دلایل تلاش امارات برای عادی سازی مناسبات با سوریه

آوای سنت : پس از حدود ده سال تحریم، سفر عبدالله بن زاید وزیر امور خارجه امارات به دمشق، پایتخت سوریه تحول مهمی در روند نزدیک شدن کشورهای عربی با حکومت سوریه ایجاد کرد. زیرا بن زاید با بشار اسد رئیس جمهور سوریه، راه های توسعه همکاری های دوجانبه در زمینه های مختلف را مورد بحث قرار داد و اسد را فراموش نکرد که به ندرت از نزدیکی و به رسمیت شناختن اعراب برخوردار بوده است.

به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت،این دیدار که انزوای اسد را در جهان عرب شکست، تعجب آور نبود. اسد قبلاً در ۲۷ مارس تماس مستقیمی از محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی دریافت کرده بود و این اولین تماس مستقیم بین یک رهبر عرب و رئیس جمهور سوریه از سال ۲۰۱۱ بود.

علاوه بر این، در سال های گذشته، امارات متحده عربی در صدر فهرست کشورهایی بوده است که برای مهار دمشق ابتکار عمل به خرج داد، زیرا به نظر می رسد ابوظبی می بیند که زمان خروج سوریه از انزوا فرا رسیده است.

تحریم سازمان یافته چند کشورعربی علیه سوریه در سال  ۲۰۱۱زمانی که سوریه از اتحادیه عرب اخراج گردید، آغاز شد. کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بیانیه مشترکی صادر کردند و سرکوب خشونت آمیز مردم را محکوم کردند و از اسد خواستند به خونریزی ها پایان دهد،

با این حال، پس از یک دهه از این جنگ، اسد به لطف حمایت نظامی روس‌ها و ایرانی‌ها که مخالفان را به منطقه‌ای در شمال غرب سوریه محدود کردند،در قدرت باقی ماند.

این وضعیت اخیراً تعدادی از کشورها را بر آن داشته است تا موضع خود را تغییر دهند و روابط خود را با سوریه عادی کنند.

عمر البشیر، رئیس جمهور سابق سودان، چند روز قبل از برکناری خود در سال ۲۰۱۹، از پایتخت سوریه بازدید کرد و اردن، همسایه سوریه نیز در مسیر عادی سازی ظاهر شد، زیرا اسد در سپتامبر گذشته، پس از این که دو کشور گذرگاه اصلی مرزی خود را بازگشایی کردند،اولین تماس خود را با پادشاه اردن برقرار کرد.

سپس کشورهای حاشیه خلیج فارس، عادی سازی روابط با سوریه را پیگیری کردند.

بحرین در سال ۲۰۱۹ سفارت خود را در دمشق بازگشایی کرد و عمان یک سال بعد به آن پیوست.

پس از آن رئیس اطلاعات سعودی سرلشکر خالد الحمیدان در ماه می گذشته با همتای خود در دمشق و همچنین بشار اسد دیدار کرد. رامی مارتینی وزیر گردشگری سوریه نیز پس از آن برای شرکت در نشست کمیته خاورمیانه سازمان جهانی گردشگری در ماه مارس گذشته در راس یک هیات سوری به ریاض رفت.

در همین حال، ابوظبی با بازگشایی سفارت خود در دمشق در سال ۲۰۱۸ تعامل دیپلماتیک، سیاسی و اقتصادی خود را با سوریه تقویت کرد.

انور قرقاش وزیر وقت امور خارجه امارات گفت که تصمیم برای بازگشت به اقدام سیاسی و دیپلماتیک در دمشق، نتیجه مطالعه دقیق تحولات است.وی گفت  فعال سازی مجدد نقش اعراب به دلیل تجاوز ایران و ترکیه به سوریه ضروری بود

در اواخر ژوئن، خطوط هوایی سوریه پروازهای مستقیم خود به دبی را از سر گرفت و ابوظبی برای کمک رسانی به سوریه در اوج شیوع ویروس کرونا شتافت.زیرا شرایط اجتماعی و اقتصادی در سراسر سوریه به دلیل «کووید-۱۹» بدتر شده است.

در رابطه با مبادلات تجاری و اقتصادی، می‌توان به این نکته اشاره کرد که امارات متحده عربی تا قبل از سال ۲۰۱۱ با سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیارد دلاری،به عنوان دومین سرمایه‌گذار بزرگ عرب در سوریه، علاقه مند به منافع اقتصادی و تجاری حاصل از ارتباط با اسد است.

