آسیاجهان اسلام
موضوعات داغ

توافق هسته ای ایران و مناسبات با کشورهای همسایه

آوای سنت : ایران به امضای توافقنامه هسته ای جدید با ایالات متحده آمریکا و دیگرکشورهای غربی نزدیک است.

به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت ، توافقی که به گفته کارشناسان تا حد زیادی روابط بین تهران و کشورهای همسایه به ویژه کشورهای عربی را متعادل خواهد کرد.طرف های آمریکایی و ایرانی تاکنون به فرمول نهایی برای احیای توافقنامه ۲۰۱۵ که آمریکا در دوره دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، نرسیده اند، اما به نظر می رسد در آستانه توافق هستند.

هرگونه توافق بین ایران و دیگر کشورهای غربی، نقطه عطفی در روابط تهران و همسایگانش به‌ویژه در منطقه خلیج فارس به حساب می آید که در سایه لغو تحریم‌ها و سرازیر شدن صدها میلیارد دلار از درآمدهای نفتی، وضعیت ایران بر آنها تأثیر مثبت یا منفی خواهد گذاشت.

در ۱۵ ماه گذشته،کشورهای حاشیه خلیج فارس بارها خواستار توافقی شده اند که منافع همه را تامین کند و به همه نگرانی‌های مربوط به رفتار ایران در منطقه، به ویژه با توجه به حمایت این کشور از شبه‌نظامیان در یمن، عراق و سوریه که تهدیدی مستقیم برای امنیت کشورهای خلیج‌فارس هستند،رسیدگی ‌کند.

کشورهای حاشیه خلیج فارس همچنین خواستار پایان دادن به نگرانی‌ها در مورد برنامه موشکی ایران هستند که کارت فشار اصلی در تعدادی از مناقشات به حساب می آید، مهمترین آنها درگیری نظامی ۸ ساله بین عربستان سعودی و حوثی‌های یمن است.

اما در ماه‌های گذشته شاهد تغییر عمده‌ای در مواضع و گفتار طرف‌ها بودیم و به نظر می‌رسد روابط تهران و همسایگانش رو به بهبود است و در همین راستا،کویت و امارات سفرای خود را در این ماه به تهران بازگرداندند.

ریاض نیز مذاکراتی را که با طرف ایرانی در بغداد انجام می دهد را به سمت جلو پیش برد و ایرانی ها تأکید کردند که این مذاکرات ممکن است به احیای روابط معلق از سال ۲۰۱۶ منجر شود.

به گفته محمد ایرانی سفیر ایران در کویت پیش بینی می شود که وزرای امور خارجه دو کشور دیدار مستقیمی در عراق داشته باشند.ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت:کشورش به دنبال برقراری روابطی متعادل با همسایگان خود است و به تلاش برای حل اختلافات از طریق گفتگو ادامه می‌دهد.رئیسی تاکید کرد که احیای روابط با ریاض در صورتی امکان پذیر است که ریاض به تعهدات خود در مذاکرات بغداد عمل کند،او درباره جزئیات این خبر چیزی نگفت.

وضعیت مثبت روابط ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس را می توان در چند موضع اخیر مشاهده کرد. به عنوان مثال، امارات متحده عربی در ژوئیه گذشته تاکید کرد که عضو هیچ ائتلاف نظامی نخواهد بود که هیچ کشوری را در منطقه هدف قرار دهد.

اتحاد ادعایی بین اسرائیل و کشورهای خلیج فارس در اجلاس جده برای امنیت و توسعه،برخلاف آنچه رسانه های اشغالگر قبل از ورود جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی در اواسط ژوئیه ۲۰۲۲ تبلیغ کردند،به واقعیت نپیوست.

عربستان سعودی همچنین از ایران به عنوان یک کشور همسایه یاد کرد و فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان (۱۷ ژوئیه ۲۰۲۲) گفت که هیچ صحبتی از ائتلاف یا همکاری خلیج فارس و اسرائیل وجود ندارد.

در یمن نیز،حملات حوثی ها به عربستان سعودی براساس آتش بس مورد حمایت سازمان ملل به طور کامل کاهش یافته است و موضع حوثی ها نشان دهنده تمایل ایران برای آرامش است.

همه برای رسیدن به فرمولی که همزیستی هر یک از طرفین را با دیگران تضمین کند و برای اجرای برنامه های اقتصادی آینده خود که برای همه اجتناب ناپذیر شده است، امتیازاتی داده اند.

از یک سو، کشورهای حاشیه خلیج فارس خواهان امنیت بیشتر برای اجرای دیدگاه های خود هستند که عمدتاً مبتنی بر جذب سرمایه های خارجی و سرمایه گذاری در گردشگری و سایر بخش هایی است که انجام آنها در شرایط جنگ و تنش امکان پذیر نیست،

در عین حال، ایرانی ها تلاش می کنند از زیر شمشیر تحریم ها خارج شوند و میلیاردها دلار از پول های بلوکه شده خود در بسیاری از کشورها را به دست آورند و دری را به روی نفت ایران به سمت غرب بگشایند تا بودجه به شدت آسیب دیده این کشور را تغذیه کنند.

در مجموع، ایران روابط قوی با قطر و عمان دارد و تا حد زیادی با کویت و امارات که طبق آمار سال ۲۰۲۰ با ۱.۶ میلیارد دلار سالانه اولین شریک تجاری تهران در منطقه است، روابط خوبی دارد.

محمود منشپوری، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو در ایالات متحده آمریکا، معتقد است که توافق بالقوه تأثیر بسیار متعادلی بر ایران در سطح خارجی خواهد داشت و انتظار روابط نزدیک بین ایران و همسایگانش وجود دارد.

منشپوری در گفت‌وگو با الخلیج آنلاین گفت: معتقد نیستم که مواضع ایران نسبت به گروه های حزب‌الله، عراق و یمن تغییر کند، اما در عین حال میانه‌روتر و متعادل‌تر خواهد شد و روابط مثبت با کشورهای همسایه خلیج فارس را حفظ خواهد کرد.

وی معتقد است پس از توافق هسته ای مردم کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز چشم به راه روابط خوب با ایران هستند و می افزاید: به عنوان مثال امارات اهمیت همسایگی ایران را بعد از توافق هسته ای احساس می کند.این تحلیلگر سیاسی معتقد است که تهران برای دستیابی به بازدارندگی بیشتر،پول زیادی به زرادخانه نظامی خود تزریق خواهد کرد.

منشپوری در پایان سخنان خود به الخلیج آنلاین گفت: این سیاست به نظر من پس از امضای توافق متوقف نخواهد شد. مفهوم بازدارندگی نظامی متعارف برای تصمیم گیرندگان سیاسی ایران همچنان مهم خواهد بود و این توافق ممکن است به افزایش دستیابی به بازدارندگی بیشتر کمک کند.

اصل مطلب را اینجا ببینید

برچسب ها

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن