آوای سنت : با گذشت زمان، و تغییرات بزرگی که در عرصه‌های علم و تکنالوژی نظامی بروز می‌کند، شیوه جنگ‌های متعارف نیز تغییر می‌یابد. در کنار این‌که رویارویی‌های نظامی و گرم، جای خود را به جنگ سرد و رویارویی‌های: فرهنگی، اقتصادی و سیاسی می‌دهد، نقش اسلحه متعارف نیز کم رنگ شده می‌رود، و طرحهای جدید به رقابت انواع اسلحه‌ای می‌روند که در انبارهای قدرتهای بزرگ ذخیره شده‌اند.
قبلاً تمام توجه کارخانه‌های اسلحه سازی معروف جهان به دنبال تولید اسلحه سنگین از قبیل: تانک‌های غول پیکر، توپخانه‌های دور برد، موشک‌های با برد کوتاه و متوسط و بالستیک و از این قبیل بود، اما حالا کشورها به دنبال تولید پهبادهای تهاجمی و انتحاری هستند.
کشورهای تولید کننده پهبادهای انتحاری توانستند نقطعه عطفی در معادلات نظامی به نام خود رقم زنند، و پیشتاز این نوع اسلحه قرار گیرند، و توجه جهانیان را به این نوع سلاح که در مقایسه با سایر سلاح‌ها بسیار کم هزینه‌تر است جلب نمایند.
این پهبادها در مقایسه با موشک‌های مختلف و توپخانه‌های دوربرد، به مراتب کم هزینه‌تر، اما پُرکاربُردتر استند، و می‌توانند اهداف دشمن را در عمق خاک آن کشور، و با دور زدن تمام تحصینات، مورد حمله قرار دهند و نابود کنند. چنانکه بُعد رادار گریزی آن‌ها نیز قابل تأمل است، به گونه‌ای که بسیاری از سپرهای دفاعی و سقف‌های حمایتی ساخته شده، نمی‌توانند جلو نفوذ این پهبادها را بگیرند؛ زیرا این سپرها معمولاً در برابر حملات موشکی فعالیت می‌کنند نه حملات پهبادی.
چنین مؤثریتی از این پهبادها، قدرتهای بزرگ را دچار واهمه نموده و کشورهای مختلف را متوجه نقش پهباد در جنگ‌ها نموده است. به خصوص که هزینه تولید یک پهباد در مقایسه با هزینه یک موشک یا جنگنده تهاجمی و یا موشک‌ها و توپخانه‌های دور برد و تانک‌های غول پیکر به مراتب کمتر است.
جنگ اوکراین و وقایع اخیری که در آن ارتش روسیه بعد از انفجار پل کریمه بسیاری از شهرهای اوکراین را با پهبادهای جنگی مورد حمله قرار داد، اذهان سیاسیون و نظامیان کشورهای مختلف را متوجه نقش پهبادهای جنگی در تعیین مسار جنگ ساخت. خاصتاً بعد از آن که گزارش شد روسیه در جریان حمله سنگین خود به خاک اوکراین، از این پهبادهای انتحاری استفاده شایانی نموده و مؤثریت این نوع پهبادها را به رخ کشیده است.
گزارش‌ها می‌رسانند پهبادهایی که روس‌ها از آن‌ها در حمله اخیر خود استفاده کرده‌اند، از نوع “شاهد ۱۳۶” ساخت ایران است. پهباد “شاهد ۱۳۶” که در روسیه به نام “ژرانیوم” شناخته می‌شود، یک پهباد انتحاری است که با خود مقادیر زیادی از مواد منفجره را حمل می‌کند، و در عمق خاک دشمن، خود را بر اهداف تعیین شده می‌کوبد و آن‌را نابود می‌نماید. این پهباد توسط صنایع هوایی شاهد طراحی و توسط شرکت هسا در جمهوری اسلامی ایران ساخته شده است.
پهباد شاهد از این امتیاز برخودار است که نسبت به بسیاری از پهبادهای مشابه دیگر، از جمله پهباد ساخت ترکیه که از آن نیز در جنگ اوکراین استفاده شده، دارای حجمی کوچکتر است، و می‌تواند در شرایط جوی مختلف مانور دهد. سرعت این پهباد به ۱۸۵ کیلومتر در ساعت می‌رسد. آنچه توجه نظامیان را به این پهباد بیشتر جلب نموده حادثه‌ای است که در آن یک میگ ۲۹ اوکراین در جریان مواجهه با این پهباد سرنگون شد. در حالی که قیمت یک میگ۲۹ پنج میلیون دلار و قیمت یک فروند پهباد شاهد ۲۵ هزار دلار بر آورد می‌شود.
یکی دیگر از پهبادهایی که در جریان جنگ اوکراین اما در جانب اوکراین مورد استفاده قرار می‌گیرد، پهباد “بیرقدار تی بی ۲” ساخت ترکیه است که می‌تواند چهار بمب هدایت شونده با لیزر از نوع MAM-L را با خود حمل کند، و اهدافی را در عمق خاک دشمن نابود نماید. این پهباد نسبت به پهباد شاهد از حجم بزرگتری برخوردار است، زیرا طول بال آن به ۱۲ متر می‌رسد، در حالی طول بال پهباد شاهد ۳.۵۰ متر است. بیرقدار می‌تواند با سرعت ۲۲۰ کیلومتر در ساعت پرواز کند و در طی یک پرواز ۳۰۰ کیلومتر را طی نماید و تا ارتفاع ۷۶۰۰ متر به پرواز دراید.
رویارویی این دو نوع پهباد در فضای اوکراین توسط روسیه و اوکراین، و نقش آفرینی‌هایی که داشته‌اند، توجه سیاسیون و کارشناسان نظامی را به جنگ‌های پهبادی جلب نموده، و نوعی قناعت را در افکار این گروه‌ها ایجاد نموده که دیگر دنبال جنگ‌های با سلاح‌های سنگین و پُر هزینه نروند، و در عوض از پهبادهای اینچنینی در منازعات مسلحانه استفاده نمایند. امری که نشان از نبردهای پهبادی در جنگ‌های آینده دارد.
با اینحال این نبرد، این خطر بالقوه را با خود دارد که نظر به قیمت اندک این پهبادها که از یک ماشین وانت هایلکس نیز ارزانتر است، گروه‌های تروریستی را تشویق نماید تا در حملات خود از این نوع پهبادها در آینده استفاده نمایند و از این طریق کشورهای مختلف را به چالش بگیرند.
