آوای سنت : حکومت سرپرست افغانستان اعلام نمود که تا پانزده روز دیگر راه آهن خواف – هرات به بهره برداری میرسد و تاجران دو کشور میتوانند اموال بازرگانی خود را از طریق این خط حمل و نقل کنند. و این یعنی مراحل احداث این خط رو به پایان است و هم اکنون عملاً شهر هرات افغانستان به خواف جمهوری اسلامی ایران وصل شده است.
برای افغانستان شهر هرات حایز اهمیت فراوان است، هم از لحاظ فرهنگی و هم از لحاظ اقتصادی. هرات را به علت سطح بالای فرهنگی مردم و داشتن شاعران و ادیبان و تاریخ پر بار علمی به خصوص در دروه تیموری پایتخت فرهنگی افغانستان میشناسند و این شهر نزد ارباب هنر و فضل و علم و دانش و فرهنگ و ادب از جایگاه ویژه برخوردار است.
این شهر از لحاظ اقتصادی نیز اهمیت فراوان دارد آنهم به سه دلیل:
اول: اینکه هرات با دو کشور مرز مشترک دارد: از شمال با جمهوری ترکمنستان و از غرب با جمهوری اسلامی ایران.
دوم: این شهر با وجود مشکلات بسیاری که در عرصههای مختلف سیاسی افغانستان در طول ۴۵ سال اخیر وجود داشته هماره به عنوان قطب اقتصادی افغانستان مطرح بوده است. اکنون این شهر با دارا بودن شهرک صنعتی و بیش از ۴۰۰ کارخانه در میان شهرهای افغانستان بی نظیر است. تولیدات این شهر بعضاً به کشورهای همسایه و اروپا نیز صادر میشود.
سوم: اهمیت دیگر این شهر بر میگردد به این امر که با جمهوری اسلامی ایران مرز مشترک دارد و همسایه است. کشوری که در تمام فراز و فرودها در کنار مردم افغانستان بوده و همواره با کمکها و مساعدتهای مختلف خود در تمام عرصههای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، علمی و … با مردم افغانستان همنوایی و همدردی قابل توجهی داشته است.
پس این شانس خوبی است که هرات در کنار ایران واقع شده است، زیرا مرز میان دو کشور که به نام اسلام قلعه و دوغارون شناخته میشود در طول تاریخ یکی از پُر تردد ترین مرزهای منطقه بوده و کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در هرات یکی از نمایندگیهای مهم این کشور در سطح جهان است که بیشترین میزان صدور روادید مختلف: جهانگردی، تجاری، دانشجوی، بیماری و غیره را بر عهده داشته و دارد. آنقدر که از این نمایندگی روادید صادر میشود از هیچ نمایندگی دیگر ایران در این حد و مقدار ویزا صادر نمیشود و این نشان از رونق بسیار این مرز دارد.
حجم عظیم صادرات و واردات میان افغانستان و ایران از این مرز به انجام میرسد. وسایل باربری فعّال در این مرز بیشتر در تیلرها و ماشینهای بزرگ باربری خلاص میشود که در مجموع خود نمیتوانند پاسخگویی این حجم بزرگ از صادرات و واردات میان دو کشور باشند، ازینرو با توجه به اهمیت این امر و نظر به اوضاع نا بسامان افغانستان در طول ۴۵ سال گذشته، جمهوری اسلامی ایران با درک وضعیت موجود تصمیم گرفت این خط راه آهن را احداث نماید تا از یکسو کمک و مساعدتی باشد برای مردم افغانستان و از سوی دیگر بتواند در جهت بالا رفتن سطح مبادلات تجارتی و تسهیل امور بازرگانی به نحو شایستهتری مفید و مؤثر واقع گردد.
برای هر دو کشور احداث این خط راه آهن حایز اهمیت فراوان است. خط راه آهن خواف هرات میتواند افغانستان را از انزوای جغرافیایی که ناشی از نداشتن مرز آبی و راه نداشتن به آبهای بین المللی است نجات دهد و از طریق این خط این کشور را هم به تمام مرزهای بین المللی منطقه چه آبی یا خشکه متصل سازد. با این خط افغانستان میتواند به مرز آبی چابهار، بندرعباس و بوشهر در خلیج فارس و بندرهای دریای خزر و نیز به مرزهای خشکه ترکیه، عراق و از آن طریق با اروپا متصل شود و این بارقه امید زیادی در دلهای مردمان این کشور خلق خواهد کرد.
برای جمهوری اسلامی ایران نیز این خط اهمیت اقتصادی خود را دارد. از طریق خط میتوان تولیدات این کشور را به کشورهای آسیای جنوبی یا مشترک المنافع انتقال داد و سطح مبادلات بازرگانی را میان کشورهای منطقه به گونه چشمگیری افزایش داد.
با اینحال اگر این خط از هرات الی سرحدات چین از طریق شمال افغانستان متصل شود چند حُسن برای تمام مردم منطقه خواهد داشت:
۱- در جانب افغانستان این کشور میتواند استانهای هرات، بادغیس، فاریاب، جوزجان، بلخ، تخار، قندوز و بدخشان خود را از طریق راه آهن متصل سازد و این امر نقش مهمی در رونق این شهرها ایفا خواهد کرد. چنانکه این کشور میتواند از طریق کالاهایی که از این طریق همواره نقل و انتقال مییابد حق العبور سالانه بسیاری به دست آورد. یقیناً که راه آهن خواف – هرات، افغانستان را به این هدف نزدیکتر میکند.
۲- در جانب ایران این کشور که از جمله کشورهای تولیدی جهان به شمار میرود میتواند از طریق این خط به با کشورهای ترکمنستان، ازبکستان، تا جیکستان، چین، پاکستان و هندوستان وصل شود و به مبادله و انتقال کالا در سطح عالی و با قیمت نازلتر بپردازد.
۳- کشورهای مشترک المنافع نیز میتوانند از طریق این خط خود را به جمهوری اسلامی ایران، چین، پاکستان و هندوستان متصل کنند و به تبادله کالا بپردازند. آنها میتوانند از طریق این خط خود را از محاط به خشکه بودن نجات دهند و به آبهای بین المللی وصل گردند. شکی نیست که این امر میتواند موجب رونق بیشتر تجارت در منطقه گردد.
۴- جمهوری خلق چین نیز میتواند از این طریق، مسیر نزدیکتر بازرگانیِ به جانب کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، ایران، عراق، سوریه، ترکیه و از آن طریق به اروپا در اختیار خود داشته باشد که با نرخ و قیمتی ارزان کالاهای تجارتی و بازرگانی چین را به این کشورها برساند.
روی این اساس میتوان گفت راه آهن خواف هرات تحفه جمهوری اسلامی ایران تنها به مردم افغانستان نه که به تمام کشورهای منطقه است و همه باید در این پروژه حیاتی و فوق العاده مهم سهیم شوند و این خط را همچنان تا منطقه واخان افغانستان و سرحدات چنین و با خطوط فرعی به کشورهای مشترک المنافع متصل سازند باشد تا کشورهای منطقه بتوانند به رفاه و آسایش بیشتری دستیابند.