راهکارهای موفقیت قاریان قرآنی از زبان استاد تجوید

آوای سنت: استاد تجوید قرآن دارالعلوم سراوان برنامه تمرینی منظم و تلاش برای رسیدن به سبک جدید را از ارکان موفقیت قاریان ایرانی برشمرد.

به گزارش آوای سنت، قاری محمد سپاهی در گفتگو با خبرنگار ما، شناخت اصولی از استعدادهای صوتی را لازمه ورود یک طلبه به دوره حفظ قرآن کریم دانست و گفت: این مورد از نکات بسیار مهم است که افراد مبتدی کمتر به آن توجه دارند. به این معنی که یک قاری قبل از اینکه بخواهد از نوار قاریان برجسته بهره مند گردد، باید به ویژگی ها و خصوصیات صوتی خود پی ببرد که این امر جز با راهنمایی اساتید با تجربه میسر نمی شود، لذا اگر بین صدای فرد و صدای قاری مورد نظر که از او تقلید صورت می گیرد، هماهنگی لازم وجود داشته باشد، پیشرفت و بازدهی کار زیاد خواهد بود. بعضی اوقات مشاهده می شود که افراد به صدا و سبک استاد راغب مصطفی غلوش علاقه زیادی دارند و به تقلید از او می پردازند در صورتی که هیچ تناسبی بین صدای آنها و قاری مذکور وجود ندارد و به جهت عدم آگاهی از این موضوع و علی رغم تمرینات زیاد، حتی به موفقیت نسبی هم دست پیدا نمی کنند. این افراد در صورت عدم راهنمایی شدن توسط اساتید برجسته بعد از مدتی تمرین و قرائت دلسرد شده و جذب کارهای دیگر می شوند.

بنده پیشنهادم به  قاریان مبتدی این است که در مرحله اول کار ابتدا فقط از تلاوت یکی از قاریان مورد علاقه خود تقلید کنند و بعد از ملکه شدن آهنگ های آن تلاوت می توانند سبک تلاوت سایر قاریان را نیز مورد ارزیابی قرار دهند.

وی تمرینات مرتب و مستمر را در کوتاه شدن دوره حفظ تاثیرگذار خواند و افزود: قاری قرآن اگر از لحن مناسب برخوردار نباشد قرائتش در هیچ زمان برای شنونده جذابیت لازم را نخواهد داشت، همچنان که در هنر خطاطی قلم نی و دست خطاط مکمل یکدیگر هستند، صوت و لحن نیز حکم این دو را دارد. یک قاری قرآن در بدو ورود به دارالحفاظ همان قدر که به صوت اهمیت می دهد همان میزان و چه بسا بیشتر باید به لحن توجه داشته باشد. توجه و تقویت لحن به این است که در شروع تمرین از استماع یک تلاوت و بعد از مدتی از استماع تلاوت های دیگر استاد مورد نظر غفلت نورزد تا بتواند به سبک وی رسیده و بتواند آن را به خوبی پیاده نماید.

افراد با استعدادی که در کوتاه مدت می توانند بر اثر تمرین و کسب تجربه به سبک استاد خود برسند در صورت نیاز برای تقویت بیشتر لحن خود می توانند از نوارهای اساتید مختلف که از نظر سبک و آهنگ با هم هماهنگی دارند، استفاده نمایند. این امر تا زمانی لازم است که طلبه بی نیاز از سبک استاد خود شده و بتواند به سبک جدیدی برسد. قاریان ایرانی که می خواهند از خود سبک به وجود آورده و از سبک قاریان مصری بی نیاز شوند حداقل می بایست دو الی سه دهه تمرین زیاد و ممارست داشته باشند.

قاری سپاهی تاکید کرد: یک قاری برای اینکه بتواند آهنگ های قرآنی را زودتر یاد گرفته و آنها را بکار ببندد باید به شیوه خاصی تمرین نماید. برخی افراد برنامه تمرینی منظمی نداشته و هر وقت که فرصتی پیش می آید به تمرین می پردازند. این عملکرد یا نشانه عدم اهمیت و توجه به مسئله قرائت قرآن کریم است و یا فرد به نقش تمرین منظم و مستمر آگاهی کافی ندارد که هر چه باشد نتیجه آن عدم پیشرفت مناسب می باشد.

یک قاری برای اینکه از صدای پخته برخوردار شود باید در شبانه روز دو مرتبه تمرین داشته باشد. مرتبه اول بعد از نماز صبح، البته در این موقع به جهت عدم آمادگی حنجره برای تلاوت ابتدا ده دقیقه با روش تنویر و سپس به تمرین با روش صوت بپردازد و مرتبه دوم نزدیک غروب و یا در شب توصیه می شود. ایجاد وقفه در تمرین نه تنها فایده ای برای صدا ندارد، بلکه باعث ضرر و زیان نیز می شود. قاری قرآن اگر برای خودش برنامه تمرینی تنظیم نکند، موجب هدر رفتن زحماتش خواهد شد.

این فارغ التحصیل دارالعلوم سروان یادآور شد: صوت و لحن مکمل یکدیگر هستند. به این معنی که اگر قاری قرآن کریم از صوت خوبی برخوردار بوده، ولی در لحن و به طور کلی رعایت آهنگ های قرآنی مشکل داشته باشد تلاوت او از زیبایی و جذابیت برخوردار نخواهد بود و بلعکس اگر در پیاده کردن الحان قرآنی توانایی لازم را داشته، ولی از صوت خوبی برخوردار نباشد باز هم تلاوت قاری جذابیت لازم را نخواهد داشت.