آوای سنت : برای مصون کردن کودکان از آزارهایی که از سوی افراد در جامعه وجود دارد باید به کودکان با در نظر گرفتن شرایط سنی و درک آن ها از مسائل به گونه ای مهارت های برخورد با افراد را آموزش داد تا بتوانند خود را از گزند آزارهای محسوس و غیر محسوس محافظت کنند.
حریم خصوصی اگر به درستی شناخته و از آن مراقبت شود، می تواند منجر به حفظ نوجوان از آزار جنسی شود. برای اینکه بدانیم آزارهای جنسی را چگونه باید بشناسیم، نیازمند شناخت درست و دقیق از این نوع آزارها هستیم.ممکن است سوءاستفاده های جنسی یا به شکل رفتارهای لمسی با لمس اندام های خصوصی بدن، اندام های معمولی به شکل بدون اجازه و ناخوشایند اتفاق بیفتد ممکن است سوء استفاده روش های دیگری داشته باشد. به عنوان نمونه، در بسیاری موارد شامل این هستیم که فرد به شکل غیر لمسی و نامحسوس مورد آزار جنسی قرار می گیرد به این شکل که تجاوزگر هیچ ارتباط فیزیکی و لمسی با قربانی خود ندارد بلکه با ارائه اطلاعات جنسی و در معرض قرار دادن فرد در مقابل رفتارهای جنسی دیگران منجر به آزار فرد می شود.در این روش ها ممکن است ارعاب؛ اجبار درکار باشد و در برخی موارد نیز نه تنها اجبار یا فشاری از سوی تجاوزگر وجود ندارد بلکه فرد آزار دیده به شکل کاملا دوستانه و با روش های غیر نامحسوس مورد آزار قرار می گیرد
همه در معرض خطرند هر خانواده ای باید بداند که در معرض خطرآزار جنسی قرار دارد.آزار جنسی فقط مختص به گروه بزرگ سالان نیست و هر گروه سنی به هر درجه ای از تحصیلات، فرهنگ و وضعیت اجتماعی را در بر می گیرد. کسی نباید فکر کند که در جامعه از آزارهای جنسی در امان است بلکه تنها کسانی می توانند خود را از چنین موقعیت های مصون نگه دارند که آموزش و مهارت کافی در برخورد با چنیین پدیده ای را داشته باشند. به عنوان نمونه، برخی خانواده ها تصور می کنند. که آزار جنسی تنها از سوی غریبه ها اتفاق می افتد و افراد نزدیک به خانواده مانند بستگان، خطری برای ایجاد و آزار جنسی برای خود و فرزندانشان محسوب نمی شود.این تصور درست نیست.حتی عده ای تصور میکنند که آزار جنسی برای افراد بالای ۱۸سال است در حالی که آزارهای جنسی سن و سال ندارد و می تواند دایره نوجوانان و کودکان را نیز در بربگیرد.
در چنین شرایطی برای مصون کردن کودکان از آزارهایی که از سوی افراد در جامعه جود دارد باید به کودکان با در نظر گرفتن شرایط سنی و درک آن ها از مسائل به گونه ای مهارت های برخورد با افراد را آموزش داد تا بتوانند خود را از گزند آزارهای محسوس وغیر محسوس محافظت کنند.
آموزش حق انتخاب و نه گفتن یکی از مواردی که بارها شاهد آن هستیم این است که در جمع های خانوادگی و دوستانه فامیلی، اقوام مانند پدر بزرگ یا مادر بزرگ درخواست دارند نوه های خود را ببوسند وآن ها را مورد نوازش خود قرار دهند.
این اتفاق در مورد عمه ها،دایی ها وخاله ها نیز رخ می دهد و ممکن است در چنین شرایطی کودک تمایل نداشته باشد به این که از سوی کسی مورد نوازش قرار بگیرد. متاسفانه شاهد آن هستیم که اغلب خانواده ها به دلیل احترام به بزرگ تر وجلوگیری از رد درخواست بزرگ خانواده درباره نوازش کردن نوه ها یا فرزند نمی توانند مخالفتی با نوازش شدن فرزندانشان از سوی اقوام داشته باشند.
والدین مخالفت خود را حمل بر بی‌ادبی به بزرگ ترها دانسته و در مقابل خواست دیگران تسلیم می شوند.در چنین شرایطی اگر به کودک یاد داده باشیم که نوازش شدن تا چه اندازه مجاز است و حق انتخاب فرزند را برای اینکه تعیین کند چه کسی می تواند او را نوازش کند، راه گشاست.
والدین باید جسارت این کار به فرزندان خود یاد بدهند و به آن ها تربیتی که باید اجازه لمس شدن یا لمس کردن را رعایت کند آموزش دهند.والدین باید رفتارهای مناسب و نامناسب را به فرزندان خود یاد بدهند و در صورتی که یکی از اقوام دوست دارد که فرزند را نوازش کند حق اینکه اجازه چنین کاری به بستگان داده می شود یا نه را به کودک واگذار کنند و از او بپرسند که دوست دارد مورد نوازش قرار بگیرد یا نه در چنین شرایطی،کودک می تواند خود را از رازهای نامحسوسی که وجود دارد نجات داده و لحظات ناخوشایند را تجربه نکند.کلام و زبان هم محبت منتقل می کنند.
اقوام و بستگان نیز باید بدانند که ابراز محبت کردن به فرزندان دیگران، نباید معطوف به نوازش کردن لمس بدن کودک باشد.استفاده از زبان و کلمات محبت آمیز حتی با یک دست تکان دادن ساده به کودک می تواند علاقه و محبتی را که در دل نسبت به کودک وجود دارد، منتقل کند، در دوران کنونی شیوع کرونا، استفاده از ابزار کلام که تا پیش از این کمتر مورد توجه قرار داشت و رفتارهای لمسی در اولویت بود پیش هر زمان دیگری دارای نمود بیرونی شده است.اکنون افراد با افزایش مهارت های کلامی در انتقال مفاهیم محبت آمیز به کودکان موفق شده اند بدون استفاده از لمس کردن بدن کودک، محبت خود را منتقل کننند. انتقال مفاهیم محبت آمیز از طریق زبان، مهارتی است که می تواند در
زندگی زوجین و برطرف کردن بسیاری از مشکلات زندگی روزمره نیز مفید باشد و کسب مهارت های کلامی در انتقال مفاهیم حاوی احساسات خوشایند می تواند نوعی آموزش غیره مستقیم از زبان برای ابراز محبت به کودک باشد.کودک با استفاده از این نوع از آموزش ها در آینده می تواند از زبان خود برای بیان احساساتش استفاده و نیازهای خود را تامین کند.
فرشته نویدی: کارشناس مددکاراجتماعی خانواده
