اتهام “توهین به اسلام” در مراکش
آوای سنت : رفیق بوبکر، بازیگر سرشناس مراکشی، شامگاه سه‌شنبه ۲۷ مه، به اتهام «توهین به اسلام» بازداشت و یک روز بعد، با وثیقه پنج هزار درهمی آزاد شد. اما قرار است دادگاه این بازیگر روز ۱۴ ژوئیه برگزار شود.
تشکیل پرونده برای رفیق بوبکر در دستگاه قضایی مراکش پس از انتشار ویدئویی صورت گرفت که او در آن، امامان جماعت مساجد را خطاب قرار می‌دهد و خواستار وضو گرفتن با «ویسکی و ودکا» می‌شود. بوبکر همچنین از محاسن الکل برای «ارتباط با خدا» می‌گوید.
در این ویدئو که ابتدا در یک صفحه خصوصی در فیس‌بوک منتشر شد و بعد به صورت گسترده‌تری انتشار یافت، به نظر می‌رسد که رفیق بوبکر بر اثر نوشیدن مشروبات الکلی مست است.
اداره کل امنیت ملی مراکش نیز اعلام کرد که این ویدئو او را «در یک وضعیت غیرعادی نشان می‌دهد که سخنان کفرآمیز علیه اسلام و تقدس عبادت اظهار می‌کند».
ویدئویی که از رفیق بوبکر منتشر شد، او را در کنار اعضای گروه فیس‌بوکی بسیار محبوب «لاپرو مروکی» نشان می‌دهد که صفحه خود را یک «بار مجازی» معرفی کرده‌اند.
پیش از آن‌که نیروهای امنیتی رفیق بوبکر را بازداشت کنند، این بازیگر ۴۷ ساله روز سه‌شنبه ویدئوی دیگری در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد که در آن از اظهارات قبلی خود ابزار تأسف و بر «مسلمان» بودن خود تأکید کرد. او گفت: «من در حالت عادی خود نبودم و فقط می‌خواستم شوخی کنم.»
اما اداره کل امنیت ملی مراکش در توجیه بازداشت این بازیگر اعلام کرد که «چندین شکایت از سوی چند شهروند دریافت کرده که گشایش یک پرونده قضایی در این زمینه را ضروری کرد».
رفیق بوبکر که سال ۱۹۷۳ در شهر کازابلانکا به دنیا آمده، در سال ۲۰۰۰ با فیلم طنز «ترانه‌های حاج مختار صولدی» که به نقد جامعه مراکش می‌پردازد، وارد دنیای سینما شد. مختار صولدی، شخصیت اصلی این فیلم، نماد ثروت‌اندوزی غیرقانونی و فساد در جامعه مراکش است.
تشکیل پرونده برای این بازیگر مراکشی در حالی است که چندی پیش، دستگاه قضایی تونس برای یک دختر دانشجوی تونسی نیز پرونده مشابهی تشکیل داد. این دانشجو که متن طنز «سوره کرونا» را در صفحه فیس‌بوک خود به اشتراک گذاشته بود، به «توهین به مقدسات و تحریک به خشونت» متهم شده است.
در مراکش، مانند دیگر کشورهای اسلامی، اسلام دین رسمی است. بر اساس متون اسلامی، نوشیدن مشروبات الکلی برای مسلمانان ممنوع است، اما دولت مراکش در عمل در این زمینه احکام اسلامی را نادیده می‌گیرد و با تسامح برخورد می‌کند. همچنین فروش مشروبات الکلی در فروشگاه‌ها، بارها و رستوران‌ها آزاد است.
با این حال، در سال‌های اخیر قوانین علیه «کفرگویی» تغییر یافته و مجازات‌ها در این زمینه سنگین‌تر شده است. در حالی که پیشتر جریمه نقدی «توهین به خدا و پیامبران» بین ۱۰ تا ۱۰۰ هزار درهم بود، در سال ۲۰۱۵، این جریمه دقیقاً دو برابر شد و به ۲۰ هزار تا ۲۰۰ هزار درهم افزایش یافت.
همچنین یک مجازات دیگر نیز اضافه شد و اکنون بر اساس بند ۲۶۷ قانون جزایی مراکش، «کفرگویی» مجازات شش ماه تا دو سال زندان در پی دارد.
در قوانین تغییریافته مراکش، مجازات‌ها در این زمینه بیشتر متوجه روزنامه‌نگاران است. بر اساس آخرین جدول رده‌بندی سازمان گزارشگران بدون مرز، اکنون رتبه مراکش در میان کشورهای جهان از نظر آزادی مطبوعات و رسانه، ۱۳۳ است.
بر اساس گزارش این سازمان، رسانه‌های مراکش همچنان مورد آزار و اذیت قضایی قرار دارند به طوری که علاوه بر محاکمه شماری از چهره‌های رسانه‌ای که چندین سال طول کشیده، چندین دادرسی جدید نیز آغاز و احکام سنگین هم صادر شده است. همچنین بسیاری از روزنامه‌نگاران و شهروندان روزنامه‌نگار همچنان زندانی هستند.
تلاش حکومت مراکش برای افزایش مجازات‌ها درباره «کفرگویی» فقط به داخل مرزهای این کشور باقی نمانده است. این کشور از سازمان ملل متحد نیز خواست که «کفرگویی» را به عنوان یک «جرم» در نظر بگیرد.
این درخواست مراکش، چندی پس از حمله به دفتر نشریه فکاهی شارلی ابدو در پاریس مطرح شد که طرح روی جلد یکی از شماره‌های خود را به پیامبر اسلام اختصاص داده بود.
در مصر نیز بر اساس ماده ۹۸ قانون جزایی، «مرتکبِ کفرگویی» با مجازات شش ماه تا پنج سال زندان روبه‌روست. در اردن نیز هرگونه اظهارنظر درباره اسلام یا پیامبر اسلام که «توهین‌آمیز» تفسیر شود، مجازات حداکثر سه سال در پی دارد.
