آوای سنت : حضرت باری‌تعالی، آن خالق کَون و مکان، چنین مقدر و مقرر فرموده که جهان هستی را، بر وفق قوانین و مقرراتی که اراده نموده، اداره و تنظیم نماید. در عرصه طبیعت اوتعالی چهار فصل را قرار داده که هر کدام از این فصول، ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خود را دارد.
در زمستانش بسیاری از موجودات هستی، به خصوص نوع نباتات و گیاهان و مرغزارها و سبزه‌زارهای آن و نیز بسیاری از حیوانات و حشرات به خوابی خوش زمستانی می‌روند. این خواب تا فصل بهار ادامه دارد. در این فصل حیاتی دوباره در هستی دمیده می‌شود که بر اساس آن بسیاری از موجودات احیاء می‌گردند. درختان و گیاهان خشک صاحب برگ، و گلها صاحب شگوفه و غنچه می‌شوند. حتی در وجود انسان نیز بر اساس داده‌های علمی، تغییرات مثبتی رونما می‌گردد که نوعی تازگی و احیاء را با خود دارد.
همه این‌ها مستوجب شکر و سپاس است. انسان به صفت معبود حق وظیفه دارد از تمام این سازوکارها که توسط خالق و باری‌تعالی به انجام می‌رسد سپاسگزاری نماید، که این‌ها نعمت‌هایی بزرگی استند که صاحب خرد و عقل قدر آن‌ها را می‌داند.
مجمل درسی که از نو روز و کلاً فصل بهار می‌‌توان گرفت این است که روزها روزهای خدا(ج) و فصل‌ها فصل‌های اوست، و این سازوکار از تسلط انسان‌ها خارج، و در ید قدرت کامل پروردگار عالم قرار دارد، و چون او خواسته، چنین می‌شود و اگر نخواهد البته که چنین نخواهد شد.
بسیاری از مردم نوروز را گرامی می‌دارند. البته در گرامی داشت نوروز، داشتن نیت درست به این گرامیداشت سمت و سو می‌دهد. هر عملی تابع نیت خود است. و با انسان در قبال اعمال او بر اساس نیت او معامله صورت می‌گیرد. چه خوب است که در این امر نیز نیت ما خیر و خوبی باشد، و از این فرصت در راستای شناخت بیشتر و بهتر پروردگار عالم و نعمت‌های با ارزشش بهره‌برداری کنیم که اوتعالی مستوجب عرفان و شکران است.
در گرامیداشت بهار طبیعت، برخی‌ها تلاش می‌کنند با انجام سفرهای بهاری و دیدوبازدیدها از طبیعت و هستی ما حول خود، شادمانی و خوشحالی کنند، و خود را با خورسندی طبیعت همراه سازند که البته این کار نیکو و ارزنده است. ولی در جریان استفاده از بهار طبیعت باید متوجه دو بُعد بود:
– بُعد معنوی بهار و نوروز:
گفتیم تمام تحولات هستی اعم از خیر و شر، مستوجب تفکر و تأمل است. اگر انسان در تمام این تحولات به دقت بنگرد، ملاحظه خواهد کرد که در ورای این تحولات موجودی قرار دارد عالم و دانا و دارای حد بالایی از قدرت که همان خداوند واحد و لا شریک است. انسان با ملاحظه هر برگی از طبیعت و هر فصلی از آن، و هر موجودی که در این مناسبت دست‌خوش تغییر و تحول می‌شود، می‌تواند به شناخت بیشتر حق‌تعالی نائل گردد. این‌که شاعر شیرین سخن می‌گوید:
برگ درختان سبز در نظر هشیار هر ورقش دفتری است معرفت کردگار
این خود بیانگر آن است که انسان لبیب و خبیر و دانا از هر فرصتی و هر موجودی برای معرفت کردگار بهره میبرد و استفاده می‌نماید.
برای تجلیل از فصول سال هیچ عبادت خاصی نیست، ولی به شکل عام انسان وظیفه دارد با استفاده از هر فرصتی که در زندگی یا طبیعت و هستی رونما می‌شود، در راستای ذکر و یاد خدای تعالی استفاده کند. این نکته را نیز قابل یادآوری می‌دانم که سال شرعی که احکام شرعی منوط به آن است، همان سال قمری است که با محرم شروع و با ذوالحجه پایان می‌یابد.
– بُعد حسی و تفریحی نوروز:
برخی از انسان‌ها دوست‌تر می‌دارند تا از فرصت نورروز و تولد بهار و طبیعت با سفرهای نوروزی استفاده کنند که البته قصدشان باید صرفاً استفاده از طبیعت و مشاهده جمال آن، و بهره‌وری از آب و هوای بهاری باشد نه چیزی دیگر.
اگر انسانی به این گونه کارها مبادرت می‌کند، ضمن این‌که نیت خود را نباید به آلاینده‌های اعتقادی و باورهای نادرست بیالاید، باید آداب عمومی اسلامی و اخلاقیات والای آن را رعایت کند. به عنوان مثال اگر خانمی به تفریح و سفر طبیعت می‌رود، حجاب شرعی خویش را رعایت کند، و مردان از چشم‌چرانی و آزار و اذیت دیگران به گونه فردی یا گروهی، و یا توسط وسایل نقلیه و از این قبیل خودداری نمایند، و در عملکرد خود طوری نمایان سازند که یک انسان کاملاً ملتزم و متدین به شریعت و اخلاقیات برآمده از آن هستند.
نویسنده : دکتر عبدالمجید صمیم
