حقوق زنان از زبان رسول الله(ص)

آوای سنت : لحظه ای در محضر مبارک پیامبر رحمت (ص)

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ : ” أَکْمَلُ الْمُؤْمِنِینَ إِیمَانًا أَحْسَنُهُمْ خُلُقًا، وَخَیْرُکُمْ خَیْرُکُمْ لِنِسَائِهِمْ” رسول خدا ( ص) فرمود: کامل ترین مؤمنان از جهت ایمان کسی است؛ که اخلاقش نیکوترین است؛ و بهترین شما؛ بهترین شما با زنان شان هستند.( ترمذی/۱۱۶۲).

ایمان کامل ؛ اخلاق نیکو؛ رفتار نیکو با همسران؛ همگی به دنبال هم و مکمل هم هستند. نکته ی برگزیده این است که اخلاق و رفتار نیکو؛ برگرفته از ایمان است. یعنی اگر ضعفی در اخلاق ورفتار تجلی کند؛ نشانه ی ضعف ایمان می باشد. و شایستگی ” تاج” بهترین را ندارد.

حق اول : رفتار نیکو با زنان
*أَکْمَلُ الْمُؤْمِنِینَ إِیمَانًا؛ أَحْسَنُهُمْ خُلُقًا، وَخَیْرُکُمْ خَیْرُکُمْ لِنِسَائِهِمْ*”

حق دوم : پرهیز از زدن زنان
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ :
۸ ” لَا تَضْرِبُوا إِمَاءَ اللَّهِ ” کنیزان خداوند را نزنید .( أبوداود/۲۱۴۶).
پیامبر( ص) زنان را با عبارت کنیزان ( اماء) بیان می کند. زنان را در زیر چتر حمایتی خداوند قرار می دهد و از حدیث برداشت می شود که در صورت بر خورد با زنان؛ با مولای آنان ؛ یعنی خداوند طرف خواهید بود.

 حق سوم : پرهیز از توهین به زنان
عَنْ حَکِیمِ بْنِ مُعَاوِیَهَ الْقُشَیْرِیِّ ، عَنْ أَبِیهِ قَالَ : قُلْتُ : یَا رَسُولَ اللَّهِ، مَا حَقُّ زَوْجَهِ أَحَدِنَا عَلَیْهِ ؟ قَالَ : ” أَنْ تُطْعِمَهَا إِذَا طَعِمْتَ، وَتَکْسُوَهَا إِذَا اکْتَسَیْتَ – أَوِ اکْتَسَبْتَ – وَلَا تَضْرِبِ الْوَجْهَ، وَلَا تُقَبِّحْ، وَلَا تَهْجُرْ إِلَّا فِی الْبَیْتِ” از معاویه بن حیده( ض) روایت است که: گفتم یا رسول خدا! زنان ما بر ما چه حقی دارند؟
فرمود:
۱⃣ هرزمان خوراک خوردی اورا خوراک دهی.
۲⃣ هرزمان لباس پوشیدی او را لباس بپوشانی.
۳⃣ به صورت زن سیلی نزن.
۴⃣ به او نگو خدا تو را زشت سازد.
۵⃣ و جز در خانه از او دوری مکن( رهایش مکن).
(أبوداود/۲۱۴۲)

 حق چهارم : تأمین نفقه ی زنان
“أَنْ تُطْعِمَهَا إِذَا طَعِمْتَ”: یعنی آنچه که خود می خوری از همان خوراک او را تامین کن . بدون تفاوت و جدایی . که بیانگر خوراک مشترک و سفره ی مشترک است.

 حق پنجم : تأمین لباس و پوشاک زنان
“وَتَکْسُوَهَا إِذَا اکْتَسَیْتَ” : تأمین پوشاک زنان حق دیگری است که مردان مکلف به تهیه ی آن هستند. یعنی همان گونه که پوشش و لباس یک ضرورت برای مردان است. این ضرورت برای زنان هم اولی تر است. با توجه به توانایی؛ فرهنگ و عرف صحیح جامعه ؛ که مقصد شارع یعنی پوشش محقق شود.

 ‌حق ششم : پرهیز از رها کردن زنان
‌”وَلَا تَهْجُرْ إِلَّا فِی الْبَیْتِ”: ترک نکردن و رهاننمودن . به منزله ی همراهی؛ همگامی ؛ پاسداری ومراقبت از زن است. زیرا همان گونه که تأمین نیازمندی های زنان وظیفه ی مردان است؛ نگهبانی از زنان در خارج منزل؛ یکی دیگر از وظایف مردان است. و عبارت” قوّامون” در سوره نساء آیه ۳۴؛ تفسیر عملی موارد فوق می باشد.
‌
 ‌حق هفتم : تأمین مسکن زنان
‌قسمت پایانی حدیث در مورد مسکن است. عبارت( بیت) که محل زندگی مشترک می باشد؛ تصریح به این حق دارد.
‌
‌نکاتی در مورد احادیث فوق:
‌
‌۱⃣ تصور نشود حقوق زنان در چند بند فوق خلاصه می شود؛ بلکه اهداف احادیث تعیین وظیفه ی مردان است.
‌۲⃣ حقوق فوق؛ که دو بخش از حقوق زنان می باشد:
بخش اول: حقوق معنوی و کرامت زنان
 ‌بخش دوم: حقوق مادی زنان

‌۳⃣ دایره ی حقوق وسیع و گسترده تر از اینها می باشد که دو عامل در آن ایفای نقش می کنند:
یک : عرف و فرهنگ صحیح جامعه
دوم: وسع و توانایی مالی مرد:
‌” لِیُنْفِقْ ذُو سَعَهٍ مِنْ سَعَتِهِ وَ مَنْ قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنْفِقْ مِمَّا آتاهُ اللَّهُ لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا ما آتاها سَیَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ یُسْراً” «سوره طلاق آیه ۷»

هر کس که داراى وسعت (مالى) است، باید طبق وسعت خود نفقه دهد و کسى که روزى بر او تنگ شده، باید از آنچه خداوند به او داده (به اندازه توان خود) خرج کند. زیرا خداوند هیچ کس را مگر به اندازه آنچه به او داده است، تکلیف نمی کند. به زودى خداوند پس از سختى، آسانى و فراخى پدید می آورد.

جمعه: ۲۲ اسفند۹۹
سقز: محمد احمدیان