آوای سنت : استان سیستان و بلوچستان با وجود داشتن پتانسیل های فراوان؛ هامون در شمال، تفتان در مرکز و دریای مکران در جنوب و داشتن مرز خشکی با دو کشور و نقطه اتصال به اقیانوس و آب های آزاد با فقر و محرومیت دست و پنجه نرم می کند. اما امروز استان را خطری بزرگتر تهدید می کند، خطر بی آبی، خطری که دو منبع مهم تامین آب استان یعنی هامون و تفتان را هدف قرار داده است.
هامون؛ سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریای مازندران و ارومیه و هفتمین تالاب بین المللی جهان در کنار تمدنی کهن و شهر سوخته، که بر اساس قرار دادی که در سال ۱۳۵۱ میان امیر عباس هویدا و موسی شفیق نخست وزیران وقت ایران و افعانستان در کابل به امضا رسید و مقرر شد در هر ثانیه ۲۶ متر مکعب آب ( معادل ۸۵۰ میلیون متر مکعب در سال) سهم سیستان و دریاچه هامون باشد و متاسفانه اکنون دولت افغانستان با بستن چندین سد در مسیر رودخانه هیرمند و انشعابات آن باعث خشک شدن کامل هامون گشته و دیپلماسی ضعیف ما نتوانسته حقابه هامون و سیستان را بگیرد و اکنون آب در حال تبدیل شدن به یک فاجعه است، و شاید چاه نیمه ها بزودی هم خشک و سیستان و زاهدان برای شرب هم آب نداشته باشند.
در مرکز استان آتش فشان نیمه فعال تفتان و بزرگترین قله جنوب شرق و بزرگترین منبع تولید آب شیرین در مرکز استان که نقش اساسی در تامین آب شهرستان های خاش، تفتان، میرجاوه و زاهدان دارد. بخاطر رودخانه هایی که از آن سرچشمه می گیرد از تمدن های کهن است.
هامون و تفتان هر دو از بزرگترین زیستگاه‌های حیات وحش و ذخیره گاههای زیست کره در ایران هستند. هامون را دولت افغانستان با بستن سد بر روی شریان اصلی ورود به هامون رودخانه هیرمند، خاش رود، فراه رود، هاروت رود و دیگر انشعابات هیرمند خشکانده و ظالمانه این دریاچه و تالاب بزرگ را نابود ساخته و اکنون شمال و مرکز استان شاید آب شرب هم نداشته باشند و شاهد فاجعه و مهاجرتی بزرگ بخاطر بی آبی باشیم. در مرکز استان چندین شرکت معدنکاوی ظالمانه تر از طالبان به بهانه سرمایه گذاری و اشتغال به تفتان یورش آورده و سرچشمه تولید آب را هم استثنا ننموده، هزاران پروانه چرای دامداران را در بزرگترین مرتع طبیعی دامداری باطل و به نام معادن گوناگون ثبت کرده اند. علاوه بر آلوده ساختن سرچشمه تولید آب تفتان چشم طمع به دو سفره آبی و قطب کشاورزی دشت گوهرکوه و دشت تهلاپ دارند تا آب مورد نیاز معدن طلا را تامین کنند.
متاسفانه با اعتراض تقریبا صد درصدی مردم و پیگیری های قانونی هنوز از نظر قانونی متولیان دستگاههای مرتبط با محیط زیست، مرتع و منابع طبیعی، کشاورزی و دامداری، امور آب و … یا نمی خواهند و یا نمی توانند ارزش گزاری کنند بین معدن و آنچه مردم در تفتان می خواهند و تصمیم بگیرند و شاید اگر در هامون دیپلماسی ضعیف عامل خشک شدن هامون گشته در تفتان بی مسئولیتی متولیان دستگاههای اجرایی و مدیران ضعیف موجب نابودی تفتان شده است.
تفتان و هامون دردی مشترک دارند، در هامون دولتی بیگانه و بی مسولیت به قراردادهای بین المللی و نا آگاه به محیط زیست با زور پا بر گلوی هیرمند گذاشته و آب اضافی سد کجکی و بند گمال خان را به شوره زارهای گودزره منحرف ساخته تا هامون خشک شود و در داخل ایران صاحبان زر و زور همه را وادار به سکوت و مردم و تفتان را تنها گذاشته اند.
همه مردم و مسولان بدانند که هامون و تفتان تنها با یک فاجعه محیط زیستی مواجه نیستند، زندگی همه شهروندان شمال و مرکز استان بخاطر کمبود آب در خطر جدی است. هامون و تفتان نابود خواهند شد یکی بدست دولتی بیگانه و یکی بدست صاحبان زر و زور داخلی و مدیرانی که تسلیم صاحبان زر و زور گشته و از فاجعه ایی که در حال رخ دادن است نا آگاه هستند.
برای نجات هامون و تفتان باید مردم آگاه بسیج شوند، زنجیره های انسانی به وسعت هانون و بلندای تفتان تشکیل دهند صدای شان را به گوش جهانیان برسانند تا شاید دنیا، طالبان و دولت افغانستان را بر سر عقل بیاورند، بزرگان صاحب نفوذ با ادارات ذیربط و شرکت های معدنکاوی گفتگو کنند تا حداقل ارزش گذاری کنند بین معدن و آب، کشاورزی و دامداری، گردشگری، زندگی مردم ، محیط زیست، حیات وحش، هوای پاک و … و تصمیمی منطقی و عاقلانه بکیرند، تا شاید هم هامون و هم تفتان نجات یابند و هم استان دچار فاجعه ایی بزرگ و نابودی نشود و حیات ما در استان با نابودی آب؛ مایه حیات به خطر نیفتد.
همه مردم استان یک فریاد بلند شویم و حداقل مدیران نا آگاه و به خواب رفته استان مان را از این بی خبری و خواب گران آگاه بیدار کنیم.
