آیا کسی که نماز نخواند لازم است که قضای آن را به جای آورد ؟
آوای سنت : خداوند می فرماید : « اقم الصلاه لذکری » ” برای یاد من نماز را بپا دار ” . پیامبر – صَلَّى اللَّه عَلَیْهِ وَ سَلَّمَ – می فرمایند : « من نام عن صلاه أو نسیها فلیصلها إذا ذکرها، لا کفاره لها إلا ذلک” (رواه البخاری:۵۷۲، ومسلم:۶۸۴، وغیرهما). و « مَنْ نَسِیَ صَلَاه فَلْیُصَلِّهَا إِذَا ذَکَرَهَا لَا کَفَّارَه لَهَا إِلَّا ذَلِکَ » ” کسی که نمازی از یادش رفت و آن را نخواند هرگاه یادش آمد آن را بخواند که غیر از قضای نماز کفاره دیگری ندارد ” . و هم چنین می فرمایند ” هرکسی بخوابد ، بیدار نشود که بر اثر خوابیدن نماز فرض به حاضر نخواند یا نماز فرض را فراموش کند ، هر وقت از خواب بیدار شود یا فراموشی او تبدیل به یاد آوری گردد ، نماز گذشته را قضا کند ، چون خداوند فرموده است : « اقم الصلاه لذکری » . از امام مسلم ( رحمه الله ) روایت است که پیامبر – صَلَّى اللَّه عَلَیْهِ وَ سَلَّمَ – و اصحاب بزرگوارش – رضی الله عنهم – در هنگام برگشتن از جهاد در دره ای خوابیدند ، بر اثر خستگی برای نماز صبح بیدار نشدند ، بعد از طلوع خورشید که بیدار شدند پیامبر – صَلَّى اللَّه عَلَیْهِ وَ سَلَّمَ – بلال را دستور دادند که اذان بگوید ، سپس با جماعت نماز صبح را قضا دادند.
پس جمهور علمای مذاهب اسلامی بر این اتفاق نظر دارند کسی که عمداً یا سهواً یا از روی فراموشی یا بر اثر خواب گرفتگی نماز فرض را نخواند ، واجب است که آن را قضا دهد اما با این تفاوت که : اگر از روی فراموشی یا بر اثر خواب گرفتگی آن را نخواند گنهکار محسوب نمی شود و نیاز نیست که فوراً مبادرت به قضای آن نماید بلکه هر گاه خواست آن را قضا دهد ( بهتر این است که زودتر قضا دهد شاید عمر وفا نکند ) . اما اگر کسی بدون عذر و عمداً آن را نخواند علاوه بر گنهکار بودن ، واجب است فورا مبادرت به قضای آن نماید و از آن گناه نیز توبه کند .
کسانی که از قضای نماز فوت شده معف هستند : ۱ – بچه ای که هنوز به سن تکلیف نرسیده است . ۲ – شخص کافر که مسلمان می شود قضای نماز زمان کفر بر او واجب نیست . ۳ – شخص دیوانه . ۴ – زن در زمان قاعدگی و نفاس .درنتیجه : قضای نماز فوت شده واجب است و تمام کتب فقهی و اصولی معتبر بر این باورند .
