آوای سنت : تراژدی مرگ دو برادر کولبر مریوانی به نام های فرهاد(۱۴ ساله) و آزاد (۱۷ ساله) نه تنها درد و رنج کردها بلکه میلیون ها ایرانی را نیز تازه تر کرد!!! حقیقتا اگر آدمی بر این درد بمیرد رواست!!! چگونه می توان ساکت بود و این درد و رنج را به پرسش نگرفت که چرا باید دو برادر در این سن و سال کم به کار سخت و پر خطر کولبری بپردازند؟!! یعنی تا کجا باید فقر و محرومیت پیش برود و این گونه آدمی را وا بدارد که در چنین سن کمی به کارهایی بپردازد که با خطر از دست دادن جان همراه باشد؟!!
کولبرانی که برای امرار معاش و پوشش هزینه های سرسام آور زندگی شان مجبورند مقدار زیادی بار سنگین را بر روی دوش خسته خویش بگذارند و از راه های پر پیچ و خم و پر سنگلاخ کردستان عبور کنند و با هزار مانع و خطر روبرو شوند و حتی جان خویش را نیز بر سر این کار بگذارند و بدبختانه هیچ گونه حمایتی هم نشوند و تازه در مورادی حتی گویی تبدیل به متهمانی شوند که باید مورد موآخذه قرار گیرند!!!!. اینان که با سادگی و زحمت هر چه تمامتر و با دست رنج خویش زندگی شان را اداره می کنند تا سربار کسی نباشند و حتی به دولت هم زحمت نمی دهند که برای شان شغلی ایجاد کند این گونه باید در رنج و زحمت باشند و بدتر از همه این که فریاد رسی هم نداشته باشند و گوش شنوایی برای شنیدن دردهای شان نباشد.
این کولبران اگر چه ظاهراً به کار حمل کالاهای قاچاق می پردازند ،اما پرسش اصلی این است که چرا دست به چنین کاری می زنند؟ و آیا مستحق چنین سرنوشت غیر انسانی ای هستند؟
هنگامی که سهم استان های کرد نشین از تولید ناخالص داخلی و توسعه بسیار ناچیز است و زیرساخت های لازم و ضروری برای ایجاد اشتغال در این استان ها فراهم نیست و از طرف دیگر میزان بیکاری نیز بسیار بالا است آن وقت برای امرار معاش و درآمد چه کار دیگری به جز کولبری باقی می ماند؟ به راستی اگر برای این کولبران اشتغال قانونی با درآمد کافی ایجاد شود آن وقت آیا آنان اقدام به کولبری خواهند کرد و خود را این گونه به رنج و درد سر خواهند انداخت؟ بسیار دور از ذهن است که چنین کنند.
از سوی دیگر قصه پولبرانی مطرح است که از راه رانت خواری و اختلاس میلیاردها سرمایه این جامعه که از قضا سرمایه مردمان زحمت کش این دیار به ویژه هم وطنان کرد ما نیز هست را به آب خوردنی به یغما می برند و گویی دچار حاشیه امن و امان نیز شده اند. عده ای رانت خوار در روز روشن و با انواع لطایف الحیل و با سر هم کردن انواع دوز و کلک اموال و سرمایه سالیان دراز مردمان رنج دیده را در چشم بر هم زدنی به یغما می برند و چون زور دارند و پشتیبانی هم می شوند کسی از گل نازک تر هم به آنها نمی گوید و تو گویی اتفاقی نیافتاده است!!!.
تمام سخن در این است که اگر نوعی اقتصاد مولد در کشور در جریان باشد و با هرگونه مفت بری و رانت خواری و اختلاس با شدت هر چه تمام تر برخورد شود و سرمایه های سرگردان صرف امور تولیدی بشود دیگر نه از کولبران خبری خواهد بود و نه از پولبران!!!!
محمد باقر تاج الدین
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
