اسرائیل در نقشه جدید خاورمیانه:عضو یا رئیس؟            

آوای سنت : هیئت میانجی اتحادیه عرب این هفته با تأخیر فراوان وارد مسکو شد تا با لاوروف وزیر امور خارجه روسیه دیدار و مواضع کشورهای عربی در مورد جنگ اوکراین را به وی ارائه کند. این هیئت شامل وزرای خارجه مصر، الجزایر، اردن، سودان و دبیرکل اتحادیه عرب بود که طرفین را به آتش بس و دستیابی به راه حل دیپلماتیک دعوت کردند.

به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت ،در شبکه های اجتماعی عربی کسانی بودند که از ولادیمیر پوتین خواستند اعضای این هیئت را دستگیر کند و آنها را به سیبری بفرستد(تا در آنجا از سرما بمیرند). او در وبلاگی نوشت که اتحادیه عرب هیچ موقعیت یا توانایی تأثیرگذاری بر جنگ های خاورمیانه ندارد، بلکه جنگ بین قدرت های بزرگ است.

با وجود این، اتحادیه عرب همچنان نقش نمایندگی مهمی دارد. برای مثال، این اتحادیه است که باید تصمیم بگیرد که آیا سوریه را به آغوش اعراب بازگرداند یا بشار اسد را بیرون از دیوار نگه دارد. به نظر می رسد این یک موضوع حاشیه ای در همه اختلافات در انتظار حل است. اما این نشان دهنده بی میلی کشورهای عربی است که باید خود را با شرایط جدیدی که در مسکو و کیف و واشنگتن و تهران بر آنها تحمیل شده است، وفق دهند.

در اواسط ماه مارس، بشار اسد به ابوظبی رفت و با ولیعهد و حاکم واقعی محمد بن زاید دیدار کرد. این دیدار که به سبب جنگ اوکراین به حاشیه رفت ، ادامه روند از سرگیری روابط امارات با سوریه و سوریه و بحرین است. این دیدار خشم واشنگتن را برانگیخت و واشنگتن از این گردهمایی که مشروعیت دادن عربی به اسد تلقی می شد، ابراز ناامیدی عمیق کرد

.علاوه بر این، حمایت امارات از سیاست روسیه که به دنبال بازگرداندن اسد به موقعیت عربی خود است،کاشتن خاری در چشمان ایالات متحده است که قانون مجازات شدید علیه سوریه را اعمال می کند.

ابوظبی تحت تأثیر خشم آمریکا قرار نگرفته و به صراحت اعلام کرده است که قصد ندارد به تحریم روسیه بپیوندد. برعکس، شعبه املاک و مستغلات در امارات از سرمایه‌گذاری‌های جدیدی که ثروتمندان روسیه با خود آورده‌اند،بهره مند شد.

وزرای خارجه عرب تصریح کردند که باید بین منافع آنها و منافع مشترک آنها با اسرائیل و ایالات متحده تمایز قائل شد. شباهت سنتی مطلق بین کشورهای خلیج فارس و مصر و واشنگتن دیگر شباهتی کورکورانه نیست. روسیه در واقع یک متحد استراتژیک نیست، اما یک ابرقدرت است. حتی می تواند مثل یک شلاق تهدیدآمیز باشد که کشورهای پیشرو عربی امیدوارند از این طریق واشنگتن خواسته های آنها را جدی بگیرد.

ترکیه متوجه نسیم جدیدی شد که از کشورهای حاشیه خلیج فارس می وزید و بدنبال از سرگیری روابط بین این کشور و امارات که منجر به دیدارهای دوجانبه بن زاید و اردوغان شد، حاصل این دیدار، متعهد شدن  امارات به سرمایه گذاری ده میلیارد دلاری در اقتصاد و بانک های ترکیه بود،به همین سبب ،اردوغان ممکن است برای اولین بار از ریاض، پایتخت عربستان سعودی بازدید کند.

ترکیه هفته‌های متمادی مذاکرات محرمانه‌ای با عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط داشت، هفته گذشته در ترکیه منتشر شد که دادستان این کشور پیشنهاد توقف محاکمه مظنونان سعودی در قتل جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸ و انتقال پرونده تحقیقات به عربستان برای ادامه محاکمه را داده است.

چند روز پس از انتشار درخواست دادستان کل کشور و موافقت مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه مبنی بر انتظار ترتیبات قضایی بین عربستان سعودی و ترکیه، گزارش دیگری در روزنامه حریت منتشر شد که ترکیه می‌تواند گفت‌وگوی سیاسی با اسد را آغاز کند.

