پس از توافق هسته ای چه می شود؟
آوای سنت : هفته گذشته،قانونگذاران اروپایی قطعنامهای را تصویب کردند که خواستار اعمال تحریمهای بیشتر علیه نهادها و افراد ایرانی شدند،آنها به این گزینه رای دادند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به دلیل مشارکت در سرکوب اعتراضات ایران و به دلیل حمایت نظامی از روسیه درجنگ اوکراین در فهرست گروههای تروریستی قرار دهند.
به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت ، این موافقت پس از یک دوره طولانی تردید و اکراه به بهانه حفظ ارتباط با ایران صورت می گیرد،فلسفه آن دستیابی به توافقاتی است که به سمت حل و فصل مسائل حساس در روابط دو طرف پیش می رود.
در این زمینه،عده ای معتقدندکه رای پارلمان اروپا به درج نام سپاه پاسداران در فهرست گروه های تروریستی با هدف زمینه سازی برای اعمال تحریم ها علیه این کشور و رهبر انقلاب ایران و رئیس جمهوراین کشور است،همه اینها بخشی از برنامه آمریکا برای افزایش فشار بر ایران به منظور موافقت با بازگشت به میز مذاکره و فعال سازی توافق هسته ای است که به بن بست رسیده است.
دولت آمریکا به رهبری بایدن همه امکانات لازم را برای تسهیل موافقت تهران فراهم کرده بود،او نزدیک ترین فرد به ایران درایالات متحده آمریکا یعنی رابرت مالی را برای تکمیل این وظیفه منصوب کرد،اما تهران سقف خواسته های خود را افزایش داد و مذاکرات به بن بست رسید.
وقوع اعتراضات اخیردرداخل ایران شرایط را پیچیده کرده است،موافقت دولت ایران برای از سرگیری مذاکرات در این شرایط ممکن است به عنوان تسلیم فشار غرب و پاسخی به وضعیت بحران داخلی کشور تلقی شود که موقعیت مذاکره ایران را تضعیف خواهد کرد.
تهاجم روسیه به اوکراین به افزایش لحن و شدت انتقاد از ایران کمک کرد، اما تغییر عمده ای در سیاست های غرب ایجاد نشد.حمایت نظامی اخیر تهران از مسکو در جنگ با اوکراین،تمایل ایران به خرید جنگندههای روسی و ادامه برنامه های برنامه هستهای،تحریمها را بر سر زبان ها انداخت.
توافق هسته ای ایران خیلی وقت پیش مرده است،اما هیچکس نمی خواهد برای آن مراسم خاکسپاری برگزار کند.ممکن است این سوال در اینجا مطرح می شود که چرا؟
ایالات متحده،مانند ایران میخواهدموضوع را در پسزمینه صحنه حفظ کند تا کانالهای ارتباطی بین دو طرف باز بماند و دو طرف منتظر فرصتی مناسب برای تعامل مجدد باشند.این تاکتیک به جلوگیری از تشدید تنشهای محاسبه نشده یا اشتباه محاسباتی بین دو طرف کمک میکند،اما مشکل اینجاست که موجب توقف پیشرفت ایران در برنامه هستهای نمی شود و ایران را از ادامه حمایت از روسیه یا تغییر سیاستهایش در منطقه منصرف نمیکند.
آیا بسته تحریمی جدید اروپا موجب تغییر معادلات خواهد شد؟به احتمال زیاد خیر، زیرا تحریم ها باید سخت و شدید باشد.
چیزی که اروپایی ها برای مدت طولانی از آن دوری می کردند و اکنون نیز به دلیل جنگ روسیه علیه اوکراین،آمادگی آن را ندارند.اعمال تحریم های رسمی یا تبدیل آنها به پیامی صرف به ایران،زمینه را برای ورود اسرائیل و تشدید بحران به امید توقف تهران فراهم می کند.
اسرائیلی ها بارها تهدید کرده اند که به ایران اجازه دستیابی به سلاح هسته ای را نخواهند داد و آماده اند هر کاری انجام دهند تا ایران به بمب هسته ای دست پیدا نکند.
البته این تهدید شامل امکان عملیات نظامی اسرائیل علیه تاسیسات هسته ای ایران نیز می شود، اما در مورد میزان توانایی اسرائیل برای انجام این کار باید گفت که این رژیم به تنهایی و بدون دخالت آمریکا از عهده این کار بر نمی آید.
با این حال،بدون توجه به این جزئیات،سناریوی جنگ باعث نگرانی بسیاری از کشورهای منطقه به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس می شود .
زیرا آنها اولین کشورهایی هستند که تحت تأثیر تشدید تنش نظامی اسرائیل و ایران قرار خواهند گرفت.ایران پیش از این تهدید کرده بود که هرگونه تشدید تنش نظامی علیه خود، این کشور را وادار به پاسخگویی به پایگاه های آمریکا در منطقه می کند.از آنجایی که اقتصاد کشورهای حاشیه خلیج فارس به طور عمده به صادرات نفت و گاز وابسته است، هرگونه هدف قرار دادن زیرساخت های اقتصادی آنها منجر به ویرانی عظیم خواهد شد.
پرهیز از این موضوع محاسبات پیچیده ای را می طلبد،اما آنچه مسلم است همه باید از اندیشیدن به موضوع توافق هسته ای فراتر رفته و به سناریوهای بعد از توافق هسته ای فکر کنند.تهران دارای توانایی های انسانی و فنی مورد نیاز برای تولید بمب هسته ای است،صرف نظر از اینکه آیا مجاز است یا نه.این بدان معناست که سناریوی دستیابی ایران به بمب هسته ای را نمی توان دردرازمدت متوقف کرد.در اینجا این سوال مطرح می شود:کشورهای حاشیه خلیج فارس در این مورد چه خواهند کرد،گزینه های آنها چیست و سیاست های آنها چگونه خواهد بود؟