مشکل سیستان و بلوچستان با تقسیم استان حل نمی شود

آوای سنت: موضوع تقسیم استان سیستان و بلوچستان که طرح آن طی ادوار گذشته و هم در این دوره جزو موارد مطرح شده در مجلس شورای اسلامی بوده است، توسط علما، صاحب نظران و تحلیل گران در آن استان به نقد کشیده شده و نظر مخاطبان و کاربران فضای مجازی را به خود جلب کرده است. در این باره گفتگویی را با کریم بخش کردی تمندانی کاندیدای مجلس یازدهم از حوزه انتخابیه خاش و کارشناس مسائل منطقه ای ترتیب دادیم که مشروح آن از نظر گرامیتان می گذرد.

آوای سنت: تحلیل جنابعالی از تقسیماتی که از ابتدای قرن جاری در استان سیستان و بلوچستان صورت گرفته و طرح هایی که طی چند دوره گذشته و خصوصا این دوره به مجلس برای تقسیم استان ارائه می شود، چیست؟

تمندانی: بلوچستان یک منطقه وسیع در شرق ایران از بم و کوه های بشاگرد تا مرز سند و پنجاب در پاکستان است که با مقوله تقسیم کاملا آشنا می باشد. از زمان حضور استعمار پیر انگلیس در شبه قاره که خطوط تلگراف در خاک بلوچستان کشیده شد و با اهداف استعماری در زمان ناصرالدین شاه، بلوچستان و خطوط مرزی این سرزمین و هویت قومی بین کشورهای ایران، پاکستان امروزی و افغانستان را به سه قسمت تقسیم شد. در این میان بسیاری از مردم آواره دیگر بلاد از آسیای میانه تا کشورهای حاشیه خلیج فارس و آفریقا و …شدند.

در زمان پهلوی هم این تقسیم ادامه یافت و بخش های زیادی از بلوچستان از آن جدا شده و به استان های کرمان و هرمزگان الحاق گردید، تا هویت زبانی، فرهنگی و مذهبی آنان تغییر کند. البته این تقسیم همچنان ادامه دارد و بلوچستان هر روز کوچکتر و بی هویت تر می شود. در این سال ها هر از چند گاهی سیاست مداران مسئله تقسیم بلوچستان را مطرح می کنند و جدالی بین مخالفان و موافقان تقسیم صورت می گیرد. سپس مسئله برای مدتی مسکوت مانده و باز مجدد مطرح می شود.اکنون مجلس یازدهم طرح تفکیک و تقسیم بلوچستان را به چهار استان دریافت داشته و گویا موافقان تقسیم،عزم خود را جزم کرده اند تا طرح تقسیم را در زمانی که مجلس تقریبا یکدست شده است، به سرانجام برسانند. در فضای مجازی نیز بحث بین موافقان مخالفان تقسیم داغ است.

آوای سنت: آیا فکر می کنید طرح ارائه شده در مجلس کنونی به نتیجه برسد؟

تمندانی: بدور از مرزبندی و نظرات مخالفان و موافقان که همگی باید محترم شمرده شوند، واقعیت این است که مقدمات این تقسیم از سالیان گذشته صورت گرفته و بلوچستان را به سه بخش سیستان، سرحد و مکران تقسیم کرده اند. بسیاری از روشنفکران جامعه بلوچستان هم این تقسیم را در ذهن خود پذیرفته و آن را با اندکی چاشنی تنفر تبلیغ می کنند. بلوچستان نه تنها از نظر جغرافیایی، بلکه از نظر فرهنگی و مذهبی هم تقسیم شده است. حال مانده تا بلوچستان در واقعیت هم مرز بندی و تقسیم شود. سیستان، سرحد و مکران تقسیمی که هیچ نام و نشانی از بلوچستان و هویت آن در بین نباشد!

آوای سنت: بلوچستان را با چه واژه ها و در چه غالب هایی می توان تعریف کرد؟

تمندانی: بلوچستان در واقع یک هویت است. هویتی قومی، فرهنگی، زبانی و مذهبی در فلات ایران. بنابراین هرگونه تقسیم بدون کارشناسی و نظر مردم بلوچستان و بدون مد نظر داشتن حفظ هویت بلوچستان اقدامی به عقیده بنده نادرست می باشد.

آوای سنت: آیا به نظر جنابعالی تقسیم شدن این استان پهناور می تواند عقب ماندگی های گذشته را جبران کند؟

تمندانی: علت عقب ماندگی و عدم توسعه بلوچستان در وسعت زیاد آن و یا نداشتن امکانات و پتانسیل های توسعه نیست که با تقسیم حل شود. بلوچستان، سرزمین چهار فصل و با داشتن سواحل مکران در جنوب و انبار غله ایران در شمال آن، گنجی پنهان است که متاسفانه کسی به دنبال رونمایی و بهره برداری از این گنج پنهان نیست. بلوچستان قربانی بی عدالتی، تبعییض قومی و مذهبی و نگاه امنیتی است!

بلوچستان با تقسیم و نادیده گرفتن و یا خدای ناکرده محو هویت آن به توسعه و پیشرفت نمی رسد. برای بهبود وضع و توسعه بلوچستان باید نگاه امنیتی و تبعیض آمیز قومی و مذهبی از آن برداشته شود و حاکمیت بپذیرد که بلوچستان و جامعه اهل سنت آن  شهروندان درجه یک ایران هستند و باید از حقوق شهروندی برابر با همه ایرانیان برخوردار باشند. مشکل اصلی بلوچستان را در وسعت جغرافیایی آن جستجو نکنیم، بلکه باید وسعت دیدمان را افزایش دهیم، تا شاید عامل اصلی، یعنی بی عدالتی و تبعیض را ببینیم. اگر نیت و هدف ما کمک به توسعه استان است، پس نباید به هویت فرهنگی، زبانی، قومی و مذهبی آن آسیب برسد.

آوای سنت: به عنوان یک صاحب نظر بومی منطقه چه توصیه ای به دست اندرکاران و مردم دارید؟

تمندانی: نمایندگان مجلس، علما، بزرگان قومی، روشنفکران و همه مردم بلوچستان باید هوشیار و آگاه باشند و بدانند بلوچستان تنها یک سرزمین و استان پهناور نیست، که فقط با تقسیم و تغییر نام و کوچک شدن به توسعه برسد، بلکه یک هویت ماندگار و تاریخی است. هویت یک ملت، مانند گوشت قربانی نیست که به سادگی آن را ذبح و گوشتش را تقسیم کرد. این استان هرگز با وعده و شعار به توسعه نرسیده و پس از این هم نخواهد رسید.