تاریخچه بنای کعبه….
آوای سنت : تاریخچه بنای کعبه….
❶ نخستین ساخت بیت الله توسط حضرت آدم علیه السلام بود.
حضرت آدم علیه السلام برای نخستین بار کعبه الله ﷻ را بنا کرد؛ چنان که از حضرت عبدالله بن عباس رضی الله عنهما روایت است که نخستین بانی کعبه الله ﷻ حضرت آدم علیه السلام است که به او دستور رسید به محاذاه عرش الٰهی در زمین، بیت الله را تعمیر کند و چنان که فرشتگان را دیده بود که عرش الٰهی را طواف می کنند، خود آن بیت را طواف کند.
?در نخستین تعمیر، فرشتگان نیز شریک بودند.
این نخستین تعمیر کعبه است که جای آن را حضرت جبرئیل علیه السلام بنا به دستور الٰهی تعیین کرده بود. این مکان در مرحله اوّل بسیار گود بود که فرشتگان آن را با سنگ های بسیار بزرگی که حمل هر سنگ از عهده ۳۰ نفر از انسان ها هم بر نمی‌آمد هموار کردند تا این که به هنگام طوفان حضرت نوح علیه السلام از زمین به آسمان برده شد.
◾️بیت المعمور چیست⁉️
امام قُرطُبی رحمه الله می گوید: بیت الله در زمان طوفان حضرت نوح علیه السلام به آسمان ها برده شد و آنجا در بیت المعمور قرار گرفت. سپس حضرت ابراهیم علیه السلام کعبه را در زمین بنا نمود و بعد از آن برداشته نشد و مکرراً تعمیر و ترمیم گردید و تعمیر فعلی از حجاج ثقفی است.
قول صحیح و مشهور این است که بیت المعمور در آسمان هفتم قرار دارد؛ زیرا این قول موافق به روایت صحیح مسلم است که حضرت انس رضی الله عنه می گوید: پیامبر ﷺ در آسمان هفتم با حضرت ابراهیم علیه السلام که بر بیت المعمور تکیه زده بود، ملاقات کرد.
قاضی عیاض رحمه الله می فرماید از میان احادیثی که در این باره از حضرت انس رضی الله عنه روایت شده، این حدیث ثابت بنانی از همه درست تر و واضح تر است.
❷ دومین تعمیر ابراهیمی:
همان طور که در بالا نوشته شد، نخست بیت الله را حضرت آدم علیه السلام با کمک فرشتگان بنا کرد، تعمیر دوم را حضرت ابراهیم علیه السلام انجام داد. آن جا از قبل مشهور و معروف بود و همه مظلومان و بی کسان دنیا بدین جا آمده دعا می کردند و دعای هر یک پذیرفته می شد.
از حضرت ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که انبیاء علیهم السلام در اینجا حج می گزاردند.
❸ تعمیر سوم از قریش:
قریش کعبه را برای بار سوم تعمیر کرد؛ زیرا زنی رفته بود که دیوارهای کعبه را با عود، خوشبو کند که بر اثر آن پردهٴ کعبه آتش گرفته بود و بدین سبب در بنای آن خلل آمد. بعداً چندین بار سیلاب آمد و دیوارها بیش از پیش ضعیف شدند و باری چنان سیل بزرگی آمد که دیوارها شکافته شدند و چاره‌ای جز این نماند که دیوارهای بیت الله را منهدم کرده و آن را از سر نو تعمیر کنند.
در همین بنا بود که پیامبر ﷺ حجرالأسود را با دست مبارک خویش بر جایش گذاشت.
❹ چهارمین تعمیر از حضرت ابن زبیر رضی الله عنه:
چهارمین بار حضرت عبدالله بن زبیر رضی الله عنهما کعبه الله ﷻ را تعمیر نمود؛ زیرا سردار لشکر یزید، حصین بن نمیر در حمله به مکه معظمه، منجنیقی بر کوه ابوقبیس نصب کرده و حضرت ابن زبیر و همراهانش را سنگباران کرد که بسیاری از سنگ ها به بیت الله اصابت کرده، ساختمان بیت آسیب دید و چوب هایش آتش گرفتند و سنگ هایش تکه تکه شده و پرده‌اش هم دریده شد. با این وضعیت، نیاز به تعمیر کعبه الله بود که حضرت ابن زبیر رضی الله عنه در پرتو حدیث، آن را مطابق به بنای ابراهیمی درآورد و دیوار میانی را برداشت و حطیم را جزو بیت الله کرد و در آن دو در کار گذاشت و درهای بیت را دو لنگه کرد.
❺ تعمیر و ترمیم پنجم:
حجاج ثقفی برای پنجمین بار بیت الله را تعمیر نمود. او برای خلیفه وقت، عبدالملک بن مروان نامه‌ای نوشت که عبدالله بن زبیر بر کعبه مقداری افزوده است که در اصل جزو آن نیست و در آن دروازه جدیدی قرار داده است؛ به من اجازه بده تا آن را به حالت اوّلش برگردانم. خلیفه نوشت: نیازی ندارد که ما به مفاسد ابن زبیر آلوده گردیم، افزونی‌های بیت الله را کم کن و حطیم را مطابق به گذشته قرار بده و دروازه غربی را مسدود کن. حجاج به محض رسیدن نامه، فوراً موارد فوق را تعمیر کرد و دهلیز دروازهٴ شرقی را که ابن زبیر رضی الله عنه پایین آورده بود، بالا برد. اما بعداً که خلیفه خبر شد کار ابن زبیر رضی الله عنه مطابق به خواست رسول الله ﷺ بوده و حجاج او را در مغالطه انداخته که از او چنین دستوری گرفته، خیلی پشیمان شد و حجاج را طعن و لعن کرد.
◾️خلاصه، بنای فعلی کعبه همان بنای ابن زبیر رضی الله عنه است به جز تغییراتی که حجاج به جا آورد.
? منابــع :
✍️ الشفاء قاضی عیاض مالکی
✍️ الجامع اللطیف فی فضل مکه و أهلها و بناء البیت الشریف محمد بن حسین بن ظهیره
