افغانستان؛ آیا تحولات جدیدی در راه است؟!
آوای سنت : گزارشهای خبری حکایت از آن دارند که “تام‌ویست” نماینده خاص آمریکا برای افغانستان، در امارات متحده عربی سرگرم گفتگوهای داغ با جناح‌های مختلف سیاسی و نظامی افغانستان است. چنین به نظر می‌رسد که وی تلاش‌های جدّی و جدیدی را برای حل معضل افغانستان به راه انداخته است.
آن‌چه اهمیت این روند را بیشتر مورد توجه قرار می‌دهد، سفر حامد کرزی رییس جمهوری اسبق آن‌کشور به امارات متحده عربی، مقر اقامت محمد اشرف غنی احمدزی، آخرین رییس جمهوری دوره جمهوریت است. این در حالی است که قبلاً اعلان شده بود آقای کرزی به جهت درمان بیماری، از سوی امارت اسلامی اجازه یافته تا به کشور آلمان سفر کند، اما وی بر خلاف توقعات سر از امارات متحده عربی و گفتگوهای آن به دَر کرده است. گزارشهای خبری حاکی از دیدوبازدیدهای فشرده در مورد افغانستان است.
در جریان همین هفته، مولوی محمد یعقوب عمری وزیر دفاع طالبان در یک هیأت ویژه، در حالی‌که انس حقانی فرد بدون مقام، اما تأثیر گزار در شبکه حقانی نیز او را همراهی می‌کرد، وارد امارات شده و با امیر امارات و سایر مقامات آن کشور و تام ویست و برخی دیگر از سیاسیون افغانستان دیدوبازدیدهایی داشته است.
به اضافه این‌ها، سفر مقامات سیاسی افغانستان از جناح‌های مختلف به امارات جهت پیوستن به آن‌چه که ظاهراً گفتگو و مذاکره معلوم می‌شود، همچنان ادامه دارد.
اما سوال اصلی این جاست که در امارات متحده عربی در مورد افغانستان چه می‌گذرد؟!
اگرچه سانسور شدید جریان این دیدارها و عادی جلوه دادن آن توسط مقامات مختلف در دستور کار است، اما تحلیلگران معتقدند که حرف و حدیث‌های جدیدی در عرصه سیاسی افغانستان به میان آمده که این سیاسیون را به امارات کشانیده است.
ناظران بر این باورند که تشکیل دولتی فراگیر اساس این دیدارها را تشکیل می‌دهد، و ظاهراً امارت اسلامی تحت فشار ایالات متحده آمریکا و کشورهای عرب منطقه حاضر شده است، دیگر سیاسیون افغانستان را در عملیه اداره کشور سهیم سازد، تا زمینه‌های به رسمیت شناختن دولت آن‌ها فراهم گردد. این در حالی است که قبلاً طالب‌ها دولت خود را فراگیر می‌دانستند و حاضر به گفتگو در این زمینه نبودند.
در شرایط فعلی نمی‌توان به این گفتگوها و این‌که به نتیجه برسد خوشبین بود، زیرا تفاوت دیدگاه‌ها میان مقامات امارت طالبانی و سیاسیون افغان و جامعه جهانی بیش از حدی است که تصور می‌شود، زیرا طالبان در نهایت شاید حاضر به اشتراک محدود سیاسیون در عملیه اداره کشور باشند، اما این اشتراک محدود به هیچ وجه طرف قبول جناح‌های دیگر واقع نخواهد شد. و معضل همچنان به حال خود باقی خواهد بود، زیرا جناح‌های سیاسی خواهان تغییر ساختار نظام حاکم بر افغانستان از امارت به جمهوریت مبتنی بر دمکراسی هستند که به هیچ وجه رهبری امارت حاضر نخواهد بود چنین نظامی را بپذیرد و به آن تن در دهد.
اما از سوی دیگر نفس حاضر شدن طالب‌ها به چنین گفتگویی نشان از انعطاف در مواضع طالبان دارد، زیرا این گروه در گذشته ادعای می‌نمود که دولت‌شان فراگیر است و تمام اقشار جامعه افغانی را در بر گرفته و نیازی به بحث و گفتگو در این خصوص نیست.
دیده شود که آمریکا و کشورهای عرب ذی نفوذ در رهبری طالبان می‌توانند این گروه را برای تن دادن به تشکیل یک دولت فراگیر که همه اقوام و جناح‌های سیاسی را در بر بگیرد وادار کنند یا خیر؟!
این نکته را نیز باید خاطر نشان کرد که بافت جغرافیای قومی، زبانی، فرهنگی و سیاسی این کشور به گونه‌ای رقم خورده که هیچ گروهی به تنهایی نمی‌تواند کشور را اداره کند، و بدون مشارکت جمعی امکان آن وجود ندارد که افغانستان از بحران‌هایی که در نیم قرن اخیر شاهد آن بوده بیرون شود.
