آوای سنت : طی قرن بیستم میلادی، تحولات کمی و کیفی بسیاری در عرصههای صنعت و تکنولوژی بروز نموده که شگفت آور است. این روند با گذشت هر روز دستخوش تغییر و تحول بیشتر شده، و شرکتهای مختلف سازنده ابزار و آلات تکنولوژی ، در یک مسابقه سودآور به حدی در این عرصه جولان داده و میدهند که همه روزه شاهد اختراع و سازههای جدیدی هستیم.
در این میان صنعت کامپیوتر و تجهیزات کامپیوتری از سایر عرصهها بیشتر توانسته انسان را تحت تأثیر خود قرار دهد. امروزه یکی از بزرگترین خدمتگذاران انسان در تمام عرصهها سازههای کامپیوتری است. بسیاری از کارها توسط این اعجوبه اختراعات انسانی به انجام میرسند. کامپیوتر توانسته هوش مصنوعی خوبی را برای بسیاری از ابزار آلات بیجان ایجاد کند.
این از بُعد مثبت این تجهیزات. اما این مثبتنگریها نباید موجب آن شود که ابعاد منفی این دستگاهها و سازهها را در زندگی بشر نادیده بگیریم، چرا که در کنار تأثیرات مثبت یاد شده، سازههای کامپیوتری توانستهاند در بسیاری موارد با انسان رقابت کنند و او را به چالش بگیرند.
پس این عملکرد را میتوان از دو جهت مورد بررسی قرار دارد:
– از جهت اینکه این تجهیزات به عنوان رفیق انسان عمل نموده و مینماید:
در این شکی نیست که آثار مثبت و رفیقانه تجهیزات کامپیوتری بر زندگی انسانها بسیار بوده است. کارکرد کامپیوتر در این خصوص هم از حیث گستردگی کار بوده و هم از حیث دقت لازم و هم از لحاظ تنوع. امروزه حضور کامپیوتر و تجهیزات بر خاسته از آن را در تمام عرصههای زندگی انسانی میتوان ملاحظه نمود. از یک گوشی ساده گرفته یا گوشیهای هوشمند تا صنعت برق و ساخت و سازهای ساختمانی و تولیدات کارخانهای و از این قبیل. در همه جا کامپیوتر به عنوان یار و یاور انسانها حضور دارد و فعالیت مینماید.
شما در کارکرد یکی از تجهیزات کامپیوتری در تسهیل روند کاری بانکها به عنوان مثال دقت کنید. چند پایه کامپیوتر میتوانند کاری را که باید دهها و بلکه صدها نفر در مدتی طولانی انجام دهند، در عرض چند ثانیه انجام دهند.
مثالی دیگر را میتوان در کارخانجات سراغ گرفت. رباتهای کامپیوتری که در کارخانجات کار میکنند، در آن واحد کار چندین کارگر ماهر را اما با دقت بیشتری به انجام میرسانند. مهارتی که بر خاسته از محاسبات دقیق در حد میلی متر و کمتر از آن است و ضریب خطا و اشتباه در آن تقریباً ضرب صفر میباشد.
– از جهت اینکه به عنوان رقیب انسان عمل میکنند:
در این شکی نیست که تجهیزات کامپیوتری موجب بی کاری بسیاری از انسانها شدهاند. امروزه یک پایه کامپیوتر میتواند در یک بازه زمانی مشخص کار دهها نفر را انجام دهد. این امر موجب شده تا اقبال کارخانجات تولیدی به رباتهای کامپیوتری بیشتر از اقبال آنها به انسانها باشد. بسیاری از شرکتها و کارخانجات نیروی کامپیوتری را به خاطر سرعت و دقتی که دارند بر نیروی انسانی ترجیح میدهند که البته گرفتی هم بر آنها نیست، چون سرعت و دقت، دو جاذبه مهم عرصههای تولیدیاند.
خطر بزرگ:
با اینحال نباید این نکته را نادیده انگاشت که زندگی انسان با وجود آثار مثبت تجهیزات کامپیوتری با سهولتهای بی پیشینهای مواجه شده، اما نباید خطر جدیِ که از این جهت متوجه انسانهاست از نظر دور داشته شود.
دو نوع خطر را میتوان از جهت تجهیزات کامپیوتری قابل درک دانست:
– علمکرد رقیبانه کامپیوترها که جای بسیاری از انسانها را در عرصههای مختلف زندگی گرفته و این امر موجب بی کاری نیروی عظیم انسانی شده است.
– خطر بعدی طغیان احتمالی تجهیزات کامپیوتری است که احتمال آن را نباید از نظر دور داشت. شما تصور کنید که اگر مثلاً تجهیزات کامپیوتری کنترلگر سلاحهای هستهای دچار اختلال شوند، چقدر برای انسانها میتوانند فاجعه ایجاد کنند؟ یا تجهیزات که مأمور کنترل ترافیک هوایی هستند اگر درست عمل نکنند، چه خساراتی را در زندگی انسانی رقم خواهند زد؟ و یا اگر رباتهای ساخته شده طوری که در فیلمهای هالیوودی مشاهده میشود، روزی طغیان کنند چه مصیبتهایی در زندگی انسانی رخ خواهند داد.
احتمال اینکه چنین تحولاتی در آیندهها به وقوع بپیوندد دور از امکان نیست. شاید روزی انسانها مجبور شوند به جنگ کامپیوتر و تجهیزات مدیریت شده توسط آن بروند. شاید روزی فرا رسد که انسان از علم خود در عنا و مشقت قرار گیرد چنانکه در برخی موارد این حالت هم اکنون نیز دیده میشود.