علت جنگها و غزوه ها در زمان رسول الله (ص) و صحابه های کرام

خداوند در قران می فرماید که هیچ اجباری در پذیرفتن دین نیست/ اما سوالی که اینجا مطرح می شود این است که اگر اجباری در پذیرفتنش نیست پس چرا این همه جنگها و غزوه ها در زمان حضرت رسول الله (ص) و صحابه کرام اتفاق افتاده است؟ چرا صحابه ها این همه جنگ ها را انجام داده اند؟ لطفا با ادله نقلی جواب دهید؟

آوای سنت : «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ» در اینکه این آیه درباره چه دسته اى است چند قول است:
۱- درباره اهل کتاب فقط که از آنها «جزیه» گرفته میشد (از: حسن، قتاده و ضحاک)     ۲- درباره همه کفار ولى پس از آن با آیه قتال نسخ شد (از سدى)      ۳- مراد اینست که اگر کسى پس از جنگ وارد اسلام شد نگوئید که به اکراه، اسلام را پذیرفته است زیرا پس از جنگ وقتى به میل و رضاى خودش مسلمان شد اسلامش درست است و او مجبور نبوده است (از: زجاج)      ۴- این آیه درباره دسته اى معین از انصار نازل که از ابن عباس در تفاسیر نقل شده است.     ۵- هدف، دسته مخصوصى نیست بلکه بطور کلى معناى آیه اینست که در دین که یک مسئله اعتقادى و قلبى است، اکراه و اجبار نمی باشد و بنده، آزاد و مخیر است و اگر کسى را به گفتن شهادتین مجبور نمایند و او هم بگوید این گفتن، دین نیست و متقابلا کسى را مجبور کنند و کلمه کفر آمیز بگوید، کافر نخواهد بود زیرا ایمان و کفر مربوط بزبان نیست و به قلب و باطن بستگى دارد و مقصود از دین هم همان دین معروف یعنى اسلام است یعنى دینى که خدا، آن را برگزیده است. خداى تعالى دنبال جمله” لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ”، جمله” قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ”، را آورده، تا جمله اول را تعلیل کند.  و گفته اند این آیه پیش از آیه قتال آمده است آن گاه منسوخ گشت به آیه قتال .
آرى اگر اسلام دست به شمشیر زده است، تنها در برابر کسانى بوده است که در خوددارى از ظلم و فسادشان به آیات و براهین قانع نشده اند و پیوسته خواسته اند سنگ در سر راه دعوت به حق بیندازند، اسلام در اینگونه موارد شمشیر     نمى کشید که آنان را به سوى دین بخواند بلکه مى خواست شر آنان را دفع کند. این قرآن کریم است که با بانگ رسا اعلام مى دارد:” قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَکُونَ فِتْنَهٌ”، (با کفار قتال کنید تا از فتنه آنان جلوگیرى کرده باشید)، پس قتال با کفار براى دفع فتنه آنان بود، نه به خاطر آنکه آنان به دین خدا معتقد شوند.
در نتیجه : دین اسلام ، دین مهر و محبت است و کسی را به پذیرش آن مجبور نمی کند « و ما علی الرسول الا البلاغ المبین » و « ما انت علیهم بجبار فذکر بالقرآن من یخاف وعید »  وظیفه پیامبران تبلیغ دین بوده است و اینکه گاهی وارد غزوه شده اند به خاطر این بوده است که کافران ، داعیان اسلام را شکنجه می دادند و یا به اسلام و مقدسات آن توهین می کردند و به همین علت بر آنان حمله ور می شدند و قبل از درگیری آنها را هدایت و ارشاد می کردند هر کدام ایمان می آورد وارد اسلام شده و هر کدام ایمان نمی آورد یا از حربیان دوری می گرفت و وارد منطقه اسلامی می شد و جزیه می داد و احترام حریم مسلمانان را می گرفت و در برابر احکام اسلامی تجاوزی به خرج نمی داد زیرا در حریم اسلام بوده و از تجاوزات غیر اسلامی منع شده بود و از وی آن تجاوز قبول نمی شد . و یا کافر حربی بوده و برابر اسلام می ایستاد و توهین می کرد که بعد از ارشادات و عدم قبول از طرف آنها ، پیامبر دستور به جنگ با آنها  می دادند و این مفهوم « قاتلوهم … » بوده است و گر نه اسلام با اجبار کسی را مجبور به اسلام آوردن نکرده است فقط وظیفه اش تبلیغ بوده و بس . مگر کسی که به قوانین آن تجاوز نماید که در این حال باید با او به جنگ در آید . و اینکه اصحاب این کار کرده اند راه و روش پیامبر را ادامه داده اند و برای گسترش اسلام به هر کشوری رفته شاید افرادی باشند و بر اثر تبلیغ وارد اسلام شوند و هیچگاه وارد حریم کسی نشده اند و هر کسی قبول کرده است وارد اسلام شده و هر کسی قبول نکرده همان دو حال حربی و ذمی را دارد. و پیامبر (ص) برای تمام جامعه بشری مبعوث شده است و ایشان و یا پیروانش می توانستند به هر کشوری رفته و تبلیغ دین خدا نمایند که این کار هم در زمان آنها انجام گرفت .- والله اعلم –