آوای سنت : در ماههای گذشته مذاکرات بین ایران و اعضای چهار به علاوه یک (قدرتهای باقی مانده در برجام) برای احیای توافق هسته ای با فراز و نشیب های زیادی همراه بوده است.
از ابتدای سال جاری در چند مورد اعلام شد که مذاکرات وین به خط پایان نزدیک شده و احتمال امضای توافقنامه جدید بسیار زیاد است.اما بر خلاف این انتظار، در لحظات پایانی، عدم توافق بر سر چند موضوع کلیدی، مذاکرات احیای برجام را به بن بست رسانده است.
در روزهای اخیر فضای ناامید کننده ای بر روند مذاکرات هسته ای حاکم بوده و برخی از تحلیل گران خبر از مرگ برجام می دهند!
در این شرایط، سوال مهم افکار عمومی این است که مهم ترین موضوعاتی که در مسیر احیای برجام، بر روی آنها توافق نشده است، کدام است؟
بر خلاف مسائل غیر کارشناسی که در فضای مجازی و برخی از رسانه های جهت دار مطرح شده است، بنظر می رسد ،گره کور مذاکرات هسته ی حول دو محور قرار دارد.
این دو محور در سخنرانی روز گذشته رئیس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل نیز مورد تاکید قرار داده گرفته است.
محور نخست تعهد و تضمین آمریکا برای عدم خروج مجدد از توافق:
در این زمینه ایران بر این اعتقاد است که دولت قبلی آمریکا در سال ۲۰۱۷ در شرایطی که قریب به دو سال از توافق برجام سپری گشته و ایران به شهات آژانس انرژی اتمی به همه تعهدات خود در ذیل این توافق پایبند بود، با اعلام دونالد ترامپ، بطور یک طرفه از این توافق خارج شده و تحریم های جدیدی را بر علیه کشورمان وضع کرد.
با عنایت به این تجریه، مذاکره کنندگان ما بر این نکته تاکید دارند که دولت آمریکا باید برای جلوگیری از تکرار تجربه تلخ گذشته، تضمین های لازم را برای حفظ پایبندی خود به توافق جدید ارائه نماید.
نکته جالب در این زمینه این است که در همین مرحله از مذاکرات نیز برخی از سناتورهای جمهوری خواه تاکید دارند که دولت آینده آمریکا، این توافق را پاره خواهد کرد!
در این شرایط ایران بدنبال اخذ تضمین های حقوقی از دولت آمریکا برای باقی ماندن در توافق احتمالی است .
محور دوم مختومه شدن پرونده های پادمانی ایران در آژانس انرژی اتمی:
محور دوم محل مناقشه در مذاکرات هسته ای ایران با قدرتهای بزرگ، موضوع پرونده های مطرح درباره فعالیت های هسته ای (به زعم آژانس مشکوک) ایران است.غالب این پرونده ها با فضاسازیهای رسانه ای و ارائه برخی از اطلاعات نادرست از طرف رژیم صهیونیستی مطرح شده است.
سوال مهم این است که چرا بسته شدن این پرونده ها برای ایران مهم است؟
موضوع پرونده های پادمانی و فعالیت های به اصطلاح مشکوک هسته ای ایران در سالهای اخیر،همواره به عنوان یک چماق بر سر کشور ما قرار داشته و مدیران آژانس از این موضوعات برای اعمال فشار بر کشورمان و گرفتن امتیارات بیشتر استفاده کرده اند.
ایران بر این اعتقاد است که جنس غالب این پرونده ها، سیاسی است و ماهیت فنی ندارد.
بر اسیاس این شرایط و با عنایت به اینکه آژانس در نظر دارد به بهانه این ادعاها از مراکز نظامی غیر هسته ای ما نیز بازدید کند،ایران تاکید دارد که ادامه این روندِ سیاسی، امکان پذیر نبوده و مناسبات ایران با آژانس انرژی باید یکبار برای همیشه در یک مسیر شفاف قرار گیرد.
در ماههای گذشته، دو مساله فوق و خودداری طرفهای غربی از ارائه تضمین های حداقلی در این موضوعات، باعث به بن بست رسیدن مذاکرات هسته ای شده است.بنظر می رسد شکستن این بن بست محتاج تغییر نگاه راهبردی غرب در قبال جمهوری اسلامی ایران است.
