آوای سنت : «تسوتان تئوفانوف»، مترجم قرآن به زبان بلغاری و استاد زبان‌های کلاسیک و مدرن دانشگاه «صوفیه» بلغارستان که قبل از تشرف به اسلام مسیحی بوده است،اظهار کرد: «به فضل ترجمه قرآن به زبان بلغاری و با تفکر درباره اسلام و آیات وحی به دین اسلام مشرف شدم».
وی درباره انگیزه خود از ترجمه قرآن به زبان بلغاری افزود: در ابتدای کار، ترجمه قرآن را مانند یک کتاب عادی آغاز کردم و این کار به درخواست یکی از مؤسسه‌های انتشاراتی کشور بلغارستان در سال ۱۹۸۷ میلادی صورت گرفت.
تئوفانوف در ادامه به تشریح روند تاریخی جامعه بلغارستان پرداخت و تصریح کرد: «در آن زمان که من در صدد ترجمه قرآن به زبان بلغاری بودم، پروژه تغییر اسامی مسلمانان در بلغارستان با حمایت دولت مطرح بود که در این پروژه، نام‌های اسلامی به اسامی بلغارستانی تغییر می‌یافت».
وی بیان کرد: این یک ایده بسیار تأسف‌بار بود؛ زیرا به‌عنوان مثال کسی که اسمش حسین بود به «کریستو» تغییر نام پیدا می‌کرد و هدف از این اقدام دولتی، اثبات این مسئله بود که ترک‌های مقیم بلغارستان، بلغاری هستند و از طریق این پروژه آن‌ها می‌خواستند بگویند مسلمانانی که در بلغارستان هستند، بلغاری هستند و ترک نیستند.
مترجم قرآن به زبان بلغاری با بیان این که ترجمه قرآن در دوران تسلط کمونیست‌ها بر بلغارستان به وی پیشنهاد شده است، یادآور شد: در این دوران (۱۹۸۹-۱۹۴۹ میلادی)، نظارت بسیار شدیدی بر کلیسا‌ها حاکم بود و حکومت هر کس را که به کلیسا رفت‌و‌آمد می‌کرد، تحت نظر داشت، وضعیت مساجد نیز بسیار بد بود و این مراکز عبادی بسته بودند و هیچ کس به مسجد نمی‌رفت. در چنین وضعیتی پیشنهاد و درخواست ترجمه قرآن به زبان بلغاری از سوی یکی از مؤسسات انتشاراتی بلغارستان بسیار عجیب بود؛ زیرا حتی انجیل هم در آن زمان در جامعه این کشور منتشر نمی‌شد.
تسوتان تئوفانوف در ادامه این مطلب گفت: هدف از پیشنهاد ترجمه قرآن به زبان بلغاری این بود که ثابت کنند مسلمانان بلغارستان، بلغاری هستند و ترک نیستند و قرآن ترجمه‌شده به زبانشان را دارند.
وی تصریح کرد: وقتی شروع به ترجمه قرآن کریم کردم، پیرو آیین مسیحیت بودم و در خانواده‌ای مسیحی زندگی می‌کردم، در آن زمان نسبت مسلمانان در جامعه بلغارستان حدود ۱۰ درصد بود.
این مترجم قرآن به زبان بلغاری اظهار کرد: «در آن زمان، برای نخستین‌بار ترجمه قرآن کریم را مانند دیگر کتب عادی آغاز کردم و پس از دو سال ترجمه به اتمام رسید و پس از این که ترجمه تمام شد، تغییراتی از قبیل تبدیل قدرت از سوسیالیست به دموکراسی در بلغارستان به‌وجود آمد و تغییرات اساسی در جامعه این کشور رخ داد».
وی گفت: «وقتی انقلاب در بلغارستان رخ داد و مردم روانه خیابان‌ها شدند، من در خانه ماندم و درباره اسلام فکر کردم و ترجمه قرآن کریم را از نو آغاز کردم؛ زیرا به این نتیجه رسیدم که من تا به‌حال هیچ چیزی از قرآن نمی‌فهمیدم و این گونه بود که ترجمه جدیدی انجام دادم و آن را به مؤسسات انتشاراتی ارائه دادم و در حقیقت فرآیند ترجمه قرآن به زبان بلغاری ۵ سال به طول انجامید».
تسوتان تئوفانوف اظهار کرد: انتشاراتی که ترجمه‌ام را برای چاپ در اختیار گرفت، در آن زمان با بحران مالی مواجه بود و این بحران سبب شد که نتواند ترجمه‌ام را منتشر کند و در نهایت انتشارات دارالافتاء مسلمین بلغارستان آن را منتشر کرد.
مترجم قرآن به زبان بلغاری در پایان یادآور شد: در آن زمان ترجمه‌‌های قرآن به زبان بلغاری وجود داشت؛ اما تعداد آن‌ها بسیار کم بود و برای تمامی بلغاری‌زبانان قابل فهم نبود؛ چرا که این ترجمه‌ها پر از اصطلاحات فارسی و ترکی بود و هیچ یک مستقیما از زبان عربی ترجمه نشده بود.