این لحن جدید که از آنکارا می‌آید، نشان‌دهنده تغییر موضع سنتی ترکیه است که خواستار برکناری اسد از قدرت بود. اما به نظر می رسد هیچ چیز شگفت انگیزی در ترکیه وجود ندارد.

این هفته در میدل ایست آی گزارش شد که ترکیه تصمیم دارد سالیا موتلو شن را به عنوان سفیر خود در قاهره منصوب کند و اکنون منتظر تایید مصر برای این انتصاب است.

اگر این گزارش صحت داشته باشد، پایان درگیری بین دو کشور است که بیش از ۹ سال به طول انجامید و به دشمنی عمیق بین عبدالفتاح السیسی و اردوغان منجر شد، تا جایی که حتی تصورش هم سخت بود که روزی آنها با هم آشتی خواهند کرد، بهبود روابط با مصر یکی از موانعی را که مانع از سرگیری روابط ترکیه و اسرائیل شده بود، برطرف خواهد کرد. اسرائیل به دلیل روابط نزدیک خود با قاهره منتظر است تا اختلافات مصر و ترکیه قبل از آغاز مراسم آشتی با آنکارا حل شود.

مصر، اسرائیل و ترکیه امیدوارند از مزایای کشورهای اروپایی بهره ببرند که وابستگی آنها به منابع انرژی مصرفی روسیه را کاهش داده و به کشورهای اصلی صادرکننده گاز از میادین اسرائیل و مصر از طریق ترکیه و سپس به اروپا روی آورند. برای دستیابی به این دستاوردها، ترکیه باید موقعیت خود را به عنوان یک عضو مطلوب در خاورمیانه عربی ایجاد کند و اگر بهای آن آشتی با سیسی، اسحاق هرتزوگ و حتی با اسد باشد، این بهایی مناسب برای نجات ترکیه از شر بحران اقتصادی دو سال گذشته است.این دستاوردها ممکن است در نظرسنجی‌های عمومی نیز منعکس شود و ممکن حمایت مردم ترکیه از اردوغان را که با سقوط قیمت لیر ترکیه سقوط کرد، به اردوغان بازگرداند.

میکروسکوپ خاورمیانه اکنون در انتظار تحولات در عربستان سعودی و ایران است. توافق هسته ای که پیش نویس آن تنظیم شد، اکنون بر سر موضوع حذف سپاه پاسداران از لیست سازمان های تروریستی گیر کرده است، اما این تأخیر که ممکن است عبارات آن پرپیچ و خم و قابل قبول باشد، مانعی برای سفر از سرگیری روابط ایران و عربستان سعودی نیست.

از سال ۲۰۲۰ تاکنون ۴ دور مذاکره بین این کشورها انجام شده است که سه هفته پیش انتظار می رفت دور پنجم برگزار شود که این مرحله از مذاکرات بدون ارائه دلیلی، به طور یکجانبه از سوی ایران به تعویق افتاد.

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نوشت که ایران درخواست های خود را به صورت مکتوب به عربستان سعودی منتقل کرده است و منتظر پاسخ عربستان است. به موازات آن، تهران آتش بسی را که توسط سازمان ملل متحد بین حوثی‌های یمن و نیروهای ائتلاف عربی که شامل ارتش سعودی و شبه‌نظامیان تحت حمایت و پشتیبانی امارات است،به فال نیک گرفت.

آشتی کشورهایی که تا مدت ها مخالف و حتی دشمن سرسخت بودند و سپس اسرائیل را جزء اصلی هماهنگ کردن سیاست خود قرار دادند و نه به عنوان دشمن، اسرائیل را مجبور خواهد کرد تا خود را به نوعی با کار ستادی تطبیق دهد که آزادی عمل آن را محدود می کند و بی تفاوتی اش را نسبت به واکنش اعراب از بین می برد.

این دیگر ائتلاف توهم آمیز جنگ علیه ایران نیست، چیزی که بنیامین نتانیاهو هنگام انعقاد توافقنامه آبراهام ارائه کرد، همچنین یک ناتوی عربی و اسرائیلی هم نیست.

درست تر است که این ساختار را اتحادی از سهامداران در نظر بگیریم که عضویت آنها مستلزم ترسیم خطوط مرزی است که می توان در آن همکاری حتی در شرایط درگیری ایجاد کرد.مشکل اینجاست که هر کشوری در منطقه که در ساختن نقشه جدید شریک است، رهبران و سیستم‌هایی دارد که به ائتلاف‌ها مرتبط نیستند. در حالی که اسرائیل حلقه ضعیفی است که حتی اگر بخواهد کالاهای مورد نیاز خود را تحویل دهد، به یک دولت باثبات نیاز دارد که بتواند آنها را تولید کند.

اصل مطلب را اینجا ببینید