آوای سنت : تحولات در راستای حل و فصل همه مسائل باقی مانده بین عربستان سعودی و ایران شتاب می گیرد،به ویژه اینکه تأثیرات تفاهم اخیرکه در ماه مارس گذشته از طریق دیدارهای متقابل مقامات دوکشور صورت گرفت،برجسته ترمی شود.
به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت ؛ سفرحسین امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه ایران به ریاض نقطه عطفی در روابط ایران و عربستان و ایران وکشورهای حاشیه خلیج فارس است ومی توان از آن به عنوان ترجمه عملی نتایج عادی سازی روابط دیپلماتیک و سیاسی بین دو قدرت منطقه ای تعبیر کرد
توافق ایران و عربستان با میانجیگری چین به هفت سال قطع رابطه دیپلماتیک پایان داد وبا این توافق روند صلح با نقش محوری منطقه ای دو طرف شتاب گرفت.خروجی و حاصل این همگرایی ها چیست و تا کجا رشد خواهند کرد؟
سفر حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران به ریاض (۱۷ تا ۱۸ اوت ۲۰۲۳) از نتایج توافق ایران وعربستان است وسفری در چارچوب تبادل اعتماد بین دو طرف برای تکمیل همه مسائل باقی مانده بین آنهاست.
عبداللهیان ارشدترین مقام ایرانی است که از زمان بحران بین دو کشور از سال ۲۰۱۶ به ریاض سفر کرده است و در آنجا با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی، فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان سعودی و مقامات سعودی دیدار کرده است. وی همچنین از سفارت کشورش که در ژوئن گذشته گشوده شد، بازدید کرد
به گزارش خبرگزاری رسمی سعودی ،ولیعهد این کشور در ۱۸ اوت با وزیر ایران دیدار کرد و دو طرف در این دیدار روابط دوکشور فرصت های آینده همکاری و راه های توسعه آنرابررسی کردند.آنها همچنین تحولات درعرصه های منطقه ای و بین المللی و تلاش های انجام شده در این زمینه را مورد بحث و بررسی قرار دادند.شبکه الجزیره به نقل از وزیرامور خارجه ایران گفت که وی مذاکرات صریح، مفید و مثمر ثمری با ولیعهد سعودی براساس حسن همجواری داشته است.عبداللهیان گفت: ایران و عربستان معتقدند که امنیت و توسعه درمنطقه برای همه است.
عبداللهیان درکنفرانس مطبوعاتی (۲۷ مردادماه) گفت:مذاکرات دوطرف موفقیت آمیز بوده است.بن فرحان گفت:عربستان امیدوار است که رئیس جمهور ایران (ابراهیم رئیسی) درپاسخ به دعوت پادشاه عربستان (ملک سلمان بن عبدالعزیز) به این کشورسفر کند،عبداللهیان گفت سفر رئیسی به زودی انجام خواهد شد.