حمایت کشورهای حاشیه خلیج فارس از گروه های مخالف حکومت سوریه و اصرار آنها برای سرنگونی اسد، موجب شکاف بین دو طرف در اوج جنگ سوریه شد. زیرا کشورهای شورای همکاری خلیج فارس با سلاح و پول از متحدان آمریکا مانند ارتش آزاد سوریه حمایت کردند.

اما در دو سال گذشته، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به انگیزه‌های متعددی به سمت روابط مجدد با اسد روی آورده اندکه اولین دلیل آنها این است که جنگ در سوریه به نفع اسد پایان یافته است،دلیل دوم این است که نگرانند مبادا سایه بی ثباتی در سوریه به کشورهای آنها کشانده شود و دلیل سوم آنها تلاش برای رقابت با نقش ایران در سوریه است که ابزارهای اقتصادی و تجاری آن می تواند در دست کشورهای عربی باشد

برای ابوظبی، آغاز این تغییر و همکاری با اسد به زمینه مشترک ایجاد شده توسط همکاری نظامی با روس‌ها برمی‌گردد که از سال ۲۰۱۵ در سوریه حضور نظامی داشتند. امارات دید که عرصه سوریه به منطقه ای تبدیل شده است که نفوذ ایران و ترکیه در آن در حال افزایش است.و اینکه پذیرش اسد و  باز کردن درهای تفاهم با روسیه و انعقاد یک توافقنامه بین روسیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس می تواند موجب تغییر جهت دادن قطب نمای اسد به دور از ایرانی ها و ترک ها با هدف دستیابی به اهداف مورد نظر کشورهای حاشیه خلیج فارس باشد.

علاوه بر این، موضع قاطع ابوظبی در جریان‌های مختلف اسلامی باعث شد تا از حمایت بیشتر گروه‌های مخالف اسلامی سوریه فاصله بگیرد.زیرا سیاست منطقه‌ای امارات متحده عربی امروز عمدتاً مبتنی بر مقابله با تمام جریان‌های وابسته به اخوان‌المسلمین در سراسر منطقه است.در حالی که سیاست عربستان همچنان بر رویارویی ژئوپلیتیکی با ایران و محدود کردن گسترش این کشور متمرکز است.

از این رو کارت بهره برداری از نفوذ برخی گروه های اسلامی سنی در مقابله با ایران در ذهن ریاض باقی مانده است، برخلاف ابوظبی که با وجود گشایش اقتصادی اخیر بین دو کشور، در پی سفر بن زاید به آنکارا مراقب  نفوذ ترکیه است.

از سوی دیگر، موضع قطر در مورد از سرگیری روابط با اسد بدون تغییر باقی مانده است، اگرچه دوحه به تدریج از حمایت خود از مخالفان سوری کاسته است، اما همچنان دشمن حکومت اسد است.

در اولین واکنش رسمی ایالات متحده به سفر عبدالله بن زاید به دمشق، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا از کشورهای خاورمیانه خواست که به دقت جنایات رژیم اسد علیه مردم سوریه در دهه گذشته را بررسی کنند.

علاوه بر این،تلاش‌های مستمر وی برای محروم کردن بیشتر مناطق سوریه از کمک‌های بشردوستانه و امنیت بیانگر مخالفت صریح آمریکا از تلاش‌ها برای عادی‌سازی و بازسازی  سوریه است.

اما علیرغم تکرار چنین اظهاراتی از سوی آمریکا، موضع واشنگتن به این بیانیه ها  و پیام ها محدود می شود و هر زمان که یک کشور عربی گامی در جهت عادی سازی روابط با حکومت سوریه بردارد، اقدامی برای توقف این روند انجام نمی دهد.

از این رو به نظر می رسد آمریکا در حال حاضر قصد ندارد سیاست های قاطعانه ای را برای تحکیم انزوای اسد در سطح منطقه ای و بین المللی دنبال کند.

در نهایت به نظر می رسد که از سرگیری روابط کشورهای حاشیه خلیج فارس با سوریه فراتر از خطوط دیپلماتیکی که همچنان می توان آن را نمادین و محدود توصیف کرد، نخواهد رفت.

زیرا هنوز پرونده‌های سنگین‌تری وجود دارد که مانع از یک تحول سیاسی و اقتصادی واقعی می‌شود،ازجمله آنها تحریم‌های ایالات متحده، عدم توافق بین‌المللی، حضور دائمی ایران، و همچنین میراث خونین ده سال جنگ.

اصل مطلب را اینجا ببینید