آسیاجهان اسلام
موضوعات داغ

دولت فراگیر ملی آزمون بزرگ طالبان

آوای سنت:کارشناس امور افغانستان خاطرنشان کرد طالبان از نظر باورها و تفکر هیچ تفاوتی نسبت به گذشته پیدا نکرده است.

به گزارش آوای سنت، پیر محمد ملازهی در ارزیابی شرایط کنونی تسلط گروه طالبان بر افغانستان و اتخاذ سیاست تعامل سازنده با دیگر بازیگران داخلی و خارجی گفت: طالبان را می‌بایست از دو زاویه ایدئولوژیک و سیاسی مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد.

از نگاه ایدئولوژیک گروه طالبان دچار تحول چندانی در مواضع اولیه خود نشده و همچنان بر برپا کردن امارات اسلامی و تمامی لوازم آن تاکید می کنند. در این میان باید توجه داشت حقوق اقوام مختلف و اقلیت‌ها، حقوق زنان، دستاوردهای بیست سال گذشته سیاستمداران لیبرال دموکرات، آزادی‌های مدنی، آزادی حجاب و… با هیچ یک از ابعاد ایدئولوژیک طالبان همخوانی ندارد.

اما نکته قابل توجه این است که آن‌ها برای رسیدن به قدرت و عدم مواجه شدن با تهدیدات داخلی و خارجی، نگاه سیاسی خود را تغییر داده‌اند. به هرحال طالبان نسبت به گذشته سیاسی‌تر و پخته‌تر شده و در قیاس با سابق قصد دارد از میزان اعمال محدودیت گسترده خود بر آزادی‌های مدنی بکاهد. در حالت حداقلی آنها در وضعیت کنونی چنین نشان می‌دهند که مواضعی نسبتا معتدل‌تری دارند.

وی در خصوص اظهارات دولت بایدن مبنی بر قدرت‌گیری فزاینده طالبان و خروج از این کشور تاکید کرد: واقعیت امر این است که آمریکایی‌ها در تحقق اهداف خود در افغانستان شکست خورده‌اند، منتهی واشنگتن بر خلاف اتحاد جماهیر شوروی سابق در دهه هشتاد میلادی و انگلیسی‌های قرن نوزدهم، شکست نظامی را نپذیرفته‌اند. آمریکایی‌ها با بهره‌گیری از تجربیات تاریخی روس‌ها و انگلیسی‌ها، قبل از آن‌که سرنوشت مشابه آن‌ها را تجربه کنند و افغانستان به ویتنامی دیگر تبدیل شود، تصمیمی سیاسی مبنی بر مذاکره با طالبان را اتخاذ کردند که سرانجام آن توافق دوحه بود، اما باید توجه داشت که خروج آمریکا به معنای عدم شکست آنها به حساب نمی آید.

در نگاهی واقع‌بینانه می‌توان به طور یقیین گفت که واشنگتن در اهداف خود شکست خورده است. آمریکا قصد داشت افغانستان را به ژاپن منطقه تبدیل کند، اما واقعیت امر این است که آنها در طرح دولت – ملت سازی خود ناکامی بزرگی را تجربه کردند. واشنگتن در زمانی شعار نابودی تمامی نیروهای افراط‌گرا و تروریسم را سر می‌داد، ولی اکنون شاهد هستیم با همان نیروها مذاکره کرده و به توافق رسیده است.

این کارشناس مسائل افغانستان پیرامون آینده سیاسی کشور افغانستان یادآور شد: بنده بر این باور هستم که طالبان تاکنون خارج از توافق دوحه حرکت نکرده است. بخشی از معاهده دوحه افشا نشده است. در بخش این معاهده محرمانه احتمالا موضوع قدرت گرفتن بیشتر طالبان با پایان یافتن اشغال کشور مطرح می باشد، لیکن اینکه این قدرت چگونه می تواند حفظ شود، محل مناقشه است و همچنین آیا اینکه ادامه کار طالبان به همین روش نظامی خواهد بود و یا آنها در آینده بحث انتخابات را پیش خواهند کشید، خود یک مسئله مهم دیگر است. باید منتظر ماند و دید طالبان پس از مشخص کردن مسئولین خود در استان ها چه طرح و برنامه ای را برای معرفی رسمی رهبر حکومت مرکزی خود بکار می بندند.

ملازهی در این باره خاطر نشان ساخت: درست است آمریکا به ظاهر از افغانستان بیرون رفته، ولی به نظر می آید از دور مواظب هستند که این منطقه تحت تسلط چین در نیاید و اگر این اتفاق روی دهد، آن کشور از طریق افغانستان به راحتی به ایران و از ایران به خاورمیانه می آید و نفوذ آمریکا را به طور کلی تحت تأثیر قرار خواهد داد. این مسأله هم جای بحث دارد که چه طور ممکن است یک ارتش سیصد و پنجاه هزار نفری که آمریکایی ها آنرا مجهز کرده و آموزش داده اند، حاضر به جنگ نشود؟! آیا طالبان در میان آنها نفوذ کرده اند؟ آیا مسائل پشت پرده ای وجود دارد که هنوز مطرح نشده است؟

در حال حاضرتقریبا کل دنیا خواستار این هستند که یک دولت فراگیر در افغانستان به وجود بیاید، چون صلح و ثبات افغانستان در گرو این مسأله است. ولی جای بحث است که طالبان چه تعبیری از دولت فراگیر دارند. ممکن است در ذهن طالبان دولت فراگیر این باشد که گروه های وابسته به خودشان را در کابل حاکم کنند و قدرت را بین خودشان تقسیم کنند، نه آن طوری که دیگران فکر می کنند قومیت ها و جریان های فکری که در این دو دهه سال شکل گرفته اند.

به هر حال باید نگاه ایدئولوژیک طالبان را هم در نظر گرفت و دید تا چه اندازه آمادگی دارد که از ایدئولوژی خود صرف نظر کند. واقعیت این است که آمادگی ندارند و به لحاظ ذهنی خیلی به قومیت وابسته هستند و انحصارطلبی در میان آنها وجود دارد. از سوی دیگر تفکر اکثریت جامعه به طالبان نزدیک تر از نیروهای لیبرال است. در مناطق قبایلی سنت های قبیله ای بسیار قدرتمند هستند و این سنت های قدرتمند تفاوت زیادی با نوع برداشت طالبان ندارند.

برچسب ها

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن