه ل فرمود: «خوشا بحال آنکسی که در صحیفه اعمال او استغفار زیادی ثبت شده است».
وقال قتاده /: «إن هذا القرآن یدلکم على دائکم ودوائکم، فأما داؤکم فالذنوب وأما دواؤکم فالاستغفار»[۳].
و قتاده / فرمود: «این قرآن برای شما درد و دوای شما را بیان کرده، درد شما گناه است و دوای آن استغفار و طلب مغفرت الهی است».
وقال الحسن /: «أکثروا من الاستغفار فی بیوتکم وعلى موائدکم وفی طرقکم وفی أسواقکم وفی مجالسکم وأینمـا کنتم؛ فإنکم ما تدرون متى تنزل الـمغفره»[۴]. و امام حسن بصری فرمودند: «تا میتوانید در خانه هایتان و در وقت سختی و بلایا و در راه و در کوچه و بازار و در مجالس خود و هرجایی که بودید زیاد استغفار کنید، چرا که شما نمیدانید چه وقت مغفرت الهی نازل میشود».
وقال ابن رجب: قال بعض السلف: «یعرض على ابن آدم یوم القیامه ساعات عمره، فکل ساعه لـم یذکر الله فیها تتقطع نفسه علیها حسرات»[۵].
و امام ابن رجب / فرمودند: یکی از علمای سلف فرموده: «در روز قیامت تمام لحظههای عمر انسان بر او عرضه خواهد شد، و هر لحظه ای که در آن ذکر و یاد خدای متعال را نکرده بخاطر آن در حسرت خواهد بود».
برتری نماز سنت شب آنست که در سیاهی و سکوت شب انجام میشود و درحالیکه همه خوابند ولی بنده ای که از آخرتش بیمناک است برمی خیزد و وضو میگیرد و خالصانه برای خدایش سجده میبرد.
قال ابن مسعود (رض) : «فضل صلاه اللیل على صلاه النهار کفضل صدقه السر على صدقه العلانیه»[۶].
ابن مسعود (رض) فرمود: «فضیلت نماز شب بر نماز روز همانند فضیلت دادن صدقه در خفاء بر صدقه در عیان است».
[۱]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۲۲۴).
[۲]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۴۱۵).
[۳]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۴۱۵).
[۴]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۴۱۲).
[۵]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۱۴۴).
[۶]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۲۹۰).