مساله فلسطین و دیپلماسی عربی
آوای سنت : آیا فلسطین باری بر دوش دیپلماسی عربی شده است؟
کشورهای عربی قبل از ورود به هرگونه مذاکره صلح با اسرائیل، یا برداشتن گام‌هایی برای عادی‌سازی روابط با این رژیم، از لحاظ تاریخی و علی رغم شکست‌های نظامی خود در برابر اسرائیل، حتی به طور ظاهری، به شرایط حقوق فلسطین در مرزهای قبل از ۱۹۶۷پایبند بودند.
به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت،پس از اینکه مصر و سپس اردن قراردادهای صلح جداگانه ای منعقد کردند، عربستان سعودی در سال ۲۰۰۲ ابتکار عمل عربی را آغاز کرد که برای اولین بار شامل تمایل کشورهای عربی برای پایان یافتن درگیری اعراب و اسرائیل و انعقاد توافقنامه های صلح بود.
هدف این توافقنامه دستیابی به امنیت برای همه کشورهای منطقه، به شرط خروج کامل از سرزمین های عربی اشغالی ۱۹۶۷ بود تا یک راه حل عادلانه برای مشکل پناهندگان فلسطینی بر اساس قطعنامه ۱۹۴ مجمع عمومی سازمان ملل متحد مورد توافق قرار گیرد.
با این حال،سازشگران اعراب، امروزی دیگر ملزم به حداقل ضرورت به رسمیت شناختن حقوق فلسطین نیستند. اخیراً اکثر رژیم های عربی پذیرفته اند که برای مقابله با توهمات وجود خطرات مشترک، وارد خطرناک ترین مراحل عادی سازی با اسرائیل شوند.
سازشگران جدید در تلاش هستند تا مردم عرب را متقاعد کنند که خطراتی مانند ایران و تروریسم،آنها و اسرائیل را تهدید می کند. به همین سبب (ما و اسرائیل) باید با هم با این خطرات مقابله کنیم.
چند روز پیش، نشست سران نقب بحث “اتحاد اعراب و اسرائیل” را به عنوان یک واقعیت جدید، که نشان دهنده ابزاری مستقیم و مؤثر برای فشار بر افکار عمومی عرب برای انطباق با شرایطی است که بر خلاف آنچه مردم عرب برای ده ها سال بودند را نشان داد. نشست نقب که وزرای خارجه مصر، امارات، بحرین و مراکش را با وزرای خارجه اسرائیل و آمریکا گرد هم آورد، یک رویداد استثنایی در سطوح مختلف بود.
اگرچه طرفین توافقنامه یا معاهده‌ای را امضا نکرده‌اند که نشان‌دهنده نگرانی‌های مشترک یا اهداف مورد توافق آنها باشد، اما به وضوح محوریت نقش و عاملیت اسرائیل را در محاسبات بسیاری از کشورهای عربی نشان می‌دهد.
این اجلاس نگرانی شرکت کنندگان از عواقب احیای توافق هسته ای با ایران را تقویت کرد که انتظار می رود به زودی به نتیجه برسد. این اجلاس بدون اشاره به موضوع فلسطین، مانند رویه دیپلماسی عربی در سالهای اخیر، پایان یافت.
دیپلمات‌های ارشد عرب شرکت‌کننده در اجلاس نقب درباره اشغال سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل یا حقوق آنها صحبتی نکردند، فقط برخی از وزرای عرب با خجالت به لزوم پایبندی به راه‌حل دو طرف اشاره کردند.
در بیانیه پایانی این نشست که در سخنرانی وزیر امور خارجه اسرائیل به عنوان میزبان ارائه شد ،تشکیل کمیته های امنیتی برای مقابله با تهدیدات ایران در منطقه و شبکه امنیتی برای هشدار سریع را تایید کرد. در این بیانیه همچنین آمده است که این اجلاس به صورت دوره ای برگزار خواهد شد.در بیانیه پایانی این اجلاس آمده است که این نشست منطقه‌ای،اولین دیدار در نوع خود بوده و آخرین نخواهد بود.
پرونده روند صلح خاورمیانه و حقوق مردم فلسطین بخشی از میراث رسمی و نمادین دیپلماتیک عرب بود اما امروز دیگر خبری از آن نیست.پیشرفت در روابط اعراب با اسرائیل دیگر به هیچ یک از پرونده های موضوع حقوق فلسطین مربوط نمی شود ،بلکه واقعیتی است که به طرف های عربی دیکته می شود.
صلح مصر با اسرائیل و سپس صلح اردن هیچ حق و امتیازی به فلسطینی ها نداد. در مورد مصر، عقب نشینی از سینا صورت گرفت و در مورد اردن، اسرائیل از مساحت ۳۸۰ کیلومتر مربع از خاک اردن عقب نشینی کرد، اسرائیل برای خشنود یا رضایت کشورهای عربی از سرزمین های فلسطین عقب نشینی نکرد.
چند سال پیش، یکی از حاکمان عرب در جریان سفر خود به نیویورک در یک جلسه غیرعلنی سخنرانی کرد،در این جلسه رهبران سازمان های یهودی و تعدادی از متفکران ارشد و کارشناسان امور خاورمیانه از چندین مرکز تحقیقاتی آمریکایی حضور داشتند،او در این جلسه از واشنگتن خواست تا از ضعف بی‌سابقه اعراب، تفرقه و پراکندگی فلسطینی‌ها برای پایان دادن به موضوع فلسطین استفاده کند.
آن حاکم گفت که دولت‌ها و ملت‌های عرب عمدتاً به امور داخلی محدود خود مشغول هستند، که باعث می‌شود منافع رسمی عمومی و دولتی در مسئله فلسطین کمرنگ شود.حاکم عرب به حضار یادآور شد که کشورهای میانه رو عربی بر فلسطینی ها فشار خواهند آورد تا هر آنچه اسرائیل به آنها پیشنهاد دهد بپذیرند. آن حاکم به حاضران توصیه کرد که از شرایط کنونی اعراب استفاده کنند و سریعاً چیزی شبیه دولت به فلسطینی ها بدهند، زیرا هیچ کس نمی تواند تضمین کند که فردا چه خواهد شد.
تاریخ به یاد خواهد آورد که نمایندگان حاکمان کشورهای عربی در سرزمین های اشغالی فلسطین در کنار وزیر امور خارجه دست راستی اسرائیل که در کنار وزیر امور خارجه آمریکا ایستاده بود گرد هم آمدند،تا بیت المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت بشناسند و آن را تبریک بگویند.لازم به ذکر است که اتحادیه عرب در اجلاس نقب شرکت نکرد و بیانیه ای در محکومیت یا استقبال از برگزاری آن صادر نکرده است.
