صنعت نفت ایران و تحریم های روسیه
آوای سنت : در تحلیلی که توسط موسسه تحقیقاتی جیمزتاون منتشر شده،آمده است که ایران امیدوار است از شرایط جنگ روسیه و اوکراین وتحریم‌های گسترده غرب علیه روسیه برای جذب سرمایه‌گذاری‌های مهم نفتی از مسکو استفاده کند و از متخصصان روسی در این زمینه بهره‌مند شود.
به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت ،این تحلیل نشان می‌دهد تلاش‌های تهران برای تقویت همکاری‌های نفتی با مسکو در جولای ۲۰۲۲ و به طور مشخص از روزی که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه برای برگزاری نشستی با همتایان ایرانی و ترک خود وارد تهران شد به اوج خود رسیده است.
در این روز شرکت ملی نفت ایران تفاهم نامه ای به ارزش نزدیک به ۴۰ میلیارد دلار با شرکت گاز روسی گازپروم امضا کرد.
بر اساس این تفاهم نامه،قرار شد شرکت گازپروم روسی برای توسعه میادین گازی کیش و پارس شمالی،تقویت میدان پارس جنوبی،توسعه ۶ میدان نفتی جدید، افزایش مبادلات گاز و فرآورده،تکمیل پروژه های مختلف گاز طبیعی مایع و ایجاد خطوط لوله برای صادرات گاز همکاری کند.
بر اساس این تحلیل،سرمایه‌گذاری روسیه درمیادین نفت وگاز ایران برای تهران اهمیت ویژه‌ای دارد.تهران در دوران ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی (۱۳۷۶-۱۳۸۴) موفق به جلب مشارکت وسرمایه گذاری شرکت های بین المللی نفت وگاز از جمله توتال فرانسوی و پتروناس مالزیایی درحوزه نفت و گاز ایران شد.
افزایش این سرمایه‌گذاری‌ها منجر به توسعه بزرگترین میدان گاز طبیعی جهان،پارس جنوبی در عسلویه در جنوب ایران گردید.
اما پس از روی کار آمدن محمود احمدی نژاد و تحریم های هسته ای شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران (۲۰۰۶-۲۰۱۵)این شرکت های جهانی شروع به ترک ایران کردند.با این حال، پس ازروی کار آمدن دولت حسن روحانی در آگوست ۲۰۱۳، امضای برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) در ژوئیه ۲۰۱۵ و لغو تحریم‌ها توسط شورای امنیت سازمان ملل،سرمایه‌گذاری‌های نفتی بازگشتند،اما بیشتر این سرمایه گذاران از روسیه، چین و هند بودند.
خروج یکجانبه ایالات متحده ازبرجام در ماه می ۲۰۱۸،همراه با سیاست فشار حداکثری و تحریم های یکجانبه ایالات متحده توسط دولت دونالد ترامپ،سرمایه گذاری خارجی در نفت و گاز ایران را دوباره متوقف کرد.
در این شرایط، لوک اویل دومین تولیدکننده بزرگ نفت روسیه که در حال مذاکره با ایران بر سر توسعه میادین نفتی آب تیمور و منصوری بود،اعلام کرد به دلیل تحریم های آمریکا تصمیم دارد فعلاً طرح توسعه پروژه‌های خود را در ایران ادامه ندهد.
علاوه بر این، غول نفتی روسی روس‌نفت به دلیل ترس از تحریم‌های آمریکا برنامه‌های خود در سرمایه‌گذاری‌های مشترک به ارزش ۳۰ میلیارد دلار با شرکت ملی نفت ایران را لغو کرده است.
این تحلیل می گوید:اجتناب روسیه از سرمایه گذاری در ایران حتی با انتخاب جو بایدن نیز ادامه یافت، اما پس از جنگ روسیه و اوکراین و اعمال تحریم ها علیه مسکو، اوضاع بسیار تغییر کرد.از آن زمان، همکاری ایران و روسیه وارد مرحله جدیدی شده است. زیرا اکنون بخش‌های مهمی از این دو کشور از جمله نفت و گاز،تحریم هستند.
اکنون شرکت‌های روسی در توسعه میدان‌های کوبال، جشمه‌خوش، دالبیری، پایدارشرق (پایدارشرقی)،آبان و پایدارغرب (پایدار غربی) در جنوب ایران مشارکت دارند.
ایران می داند که روسیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت خام است و تجربه زیادی در تولید نفت در آب و هوای بسیار سخت دارد،بنابراین توانایی وفناوری شرکت های روسی در تولید نفت بسیار بالاست و به همین سبب می توانند در توسعه میادین نفت و گاز ایران همکاری کنند.
اما دیدگاه دیگری در داخل ایران وجود دارد که می‌گوید آنچه روسیه با ایران امضا کرده،یادداشت همکاری است نه قرارداد بنابراین، شرکت‌های روسی از نظر قانونی ملزم به اجرای کامل تعهدات خود نخواهند بود.
استدلال افرادی که این دیدگاه را دارند این است که اگر احیای برجام به طور کامل شکست بخورد وبرنامه هسته ای ایران بار دیگر مشمول تحریم های شورای امنیت سازمان ملل شود،ممکن است شرکت های روسی دوباره ایران را ترک کنند.
علاوه بر این،رویکرد روسیه به بازارهای جهانی نفت پس از آغاز جنگ خود علیه اوکراین وفروش نفت روسیه به برخی از مشتریان سنتی ایران مانند چین و هند با قیمت کمتر،سبب شد تا برخی ازکارشناسان ایرانی این گونه تحلیل کنندکه افزایش ظرفیت تولید میادین نفتی ایران و افزایش صادرات نفت این کشور به نفع روسیه نخواهد بود و این بدان معناست که مسکو تمایلی به همکاری در این زمینه نخواهد داشت.
