آوای سنت : در مورد ماهیت حقیقی دین مبین اسلام مطالب و یادداشتهای زیادی منتشر شده است.برخی از صاحب نظران با درکی قشری از آموزه های اسلامی، خط کشی های محدود کننده ای بر این دین الهی قائل هستند.
در نقطه مقابل، برخی دیگر از صاحب نظران، با تاکید بر جنبه های رحمانی اسلام، بر این باور هستند که نباید با برداشتی تندورانه چهره ای خشن از اسلام ترسیم کرد. اکرام بگالیف؛کارشناس مذهبی در تاجیکستان در یک یادداشت به خصلت تحمل پذیری از نگاه اسلام توجه داشته است.
سرویس ترجمه آوای سنت این یادداشت را تقدیم حضور کاربران خود می نماید.
در سال های اخیر عده ای از گروه های منفعت طلب با سوء استفاده از احساسات دینی و مذهبی مردم مسلمان به قول معروف ” از آب گل آلود ماهی می گیرند” و این را در نظر نگرفته اند که دین مبین اسلام با تعلیمات سرشار از خوبی، نیکوکاری و اخلاق حسنه ظهور کرده است و هرگونه اخلاق زشت را مورد نکوهش قرار می دهد.
آنها سعی می کنند با رویه ای جداگانه اهداف و مقصد های خود را با نقاب اسلام پوشش دهند تا جایی که آیات قرآنی و احادیث نبوی(مخصوصا آیات اول سوره ی مبارکه ی توبه) را مطابق اهداف و منفعت خویش شرح می دهند و تفسیر می کنند.
چنین عواملی منجر می شود که در بعضی از کشور ها تصویری مخرب از دین اسلام به وجود آید. در طول قرنها تمدن اسلامی همیشه تاثیرات مثبتی در فرهنگ ملی تاجیکستان داشته و گاهی هم از ما تاثیر پذیرفته است.
چنانچه استاد کرامت الله علیموف تاکید نموده است: “هرچند در طول چهارده قرن موجودیت اسلام ضدیت ها و جنگ و جدال های زیادی با شعار اسلام و مذهب های آن صورت گرفته است و امروز هم که بعضی گروه های تندوری سیاسی با استفاده از عناوین و شعارهای اسلامی فعالیت دارند، باز هم ماهیت صلح جویانه و تحمل پذیرانه ی تعلیمات متفکرانه ی اسلامی قابل انکار نمی باشد.”
دین اسلام امروز یکی از رکن های مهم جهان بینی معنوی و اخلاقی جامعه ی ما به حساب می آید و ما حق نداریم که نقش سازندگی و انسان سازی آن را نادیده بگیریم.
در اسلام بزرگداشت انسان و احترام به شخصیت نه تنها نسبت به مسلمانان، بلکه نسبت پیروان دین های دیگر نیز جایگاه خاصی دارد.
خداوند متعال در آیه ۷۰ سوره اسراء میفرمایند: “و همانا فرزندان آدم را گرامى داشتیم”
همچنین پیامبر خدا (ص) در حدیثی می فرمایند : آن چیزهایی را که شما برای خودتان میپ سندید، اگر برای دیگر برادرانتان روا نمی بینید، مومن نیستید.
در این حدیث ، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به مردم دستور می دهد که بین خود، دوستی، محبت و خوش بینی ایجاد کنند.
در حدیثی نیز آمده است: “هرکس برادر خود را یاری دهد و نیازهای او را برطرف کند، خداوند او را یاری می کند.”
موضع اسلام در قبال پیروان ادیان دیگر بر مبنای مدارا، انسانیت و گفتگوی تمدن ها است. از این رو، معرفی دیدگاه های واقعی اسلام، به ویژه مکتب امام ابوحنیفه، گامی در جهت تقویت گفتگوی اسلام با ادیان و تمدن های دیگر است.
اگر به آموزه های دین مقدس اسلام در مورد نحوه رفتار با پیروان ادیان دیگر نگاه کنیم، می بینیم که خداوند متعال و پیامبر (ص) بارها بر لزوم احترام و حفظ تمامیت بشریت تأکید کرده اند.
خداوند در آیه ۴۶ سوره عنکبوت می فرمایند:
“و شما مسلمانان با اهل کتاب جز به نیکوترین طریق بحث و مجادله نکنید .مگر با ستمکاران از آنها و بگویید که ما به کتاب آسمانی قرآن که بر ما نازل شده و به کتب آسمانی شما به همه ایمان آورده‌ایم و خدای ما و شما یکی است و ما تسلیم و مطیع فرمان اوییم”
از سوی دیگر، دین مقدس اسلام به پیروان خود اجازه نمی دهد که به “الهه” ، یعنی آنچه پیروان ادیان دیگر می پرستند، توهین کنند زیرا این بی احترامی ها و توهین ها باعث بی احترامی و توهین به خداوند یکتا می شود.
در قرآن کریم آمده است: به آنچه مشرکان غیر از خدا می‌خوانند دشنام ندهید تا مبادا آنها از روی ظلم و جهالت خدا را دشنام دهند.( سوره انعام آیه ۱۰۸)
دین مبین اسلام تمام حقوق اساسی انسان مسلمان و غیر مسلمان را در حیات حفظ می نماید و همیشه انسان را برای اداره نمودن نفس خود از پایبندی به هوس های نفسانی امر می نماید.
ای نفس ، که بسته ای هوا و هوسی
بشتاب ، که در حمایت یک نفسی
دنیا مطلب ، جای مجو ، رشوه مخور
کز دوستی برآیی و به دشمن برسی
(ابو علی ابن سینا )
نگاه دین مبین اسلام نسبت به فرهنگ ملت های غیر اسلامی بر اساس اصل تحمل پذیری فرهنگی است.
اسلام دارای ماهیت جهانی است. از نظر تاریخی محیط مساعدی برای ادغام ارزش های فرهنگی بین المللی ایجاد کرده است. راه را از طریق فرهنگ های اقوام و ملل مختلف برای خود باز کرده و نقش و جایگاه ویژه ای در زندگی عملی آنها به دست آورده است.
افراد جامعه با یکدیگر مثل برادرند و باید به صلح و سازش بین خود بپردازند و در تمام لحظه های خوب زندگی مادی و معنوی به یکدیگر کمک کنند. آدم ها نسبت به یکدیگر همانند اعضای یک خانواده هستند.
در آیه ۱۰۳ سوره آل عمران خداوند متعال می فرمایند:
” همه به ریسمان الهی(دین) چنگ بزنید و پراکنده نشوید”
در واقع اسلام هراسی، محصول کار همان متعصبان دینی است که افراطی گری دارند که در اصل به ضرر اسلام کار می کنند.
همان طور که علامه اقبال لاهوری گفته است:
اسلام به ذات خود ندارد عیبی
هر عیب که هست، در مسلمانی ماست.
انسان خیرخواه که اخلاق خوب دارد دائما تلاش می کند که مقصدش کار خیر باشد.
یک مسلمان، به عنوان یک انسان، باید توجه ویژه ای به دوستی داشته باشد و مردم را بدون توجه به نژاد و ملیت به وحدت فراخواند. ما باید جامعه ای داشته باشیم که در آن دوستی و احترام بین مردم بسیار ارزش داده شود.
