تاثیر عادی سازی روابط ایران و مصر بر محیط ژئوپلیتیک منطقه
آوای سنت : پایگاه تحلیلی”اسباب” به بررسی نزدیکی ایران ومصربا میانجیگری عمان پرداخت واین موضوع رابررسی کردکه دستاوردهای این ارتباط چیست؟چه نگرانی‌های بالقوه ای دراین زمینه وجود دارد؟این نزدیکی و عادی‌سازی روابط بین یک دولت عربی و همتای فارسی آن که درحال افزایش است،چه اثرات ژئوپلیتیکی به همراه دارد؟
براساس تحلیل منتشر شده،این نزدیکی به دلیل تأثیر تحولات منطقه ای و فشارهای اقتصادی بر قاهره و تهران است.
در این تحلیل آمده است مصردارای جایگاه والایی در دیدگاه ایران نسبت به تغییر شکل فضای ژئوپلیتیکی درمنطقه است.
این استراتژی مبتنی براولویت دادن به تضعیف نفوذ خارجی به‌ویژه آمریکا و محدود کردن گسترش نفوذ اسرائیل در ازای تقویت هماهنگی وهمکاری بین طرفین درمنطقه است.
عادی سازی روابط با مصر،همچنین گسترش نفوذ اسرائیل درمحور شام را به چالش می کشدیا در پایین ترین سطح راه را برای یافتن موازنه ای برای روابط مصربااسرائیل هموار می کند.
با توجه به شتاب بازگشت روابط مصر و ترکیه،به نظر می رسد توسعه روابط با مصر یک ضرورت ژئوپلیتیکی برای ایران باشد،رابطه ای که کارت های منطقه ای ترکیه راتقویت می کند ورقابت ژئوپلیتیکی بین تهران وآنکارا تشدید می شود.
علی رغم پایبندی مصرطی سال های گذشته به سیاست عدم تنش منطقه ای با ایران و ملاحظات این کشوردر مورد تلاش های عربستان سعودی برای گسترش رویارویی با تهران،قاهره نگرانی عمیقی درمورد نفوذ ایران درسوریه،عراق،پرونده فلسطین،لبنان و یمن دارد.
درحال حاضر،ایران اشتیاق بیشتری به تسریع دراحیای روابط دارد،درحالی که مصر درحرکت به سمت توسعه روابط با ایران محتاط تر به نظر می رسد.
رفتارمصر نشان می دهد قاهره تمایل به ایجاد تفاهم تدریجی با تهران درمورد برخی پرونده‌ها دارد تا این عادی‌سازی اینگونه تعبیرنشود که مصر مداخله ایران در امور کشورهای عربی را تایید می کند.
با این حال،علیرغم ترسی که قاهره دراین زمینه دارداین کشور درحال حاضر از مزیت ژئوپلیتیکی برخوردارنیست که بتواند امتیازات مهمی را از تهران کسب کند.به ویژه پس ازآنکه عربستان سعودی و امارات هرکدام به طورجداگانه درمسیر عادی سازی فردی با ایران از مصرسبقت گرفتند.این همان چیزی است که فرصت را برای اتخاذ رویکرد مشترک این محور عربی درقبال ایران از دست داد.
با توجه به وابستگی مصر به منابع مالی خلیج فارس،قاهره با تلاشهای کشورهای حاشیه خلیج فارس برای کاهش تنشهای منطقه‌ای همسوترخواهد بود،زیرا کاهش این تنش ها شرایط را برای ایجاد محیطی مناسب برای بلندپروازی های اقتصادی کشورهای حاشیه خلیج فارس مهیا می کند.
گرایش عربستان و امارات به سمت بهبود روابط با ترکیه و قطر انگیزه ای برای مصر شد تا همین مسیررا طی کند.به نظر می رسد این کشور در رابطه با ایران نیزتا حدودی مشابه همین مسر را طی کند.
کاهش تنشهای منطقه ای می تواند کمک کند تا مصرکه از بحرانی شدن وضعیت اقتصادی رنج می برد.
درقبال آن به برخی منافع اقتصادی دست پیدا کند،تقویت روابط مصر با قطر وترکیه این امکان را به این کشورداد تا سرمایه گذاری و تامین مالی قطر را به بازار مصر جذب کند و به دلیل ضعف لیرترکیه از واردات ارزان ترکیه بهره مند شود.و همچنین پس از اینکه قاهره اخیراً به گردشگران ترک اجازه ورود به این کشور را داده است،ازافزایش گردشگران ازترکیه نیز بهره مند شد.اگرچه روابط تجاری با تهران به سبب تحریم ها همچنان مشکل سازخواهد بود،اما قاهره می تواند به برخی ازدستاوردهای اقتصادی،حتی به صورت غیرمستقیم،دست یابد.
ازطرف دیگر؛ ایران به دلیل ناآرامی های اجتماعی همراه با شرایط نامناسب اقتصادی به سبب تحریم های مستمر ایالات متحده و تلاشهای بین المللی برای تحمیل انزوای بیشتر بر ایران پس ازحمایت نظامی از روسیه درجنگ اوکراین،درمعرض فشارهای فزاینده داخلی قراردارد.
تهران معتقداست که روند تنظیم مجدد روابط با همسایگان عرب به کاهش اثرات انزوای بین المللی کمک خواهدکرد،به ویژه درموردمصر،که بازاربزرگی درخاورمیانه است.همچنین این روندمی توانددرصورت ازسرگیری مذاکرات هسته ای کمک کند تا کشورهای منطقه به آمریکا فشار نیاورندکه موضع سختی علیه ایران اتخاذ کند.
