آوای سنت : روز هشتم ماه ذی حجه هر سال به نام “روز ترویه” یاد می‌شود. “ترویه” به معنی سیراب کردن و سیراب شدن است. در گذشته‌ها هنگامی که حاجیان قصد ادای حج می‌کردند، در این روز خود و مرکب‌های خود را سیراب می‌نمودند، و نیز آب مورد لزوم روزهای حج را با خود می‌گرفتند، یا به عبارتی دیگر مَشک‌ها را پُر و سیر آب می‌کردند.
قول دیگری نیز در وجه تسمیه این روز وجود دارد و آن این‌که: این روز را بدان جهت ترویه می‌گویند که حق‌تعالی مناسک حج را در خواب به ابراهیم پیامبر (ع) نشان داد و آموزش داد و بعد از آن ابراهیم (ع) این مناسب را مو به مو اجرا نمود. یا این‌که ابراهیم (ع) در خواب دید که فرزندش اسماعیل را به خاطر خدا(ج) ذبح می‌کند، فردای آن روز ابراهیم(ع) بی قراری می‌کرد و آب می‌نوشید و با خود کلنجار می‌رفت که آیا این خواب از جانب حق‌تعالی است و فرمان او می‌باشد یا که خوابی است معمولی مانند سایر خواب‌ها.
سبب تسمیه هر چه باشد مهم نیست، مهم این است که سفر ادای مناسک حج در این روز شروع می‌شود. این سفر پنج روز را در بر می‌گیرد که با این روز آغاز و با ورود روز دوازهم برای کسی که تعجیل می‌کند یا سیزدهم برای کسی که تأجیل مینماید، به پایان می‌رسد.
در روز هشتم ذی حجه یا روز ترویه حاجی باید غسل کند و احرام ببندد و دو رکعت نماز ادا نموده نیت حج را به انجام برساند. این نیت هم قلبی است و هم زبانی، یعنی هم باید به قلب خود قصد ادای مناسک حج را بنماید و هم بر زبان خود با تلبیه نیت کند.
نیت حج این‌گونه است: “لبیک اللهم لبیک حجاً” و سپس تلبیه را پیوسته تکرار کند و بگوید. تلبیه عبارت است از:
«لبیک اللهم لبیک، لبیک لا شریک لک لبیک، إن الحمد و النعمه لک و الملک، لا شریک لک».
واژه لبیک در حج خیلی مهم است. منظور از این واژه اطاعت کردن و اجابت نمودن است. وقتی می‌گوییم لبیک یعنی این‌که خطاب به خداوند متعال (ج) که فرمود:
«وَأَذِّن فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجَالاً وَعَلَى کُلِّ ضَامِرٍ یَأْتِینَ مِن کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ». [لحج، ۲۷] (و در بین مردم اعلان حج کن مردم پیاده و سوار بر اشتر لاغر به سوی تو از هر راه دوری می‌آیند)
می‌گوییم: اجابت باد تو را، ایستاده‌ام به فرمانبرداری و مطیعم امر تو را! یعنی امر و فرمان تو در ادای حج هم اکنون اطاعت و اجرا می‌شود.
این واژه معمولاً توسط خادمان و چاکران به اربابان و حاکمان گفته می‌شود زمانی‌که از سوی حاکم و بادار خود امر و فرمانی را مبنی بر انجام کاری دریافت می‌دارند. در این‌جا هم، انسان مؤمن و مسلمان چون خود را بنده و برده خداوند متعال (ج) می‌داند، از اعماق قلب خود در برابر فرمان او تعالی مبنی بر انجام مراسم و مناسک حج، لبیک می‌گوید و با گفتن این کلمه و تکرار آن در هر فراز و فرود در واقع ابراز اطاعت و اجابت و فرمانبرداری مینماید.
بعد از این‌که حاجی احرام بست و به کیفیتی که گفتیم نیت حج نمود و توشه سفر را بر گرفت، در همین روز مستحب است که به جانب منی حرکت کند. منی وادی سنگیِ است که در شمال شرق مکه به فاصله هفت کیلومتر در مسیر مکه به مزدلفه واقع شده است. دو طرف این منطقه را کوه‌های سنگی فرا گرفته و یک مدخل از جانب مکه دارد که اکنون بر اثر تراش کوه بزرگتر شده است، در حالی که در گذشته مدخلی تنگ و کوچک بود. از جهت مزدلفه مقداری وادی منی وسعت می‌یابد تا این‌که به منطقه مزدلفه متصل می‌شود.
مستحب این است که حاجی قبل از زوال و بعد از احرام اقدام به رفتن به منی کند، اما اگر بعد از زوال هم برود اشکالی ندارد، صرفاً ثواب مستحب را از دست داده است.
حاجی باید تلاش کند در منی نمازهای: ظهر، عصر، مغرب و عشاء را به گونه قصر و بدون جمع به امامت امام جماعت مسجد منی ادا نماید. اگر چنین کاری به علت بُعد فاصله ممکن نبود، حجاج می‌توانند در داخل کمپ خود چادری را برای ادای نماز جماعت اختصاص دهند. اما اگر بتوانند به “مسجد خیف” بروند و نماز را در آن‌جا ادا نموده موعظه‌هایی که آن‌جا صورت می‌گیرد را بشنوند بسیار بهتر است.
از مسجد خیف یاد آور شدیم بد نخواهد بود راجع به این مسجد مقداری توضیح دهیم:
مسجد خیف مسجد جامعی است که در جنوب منطقه منی در دامنه کوه جنوبی این وادی واقع شده است. در زبان عربی “خیف” به منطقه‌ای می‌گویند که از محل عبور سیل دور و بلندتر باشد، اما در بلندای کوه قرار نداشته باشد. یعنی مسجدی که در دامنه تپه‌ها واقع شده است.
امروزه مسجد خیف بیش از بیست هزار متر مربع وسعت دارد و یکی از مساجد بزرگ و زیبای شهر مکه مکرمه و در واقع بزرگترین مسجد وادی منی به شمار می‌رود.
در بیهقی روایتی از ابن عباس (رض) وجود دارد که در هفتاد تن از پیامبران الهی از جمله ابراهیم و موسی و عیسی (علیهم السلام) در آن نماز گزاردند. این‌که رسول الله (ص) در آن نماز خوانده باشند امری مسلم و بدیهی است، زیرا بر بنیاد روایات یکی از خطبه‌های حج حضرت رسول (ص) در همین مسجد ایراد شده است.
خلفای راشدین، اصحاب کرام، ائمه فقهی، عرفا و زهّاد عظام و همه بزرگان دین در حین مراسم حج در این مسجد اجتماع نموده، ضمن ادای نماز با ایراد خطبه‌ها به وعظ و ارشاد مردم می‌پرداختند. بنا بر این می‌توان گفت رفتن به مسجد منی علاوه بر این‌که سنت حضرت رسول (ص) است، روش اصحاب و ائمه فقه و عرفان نیز می‌باشد.
حاجی در جریان “روز ترویه” باید تلاش کند تا می‌تواند ذکر و یاد خدا(ج) را بگوید و به نماز و طاعت و ذکر و ورود و تلاوت قرآن کریم مشغول شود و از پرداختن به سخنان بیهوده و بی‌جا خود‌داری نماید، زیرا چنین سخنانی در شأن مناسک و مراسم باشکوه حج نیست.
