گسل اجتماعی و خانوادگی انسان‌ها با گسترش فضای مجازی و وسایل ارتباطی
خطری که پیوندهای اجتماعی انسانی را نابود می‌کند
آوای سنت : با گذشت هر روز تجهیزات کامپیوتری کوچک و کوچک‌تر می‌شوند. لپتاب‌های کوچک، آی‌پدها، تبلت‌ها و موبایل‌ها به حدی در زندگی انسان‌ها رخنه و نفوذ کرده‌اند که امروزه کمتر کسی را می‌توان سراغ گرفت که به نحوی با این ابزار آلات سروکار نداشته باشد.
ابن بلا مخصوص بزرگ‌سالان نیست، بچه‌های کوچک و کودکان نیز حتی بیش از بزرگان به این وسایل علاقه دارند. گیم‌های موجود در این وسایل به حدی برای کودکان جذاب و دل انگیز است که کودکان حتی سنین پایین را شیفته خود ساخته است.
انسان اگر وارد هر خانه‌ای شود، ملاحظه می‌کند که هر عضو خانواده گوشیِ یا تبلتی و یا لپتابی دارد و سرش درون این وسایل است. از گپ و اختلاط‌هایی که در گذشته و در پله‌های صندلی‌ها و کرسی‌ها در شب‌های زمستان صورت می‌گرفت دیگر خبری نیست. از ابراز محبت‌ها و صمیمیت‌ها و نشست‌های با همی اثری مشاهده نمی‌شود، چون هرکس با وسیله‌ای که دارد مشغول است.
امروزه فضای مجازی جای فضای حقیقی را گرفته است. آن‌قدر که مردم سر در فضای مجازی دارند، در فضای حقیقی ندارند. تمام ارتباطات محدود شده در این فضا. هر کسی حسابی دارد که به مدیریت آن مصروف است. از فیسبوک گرفته تا تلگرام، انستاگرام، تیک تاک، واتساپ و ایمو و غیره.
مدیریت این حساب‌ها زمان‌بر است. زیرا هر در حساب شخصی و گروه‌ها معمولاً انسان با کامنت‌ها و دیدگاه‌هایی مواجه می‌شود که نیازمند خوانش و در بعضی موارد پاسخند. نظر به این‌که اطلاعات در این وسایل بسیار و متنوعند، طبیعی است که هر دلی به سوی آن کشش بیشتری دارد.
نکته جالب در این عرصه این است که انسان‌ها با وجود آن‌که عمرشان به سرعت باد می‌گذرد، اما متوجه نیستند که این عمر باز رفته باز نیاید. کاربران رسانه‌های مختلف اجتماعی ساعت‌ها را صرف حضور خود در این فضاها می‌کنند بدون این‌که احساس گذشت عمر و زمان را بکنند.
تمام این صرف کردن وقت‌ها و سر در گوشیها و تبلت بودن‌ها و پیامدهایی که از خود بر جای گذاشته‌اند، نشان از آن دارد که فاجعه اجتماعی بزرگی اتفاق می‌افتد و ما متوجه آن نیستیم. گسل‌های اجتماعی از زمان بروز این وسایل بسیار شده است. اعضای خانواده واحد آن محبت سابق را ندارند. میان همسایگان هیچ مراوده‌ای نیست.
پیوندهای خویشاوندی بسیار ضعیف شده‌اند. انسان‌ها نسبت به هم آن محبت سابقه را ندارند. همدمی‌ها و هم نشینی‌ها از بین رفته‌اند. عاطفه و مهر و محبت و دوستی‌های حقیقی و واقعی در میان نیستند و جای خود را به عشق‌ها و محبت‌های مجازی داده‌اند. و خلاصه فاجعه اجتماعی که می‌توان نامش را “گسل اجتماعی خطرناک” نام نهاد، در حال اتفاق افتادن است.
این وضعیت روز به روز بدتر شده می‌رود. عقلای قوم باید کاری بکنند. باید این وضعیت نا مأنوس را مهار کنند. نباید بگذارند پیوندهای اجتماعی انسان‌ها ضعیف گردند و از بین بروند. ارزش انسان به اجتماعی بودن است. نام و ماهیت انسان در گرو انسانیت او و آن در گرو انس گرفتن اوست. او باید به دیگران انس بگیرد و محبت کند تا اطلاق نام انسان بر او صحیح شود.
یاد مان باشد انسان نمی‌تواند بدون اجتماع زندگی کند. انسان‌ها هرچه از فضای حقیقی بیشتر دور شوند، بیشتر گرفتار بیماریهای روحی و روانی می‌گردند. برای نجات از چنین وضعیتی باید فرهنگ سازی صورت گیرد. این فرهنگ سازی زمانی کابرد خواهد داشت که راه‌کارهای آن توسط محققان و پژوهشگران دانشگاهی و دینی مورد ارزیابی قرار گیرد و دستور العمل اجرائی مناسب برای این کار در نظر گرفته شود.
نویسنده : دکتر عبدالمجید صمیم