اما بارزترین موضوع دراین سفر،آن چیزی بود که رسانه ها و فعالان اجتماعی نماهنگی از وزیر ایرانی درنشست خبری مشترک با همتای سعودی منتشر کردند که وی از واژه خلیج فارس استفاده کرد.اوگفت: درادامه مذاکرات قبلی من با مقامات و سران کشورهای همسایه درجنوب”خلیج فارس”ایده انجام گفت‌وگو وهمکاری منطقه‌ای را مطرح کردم و این ایده را با همکارم فیصل بن فرحان مطرح کردم. این توصیف بین ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که نام مورد استفاده ایران را رد می کنند،مناقشه ایجاد می کند و ممکن است به یکی از موضوعات معلق و حساس بین دو طرف تبدیل شود
دکتر عبدالله باعبود ، کارشناس روابط بین الملل ، امورخلیج فارس و خاورمیانه، این دیدار را مهم ارزیابی کرد و افزود این دیدار مکمل توافقنامه ای بود که بین دو طرف تحت نظارت چین منعقد شد.وی افزود در حال حاضر تمرکز اصلی عربستان سعودی بر حل اختلافات در بعد امنیتی و همچنین اختلافات مربوط به دو طرف در منطقه خلیج فارس از جمله جنگ یمن و پرونده سوریه است
وی با بیان اینکه این سفر مهم است و گامی در راستای تعمیق و گسترش توافقات و روابط و تحکیم بیشتراست گفت این ابهام در بین بسیاری وجود دارد که توافق فقط روی کاغذ بوده است،بنابراین این سفر مصداق عینی این موضوع است که دو طرف به طور عملی برای فعال شدن توافق و حل اختلافات جدی هستند . او معتقد است که این به معنای حل کامل اختلافات نیست، زیرا برخی از آنها حل نشده باقی خواهند ماند . وی افزود: با این حال گفت‌وگو، تبادل منافع و محدود کردن برخی از این اختلافات همچنان مهم است
باعبود درباره جنجال برسر اظهارات عبداللهیان درباره خلیج فارس می گوید: این موضوع خارج ازچارچوب گفت وگوی دو کشور است، زیرا نام خلیج فارس نامی است که ایران آنرا به رسمیت می شناسد وکشورهای حوزه خلیج فارس در این مورد با هم اختلاف نظردارند تا جایی که اخیرا خیلی ها فقط از نام الخلیج استفاده می کنند، اما برای ایرانی ها طبیعی است که نام خلیج فارس را به کار ببرند . این تاثیری بر گفتگو نخواهد داشت و تأثیر آن فقط در افکار عمومی و شبکه های اجتماعی باقی خواهد ماند به خصوص که اخیراً بسیاری از کشورها از جمله آمریکا و اروپا از نام خلیج فارس استفاده کرده اند.
اسلام المنسی محقق امور ایران نیز در مصاحبه خود با الخلیج آنلاین گفت به سبب تمایل مشترک دو طرف برای حل مسائل باقیمانده قطعاً نزدیکی بین ریاض و تهران وجود دارد اما این تمایل با جاه طلبی های ایران در منطقه که تهران آن را رها نکرده است،برخورد می کند، او به عنوان نمونه به میدان الدره و بقیه پرونده هایی اشاره می کند که ایران خواهان آرامش بدون راه حل ریشه ای برای این بحران ها است.او افزود ایران می خواهد دستاوردهای خود را در کشورهایی مانند یمن، سوریه، عراق و کشورهای دیگر حفظ کند
المنسی معتقد است که ایران نمی خواهد از دستاوردهایی که در مراحل گذشته به دست آورده است عقب نشینی کند،او معتقد است که نزدیکی ریاض و تهران برای طرف ایرانی تلاشی برای سرد کردن برخی مسائل داغ و پایان بخشیدن به برخی تنش ها بدون راه حل ریشه ای برای موضوع مداخله ایران در جهان عرب است.المنسی با رد این که ایران از جاه طلبی های خود در منطقه دست برداشته است، خاطرنشان کرد: این موضوع در مطرح کردن نام خلیج فارس توسط وزیر امور خارجه ایران درکنفرانس مطبوعاتی ریاض مشهود است.
المنسی گفت این نشان می دهد که ایران رویکرد کلی و استراتژیک خود را کنار نگذاشته است، اگرچه درسطح تاکتیکی تمایل به آرامش داشت . با این حال،همچنان می خواهد یک نیروی مسلط در منطقه باشد و نه تنها در قلمرو جغرافیایی خود، بلکه در خارج از مرزهای خود،به ویژه در کشورهای عربی، نفوذ داشته باشد.
تهران و ریاض در سال ۲۰۱۶ پس از حمله تظاهرکنندگان در ایران به نمایندگی‌های دیپلماتیک عربستان سعودی وپس ازاعدام یک روحانی برجسته سعودی،روابط خود را قطع کردند و این قطع روابط تا سال ۲۰۲۱ ادامه یافت.طی سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، عربستان و ایران گفت‌وگوهای متعددی در پایتخت‌های عراق و عمان، بغداد و مسقط داشتند، اما قابل توجه است که اعلام توافق عربستان و ایران در پکن با میانجیگری چین صورت گرفت.
