آوای سنت : عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله علیه وسلم قَالَ:
«لَا یَزَالُ النَّاسُ بِخَیْرٍ مَا عَجَّلُوا الْفِطْرَ» (صحیح مسلم، ۳/ ۱۳۱)
(از سهل بن سعد رضی الله عنه روایت شده که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود:
«مردم همچنان بر خیرند تا زمانی که در انجام فطر عجله میکنند».
و در حدیثی دیگر راجع به این موضوع چنین آمده است:
«عَنْ أَبِی عَطِیَّهَ قَالَ: دَخَلْتُ أَنَا وَمَسْرُوقٌ عَلَى عَائِشَهَ رضی الله عنها فَقَالَ لَهَا مَسْرُوقٌ: رَجُلَانِ مِنْ أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ صلى الله علیه وسلم کِلَاهُمَا لَا یَأْلُو عَنِ الْخَیْرِ: أَحَدُهُمَا یُعَجِّلُ الْمَغْرِبَ، وَالْإِفْطَارَ وَالْآخَرُ یُؤَخِّرُ الْمَغْرِبَ، وَالْإِفْطَارَ، فَقَالَتْ: مَنْ یُعَجِّلُ الْمَغْرِبَ وَالْإِفْطَارَ؟ قَالَ: عَبْدُ اللهِ فَقَالَتْ: هَکَذَا کَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله علیه وسلم یَصْنَعُ ». (صحیح مسلم، ۳/ ۱۳۱)
(از ابی عطیه روایت شده که گفت: من و مسروق بر عایشه رضی الله عنها وارد شدیم. مسروق خطاب به عایشه رضی الله عنها گفت: دو مرد از اصحاب محمد صلی الله علیه و سلم یکی در ادای مغرب و افطار عجله میکند و دیگری مغرب و افطار را تأخیر مینماید؟! عایشه رضی الله عنها پرسید: چه کسی مغرب و افطار را تعجیل میکند؟ گفت: عبدالله. عایشه رضی الله عنها گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم اینگونه تعامل میکرد).
در این حدیث چند نکته برجسته میشود:
- تعجیل در افطار امری مشروع و بلکه مأموربه است و ما موظف به انجام آن هستیم.
- عجله نمودن در افطار مایۀ خیر و برکت است. خیر در این است که انسان در انجام افطار خود عجله به خرج دهد.
- برخی از انسانها به علت وسواس، در مورد افطار دچاره دلهره و اضطراب میشوند و آن را بیش از حد به تأخیر میاندازند. اینگونه انسانها باید این وسواس را کنار بگذارند و به هدایت حضرت رسول صلی الله علیه و سلم عمل کنند که ما را ارشاد فرمود تا در افطار عجله نماییم.
- روایت دوم دو نوع تعامل را از دو تا صحابی نشان میدهد: یکی در افطار و مغرب عجله میکرد، و دیگری نمیکرد. ام المؤمنین عملکرد کسی را که تعجیل میکرد مورد تأیید قرار داد و آن را عمل رسول الله صلی الله علیه و سلم معرفی نمود.
- اگرچه ام المؤمنین عملکرد کسی را که تعجیل میکرد مورد تأیید قرار داد ولی این به معنی آن نیست که در روزۀ کسی که تأخیر میکند خلل وارد میشود. خیر. روزهاش کاملاً صحیح و درست است صرفاً عملی بر خلاف سنت حضرت رسول صلی الله علیه و سلم انجام داده است.
در مورد تعجیل افطار باید این نکته را مد نظر داشت که این یک جایزه و امتیاز از جانب شریعت اسلام و تخفیفی از جانب این دین حنیف است، زیرا بعضی از انسانها از اثر تشنگی و گرسنگی روزه بیتاب میشوند، پس بهتر است که روزۀ خود را زودتر افطار کنند تا از شکوه و شکایت و گرفتار شدن در حالتی که دست به انتقاد و پرخاش بزنند دور گردند.
پس ای اهل وسواس، نگرانی خود را کنار بگذارید و روزۀ خود را زودتر باز کنید که اجر بسیار دارد و از این امتیاز شرع شریف در این خصوص استفاده کنید و نگران هیچ چیزی نباشید.