آوای سنت : همه انسانها در زندگی خانوادگی خود احیانا دچار برخی ناسازگاریها میشوند. تفاوتی در این خصوص بین اشخاص و افراد وجود ندارد. چه زن باشد یا مرد. انسانها را گریزی از این وضعیت نیست.
علت بروز برخی ناسازگاریها بر میگردد به تفاوت انسانها. تفاوت در فکر، اندیشه، سطح دانش، وضعیت روحی و روانی، سلیقهها و پسندها و بسیاری دیگر. ما دو تا انسان نمییابیم که از هر جهت با هم یکسان باشند. حتی دو براد و دو خواهر با وجود آنکه از یک پدر و مادر به وجود آمدهاند، یکسان نیستند، و تفاوتهای بسیاری از هم دارند. میتوان گفت به عدد انسانهای در قید حیات در روی کره زمین شخصیت وجود دارد، و هر انسانی شخصیت منحصر به فرد خود را دارا میباشد. البته تشابه میان نسخههای گوناگونی انسانی بسیار زیاد است.
این تفاوتها سبب میشود که گاه گاهی زن و مرد به جان هم بیفتند. البته نباید بگوییم به جان هم، چون منازعه زناشویی منازعه حذف جانب مقابل نیست، بلکه منازعه پذیرش جانب مقابل است. چنانکه هدف از این منازعه نیز متفاوت میباشد.
در منازعات میان دو انسان بیگانه گاهی جانبین به حذف یک طرف لا اقل از تعامل خود میاندیشد، اما در منازعه زنا شویی بحث حذف نیست، بلکه بحث ادامه تعامل است. بنا بر این میان دو نوع منازعه بی اندازه تفاوت وجود دارد. این نکته را باید زوجین به خوبی درک کنند و در نظر داشته باشند.
پس اولین نکته این است که زوجین منازعه میان خویش را با سایر منازعات متفاوت ببینند. این تفاوت از چند جهت است:
– این منازعه میان دو تن و دو روح نیست، بلکه میان دو تن و یک روح است. زوجین در واقع دو تن اند، اما دارای یک روح میباشند. این نکته خیلی مهم است که زن و شوهر باید متوجه آن باشند.
– منازعه زوجین منازعه بُرد و باخت نیست. نباید طرفین در هنگام منازعه به این بیندیشند که خودشان برنده و جانب مقابل بازنده باشد، زیرا در این منازعه بازنده یکطرفه وجود ندارد. اگر باخت مطرح باشد هر دو میبازند.
– منازعه کنترل شده. هرگاه میان زوجین اختلاف پدید آید، هر دو جانب باید بدانند که بر تمام سیر منازعه باید کنترل داشته باشند و هیچگاه اجازه ندهند منازعه از حالت نرمال و عادیِ خود بیرون شود. در هر حال و شرایطی این منازعه باید کنترل شود.
– آسیبهای منازعه زن و شوهر تنها بر خودشان محدود نمیماند، بلکه تمام اعضای خانواده را در بر میگیرد. فرزندان کوچک خانه اولین کسانی اند که بیشترین آسیب را میبینند. بعد بزرگترها. این منازعه فضای خانه را به شدت کدِر و تاریک میسازد، و همگان را در فضای بدی از حزن و اندوه قرار میدهد.
– این منازعه اگر کنترل نشود گاهگاهی خانوادههای دو طرف را نیز به منازعه میکشاند. بسیار به دیده آمده است که بسیار خانوادهها بر اثر منازعه زوجین بسیار آزرده خاطر شدهاند، از هم جدا شده، دلهای شان مکدر گردیده و از حالت دوستی و خویشاوندی به دشمنی و تفرقه گراییدند.
اما چگونه باید منازعات زن و شو را مهار کرد؟
این امر بر میگردد به زوجین. زن و شو باید با درک نکاتی که در فوق گزارش کردیم به کنترل منازعه بپردازند. یادمان باشد که کلید حل این منازعه در دستان زن و شوهر است. چنانکه نقطه آغاز آن نیز آن دو میباشند.
