روزه گرفتن در ماه رجب

آوای سنت : از قدیم الأیام رسم بر این است که برخی از مسلمانان تلاش می‌کنند در ماه رجب در کنار سایر اعمال نیک و صالحه‌ای که انجام می‌دهند، روزه نیز بگیرند که یک فرهنگ عالی، خوب و با ارزش است.

اما حکم این روزه چیست؟
قبل از آن باید گفت که:
۱- روزه یکی از اعمال صالح و نیک است که در تمام ایام سال و ماه‌های آن مشروع است و مستوجب ثواب و پاداش عظیم میباشد.
۲- روزه گرفتن روزهای دوشنبه و پنج شنبه هر هفته سنت است و ثواب بسیار دارد.
۳- روزه گرفتن ایام بیض یا روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم هر ماه نیز از جمله سنن پیامبر اعظم است و ثواب بسیار دارد.
شکی نباید داشت که تمام این مزایا در ماه مبارک رجب نیز وجود دارد، و روزه گرفتن در صورتی که با در نظر داشت این روزها صورت بگیرد، نه تنها که امری مستحسن است که سنت نیز می‌باشد.

اما این‌که شخصی روزه خاصی را برای این ماه اختصاص دهد، در این خصوص دیدگاه های علما و فقها این‌گونه است:

دیدگاه اول:
برای ماه رجب هیچ روزه‌ای مشروع نیست مگر روزه گرفتن روزهای پنج شنبه و دو شنبه هر هفته، و سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه رجب که البته این امر به رجب تعلقی ندارد بلکه متعلق به هر ماه است.
دلیل پیروان این نظریه این است که تمام احادیثی که در فضل ماه رجب وارد شده ضعیف و واهی است و نمی‌توان به آن ها استناد کرد.
علاوه بر این روایت شده که عمر فاروق (رض) مردم را در ماه رجب مجبور می‌کرد که روزه‌های خود را بخورند، زیرا می‌گفت تعظیم این ماه عمل جاهلیت بوده است. از ابن عمر نیز روایت شده که روزه ماه رجب را مکروه می‌دانسته است.

دیدگاه دوم:
پیروان این دیدگاه می‌گویند روزه ماه رجب نه تنها که مشروع است که مسنون نیز هست. این‌ها به چند دلیل استناد می‌کنند:
اول: روزه یکی از عبادات بزرگ در پیشگاه خداوند متعال است، و هروقتی که این عمل صالح انجام شود، مستوجب پاداش است، به خصوص در ماه رجب که یکی از ماه‌های حرام به شمار می‌رود.
دو: احادیث زیادی در باره فضیلت روزه ماه‌های حرام وارد شده که شامل ماه رجب نیز می‌شود.
سه: از اسامه بن زید روایت شده که از رسول الله (ص) پرسیده است که من شما را ندیده ام که در هیچ ماهی مانند شعبان روزه بگیرید، ایشان فرمود: این ماهی است میان رجب و رمضان که بسیاری از مردم از روزه آن غافل می‌شوند، این ماهی است که در آن اعمال به سوی خدای تعالی بالا می‌رود، و من دوست دارم در حالی اعمال من به سوی حق‌تعالی بالا رود که من روزه دارم.
شوکانی می‌گوید ظاهر این حدیث دلالت بر استحباب روزه ماه رجب دارد، زیرا ظاهر حدیث دلالت بر آن دارد که مردم از تعظیم ماه شعبان با روزه غفلت می‌ورزند و آن را مانند رجب و رمضان با روزه گرامی نمی‌دارند.

سخن نهایی
این مسأله که آیا در این ماه روزه گرفته شود یا خیر از جمله مسایل اختلافی میان علمای امت است و نباید سبب منازعه و کشمکش شود. بهتر است هر کسی به حال خودش گذاشته شود، کسی که روزه این ماه را سنت می‌داند بگیرد و هر کس نمی‌داند نگیرد.
با اینحال روزه گرفتن از نا گرفتن بهتر است، زیرا ماه رجب ماه متبرکی است و روزه یکی از بهترین اعمال به شمار می‌رود، پس چه بهتر که از ماهی به این با عظمت با عملی به این عظمت تجلیل شود.
نکته دیگر این‌که خود روزه در پیشگاه خداوند متعال (ج) ثواب و پاداش فراوان دارد، و در ضمن طوری که در آغاز عرض کردیم، روزه روز‌های دو شنبه و پنچشنبه هر هفته و هم چنان روزه روزهای سیزده، چهارده و پانزده هر ماه نیز سنت می‌باشد. چه بهتر خواهد بود اگر مسلمانی روزه خود را با این روزهای مصادف بگرداند، تا ثواب و پاداش هم روزه عادی را بگیرد و هم روزه ماه رجب را.
البته این نکته را نیز باید علاوه کرد که روزه ماه رجب در روزهای مشخص و معینی نیست، بلکه این امر منوط به خواست و تمایل هر شخص مسلمان است که چه روزی را برای روزه گرفتن خود مناسب می‌بیند.

والله اعلم