توافق ابراهیم و موازنه چند قطبی خاورمیانه

آوای سنت : موج عادی سازی مناسبات کشورهای عربی با رژیم اشغالگر قدس، پس از اوج گیری ماههای گذشته، به یکباره فروکش کرد.طرح عادی سازی مناسبات اعراب با رژیم صهیونیستی که تحت عنوان توافقات ابراهیم پیش می رود ،علی الظاهر برای مقابله با نفوذ منطقه ای ایران طراحی شده است.

در مورد دلایل به حاشیه رفتن یکباره این طرح در سطح رسانه ای تحلیل های متفاوتی مطرح شده است .برخی از تحلیل گران عرب ،مهم ترین علت این شرایط را نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می دانند.این گروه بر این اعتقاد هستند که با قطعی تر شدن شکست دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، طرح عادی سازی مناسبات اعراب و اسرائیل مهم ترین حامی خود را از دست داده است.

این طیف از نویسندگان تاکید می کنند،برخی از کشورهای عربی در ماههای گذشته تحت تاثیر فشارهای آمریکا مجبور به ورود در پروسه عادی سازی مناسبات با رژیم صهیونیستی شده اند.

با اعلام نتایج اولیه انتخابات ایالات متحده و پیروزی جو بایدن در این انتخابات کشورهای دیگری که در صف عادی سازی مناسبات قرار داشتند،به انتظار تحولات آتی در سطح منطقه هستند.این کشورها انتظار دارند دولت بعدی آمریکا فشار کمتری برای ادامه این فرایند وارد آورد.

یکی از نمود های بارز تغییر دیدگاه برخی از رهبران عرب را می توان در سخنان روز گذشته ترکی فیصل وزیر سابق اطلاعات عربستان در کنفرانس امنیتی بحرین مشاهده کرد.

وی در این کنفرانس ضمن انتقاد کم سابقه از رژیم صهیونیستی ، اسرائیل را یک قدرت استعمارگر غربی قلمداد کرد.ترکی الفیصل تاکید کرد: اسرائیل یک قدرت استعمارگر غربی است که فلسطینی‌ها را چه کودک چه بزرگسال، چه زن چه مرد در بازداشتگاه‌ها با بدترین اتهام‌های امنیتی زندانی کرده و آنها بدون دسترسی به عدالت در این بازداشتگاه‌ها از بین می‌روند، آنها (اشغالگران) آنگونه که دوست دارند خانه‌ها را ویران می‌کنند و هر کسی را که بخواهند به قتل می‌رسانند.

این شاهزاده پرنفوذ سعودی افزود: اسرائیلی‌ها خواهان روابطی با عربستان هستند، اما سگ‌های وحشی خود را در رسانه‌ها علیه ما می‌فرستند و یک زخم باز را نمی‌توان با مسکن درمان کرد. “تنها با طرح صلح عربی موفق به مقابله با ایران خواهیم شد و بدون مشارکت عربستان نمی‌توان آن را توافقات ابراهیم (توافق‌های صلح رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی) نامید.

برخی از تحلیل گران مسائل منطقه اعتقاد دارند که در ساختار سیاسی عربستان درباره عادی سازی مناسبات با اسرائیل دو نگرش متفاوت وجود دارد:

• نگرش اول متعلق به محمد بن سلمان ولیعهد سعودی و حامیان وی است.این طیف بر ورود عربستان در فرایند عادی سازی مناسبات یا اسرائیل تاکید دارند و بر این باور هستند که نباید در این فرایند تعلل کرد.این گروه علت این تعجیل را خطر ایران برای امنیت منطقه قلمداد می کنند.
• نگرش دوم در مورد عادی سازی مناسبات با رژیم اسرائیل متعلق به پادشاه عربستان و طیف سیاستمداران سنتی این کشور مثل ترکی فیصل است.این گروه بر این اعتقاد هستند که عربستان با توجه به جایگاه معنوی این کشور در نزد افکار عمومی دنیای اسلام نباید در این مسیر وارد گردد.این گروه، اجرایی شدن طرح ایجاد دو کشور مستقل در اراضی اشغالی را پیش شرط عادی سازی مناسبات با اسرائیل می دانند.

مساله مهمی که در یک دهه اخیر بر اساس یک فضاسازی پیچیده رسانه ای در افکار حاکمان و تاحدی مردم منطقه به عنوان یک واقعیت جاری القاء شده است، این برداشت است که ایران مهم ترین تهدید برای امنیت کشورهای منطقه است.در این شرایط حاکمان منطقه تلاش کرده اند به طرق مختلف از خود و حکومت هایشان در برابر قدرت در حال گسترش ایران حفاظت نمایند.

اگر با نگاهی دقیق به خط و مشی رسانه ای فضاسازهای ایجاد شده بر علیه ایران در سطح منطقه نگاه کنیم، به راحتی رد پای رسانه های بزرگ آمریکایی و صهیونیستی را در این فضا سازی مشاهده می کنیم.اما در این بین نباید از برخی از اشتباهات راهبردی در سیاست خارجی کشورمان که باعث تشدید بدبینی ها نسبت به سیاست خارجی ایران در منطقه شد، غفلت کرد.باید قبول کنیم که برخی از اقدامات ما نیز در تشدید فضای ایران هراسی موثر واقع شده است.

در مقطع کنونی و با پیروزی جو بایدن در آمریکا ،بنظر می رسد مسائل سیاسی و امنیتی منطقه خلیج فارس و خاورمیانه وارد مرحله ای متفاوت شده است.در این مرحله همه کشورهای منطقه باید به این جمع بندی برسند که امنیت پایدار منطقه مرهون همکاری کشورهای منطقه بوده و نقش هیچ یک از قدرت های حاضر در معادلات منطقه ای را نمی توان حذف و یا کم رنگ کرد .

سرویس سیاسی آوای سنت