اما برای حل مشکل باید متوجه دو نکته بود:
نکته اول: جلوگیری از منازعه: در روزهای اول ازدواج اگر منازعهیی بروز کند طبیعی است، چون طرفین هنوز به خُلق و خُوی یکدیگر آشنا نشدهاند. شاید کاری یا سخنی از طرفی سرزند که موجب آزردگی جانب مقابل شود. در چنین وضعیتی باید زوجین یکدیگر خویش را در عین حالی که معذور میدانند، رفته رفته درک کنند، و با خصوصیات هم آشنا شوند. بفهمند که جانب مقابل شان از چه چیزی بدش میآید و نسبت به آن حساسیت دارد.
نکته دوم: مهار منازعه: در صورتیکه منازعه بروز نماید، بهتر است خیلی زود مهار شود. مهار منازعه به دو طریق ممکن است:
یک: طرفین خیلی زود محل منازعه را ترک کنند. به عنوان مثال اگر منازعه در حال صورت میگیرد، زن یا مرد باید برود به یکی از اتاقهای خواب، یا مرد خانه به بیرون از خانه برود. هر چه سریعتر این کار به انجام برسد بهتر نتیجه میدهد و زودتر منازعه مهار میگردد.
نکته سوم: حل منازعه: این حل وابسته به نکات ذیل است:
۱- بر داشتن عامل منازعه: طرفین باید ببینند علت منازعه چی بوده است. اگر منازعه از طرف زن باشد، زن باید این عامل را بر دارد، و اگر از طرف مرد باشد مرد باید آن عامل را بردارد.
۲- از خود گذری در چنین منازعاتی بسیار مهم است. هر دو طرف باید از این صفت اخلاقی نیکو استفاده نمایند.
۳- گفتگو برای حل مشکل. این گفتگو لازم نیست در هنگام منازعه باشد. میتوان در وقتی دیگر که فضای جنگ تبدیل به آرامش میشود، در مورد موضوعات مورد خلاف به صورت منطقی و با صبر و حوصله صحبت کرد، و راه حلی برای آن پیدا نمود.
۴- گفتگو ها در صورتی که احتمال منازعه برود، لازم نیست حضوری و دهانی باشد، میتوان از فضای مجازی و پیامکهای واتساپی، تلگرامی و حتی سیمکارتی استفاده کرد. دو طرف باید از این شیوه که کاربرد زیادی دارد استفاده نمایند. این گفتگو سبب میشود تا طرفین بهتر بتوانند بر اعصاب خود مسلط باشند، چون صدا و آوازی نمیشنوند که به خاطر آن برنجند.
در گفتگوهای پیامکی بهتر است سر اصل موضوع صحبت شود و کوتاه و موجز و بر محور اساس و علت مشکل باشد. در آن باید راهحلهای ممکنه نیز بررسی گردند.
۵- پیشنهاد دادن به همدیگر: زوجین میتوانند و باید برای یکدیگر پیشنهادات تشویقی ارائه کنند. مثلاً مرد میتواند وعده دهد که فلان نیاز مادی یا عاطفی زن را بر طرف مینماید، و یا زن چنین وعدهای بدهد.
۶- در پایان باید طرفین به یکدیگر خود قول دهند که آنچه را که عامل دعوا و منازعه شده است، دیگر هرگز انجام ندهند، مگر اینکه عذری داشته باشند که باید آن عذر را به گونه مفصل به جانب مقابل توضیح دهند، و پیشاپیش معذرت خواهی کنند.
۷- در تمام این سازوکارها مرد باید بداند که مسئولیت او به حکم بزرگ خانواده بودن بیش از زن است. او بیشتر باید کوتاه بیاید و امتیاز بدهد. بالآخره زن خانم او و مادر فرزندانش است.
دکتر عبدالمجید صمیم