آوای سنت : محیط زیست ما، محیط زندگی ماست. حیات ما و زندگی ما وابسته به این محیط است. زیست به معنی زندگی است و محیط یعنی اطراف و حواشی‌ِ ما که در آن زندگی می‌کنیم.
محیط زیست ما نعمتی است از نعمت‌های خدای تعالی. این نعمت از ما می‌طلبد تا در کنار این‌که از منعم آن یعنی حق‌تعالی سپاسگزار باشیم، باید در راستای حفاظت از آن نیز بکوشیم. این حفاظت از دو طریق به عمل می‌آید:
– نگهداری و حفظ: نباید کاری کنیم که محیط زیست نابود و یا دچار اختلال شود، و از حالت طبیعی که نفع ما در آن است، خارج گردد، و انواع و اقسام آلاینده‌ها آن‌را نابود یا مختل سازد. اگر چنین شود، یقیناً که به زیست و زندگی ما نیز ضرر می‌زند و آثار شوم خود را بر جای می‌گذارد.
به عنوان مثال یکی از کارهای مهمی که باید در راستای حفظ محیط زیست انجام دهیم، رعایت نظافت و پاکی محیط زیست است. نباید کثافات و آشغال‌ها را در هر جایی، در خبایان و کوچه و یا در هر جای دیگر بیندازیم، و راه‌مان را بگیریم برویم، این عمل برای محیط زیست ما ضرر و آسیب جدی و فراوانی دارد.
– استفاده بهینه از آن: گفتیم که محیط زیست ما نعمتی از نعمت‌های الهی است. البته در صورتی که این محیط را یک کل در نظر بگیریم، ورنه محیط زیست خود حاوی هزاران هزار نعمت است.
کسی نمی‌تواند این نعمت‌ها را بر شمارد. حق‌تعالی می‌فرماید: {وَآتَاکُم مِّن کُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَتَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنَّ الإِنسَانَ لَظَلُومٌ کَفَّارٌ} [إبراهیم، ۳۴] (و به شما از آن‌چه تقاضا کردید، داد. و اگر نعمت‌های خدا را بر شمارید، شمار کرده نمی‌توانید که انسان ظلوم و ناسپاس است).
به هر حال، این نعمت‌ها مستوجب استفاده بهینه و درست است. این استفاده یعنی به کار گیری نعمت در جای مخصوص و به اندازه مخصوص که هیچ افراط و تفریط و اسراف و تبذیری با خود نداشته باشد.
از گاز باید به اندازه و درجایش استفاده کنیم. از برق نیز چنین. از آب و سایر نعمت‌ها نیز. هر گونه اسراف و تبذیر مستوجب ناسپاسی و نا شکری است. و این همان کفران نعمتی است که حق تعالی ما را از آن بر حذر داشته است.
اگر در آموزه‌های اسلام دقت کنیم ملاحظه خواهیم کرد که این دین واقع‌گرا و با عظمت، به محیط زیست انسان اهمیت خاصی قایل شده است. قرآن کریم به عنوان بزرگترین منبع پُر فیض پُر از آیاتی در باره محیط زیست است.
بسیاری از سوره‌های قرآن کریم به نام حیوانات، نباتات، حشرات، انسان، جن، و غیره مسمی شده که نمادها و سمبلهایی از موجوداتی اند که در حول و حوش ما محیط ما را تشکیل می‌دهند. سوره ۷۶ قرآن کریم به نام انسان مسمی شده، و این‌گونه سوره ۴ به نام زنان، سوره ۲ به نام گاو، سوره ۶ به نام چهارپایان، سوره ۱۳ به نام رعد، سوره ۴۴ به نام دود، ۲۹ به نام عنکبوت، ۲۴ به نام نور، ۲۷ به نام مورچه، ۱۶ به نام زنبور عسل، ۵۳ به نام ستارگان، ۵۴ به نام ماه، و این‌گونه سوره‌های دیگری به نام شب و روز و ظهر و عصر و غیره.
در عرصه گیاهان و نباتات از سوره تین یا همان انجیر و از زیتون می‌توان نام برد.
یکی از الهامات این تعامل قرآنی را می‌توان در اهمیت دادن این کتاب آسمانی به محیط زیست انسانی دانست. شکر این نعمت‌ها در این نهفته است که ما همه در راستای حفاظت و نگهداشت آن سعی و تلاش نماییم.
