دیدگاههای مختلف فقهی درباره سفر حج زنان

آوای سنت : باوجود فتواهای متعددی از علما وفقهای ارشد مبنی برجایز نبودن حضور یک زن به تنهایی درموسم حج، وزارت حج عربستان تصمیم گرفت برای دومین سال متوالی به زنان اجازه دهد تا بدون محرم برای شرکت درمراسم حج ثبت نام کنند.این امر باعث ایجاد سؤالاتی شده که آیا این تصمیم مطابق با شرع است؟

مقامات سعودی به زنان اجازه دادند تا در صورت عدم حضور محرم، درگروه بانوان حج ثبت نام کنند.

به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت ،این تصمیم در چارچوب کاهش بار زنانی است که خویشاوندی ندارند و یا نمی توانند با آنان عازم سفر حج شوند.

عبدالفتاح مشاط،معاون وزیر حج و عمره عربستان به شبکه الاخباریه گفت:در موسم حج امسال زنان می توانند بدون محرم و در جمع زنان مراسم حج را انجام دهند.

برخی از فقها مجاز می دانند که زنان به شرط داشتن همنشینان امن و سن بالا و نداشتن ترس از فتنه،به تنهایی برای سفر حج اقدام کنند.

طبق فتوای عبدالعزیز بن باز،جایز نیست که زن بدون محرم به سفر حج برود.

برخی از علما اما حج زنان بدون محرم را به شرطی که با گروهی از زنان سالم به این سفر بروند جایز است اما قول صحیح چیزی که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: هیچ زنی سفر نکند مگر با محرم.اما اگر با زنان حج کند حجش صحیح است و باید به درگاه خدا توبه کند که مرتکب خطا و گناه شده است، پس باید به درگاه خدا توبه کند و پشیمان شود و به این گونه امور برنگردد که در این صورت انشاءالله حج او صحیح است زیرا او با گناه و تخطی از سنت بدون محرم،مناسک حج را انجام داد.

مرحوم یوسف قرضاوی می‌گوید: اصل در شرع این است که زن به تنهایی سفر نکند، بلکه باید همراه شوهر یا محرم باشد.

در ماه مارس گذشته،عربستان سعودی به زنان اجازه داد تا بدون محرم در موسم حج شرکت کنند و به مراسم حج بپردازند و همچنین به آنها اجازه داد تا برای انجام عمره بدون محرم یا با گروهی از زنان ثبت نام کنند.

مقصود از گروه بانوان در حج و عمره و سفر آن دسته از زنانی است که زن در کنار آنها احساس امنیت می کند.عباس شومان،ناظر فتوا در الازهر الشریف می گوید:مسافرت حج و عمره برای زن بدون همراه داشتن محرم جایز است،مشروط بر اینکه همراهان سالم باشند.

شومان گفت: اگر همنشین سالم باشد و زن بیمی از سختی های مسیر نداشته باشد، مسافرت بدون محرم برای او جایز است و این نشان می دهد که این حکم قرائتی مدرن از نهی از سفر بدون محرم است.

ناظر فتوای الازهرخاطرنشان کرد: توسط علما توضیح داده شده که لزوم سفر زن همراه با محرم به شرایط سفردرگذشته برمی گردد.دورانی که جاده ها آسفالت نشده بود و طی کردن مسیرها طولانی و زمان بر بود، اما شرایط در عصر جدید تغییر کرده اند و جاده ها ایمن شده اند و سفر یکی دو ساعت طول می کشد.

شومان تاکید کرد که بهتر است زن همراه با محرم به سفر برود چون ممکن است مریض شود پس نیاز به کسی دارد که از او مراقبت کند. در این صورت بهتر است یک محرم یا شوهرش همراهش باشد اما اگر چنین شرایطی را نداشت بدون او مسافرت کند.

شیخ صادق قندیل استاد فقه تطبیقی ​​تأیید می کند که مسافرت زن بدون محرم از مسائلی است که نظر علما در این باره متعدد است و محور این آرا بر اساس روایات متعددی است که مشهورترین آنها روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است که حضرت درآن فرمود:زن نباید به سفری برود که بیش از سه روز طول می کشد مگر اینکه محرمی همراه او باشد.

قندیل در مصاحبه خود با الخلیج آنلاین می گوید:از حدیث فوق چنین برداشت می شود که جایز نیست زن بدون محرم به تنهایی مسافرت کند. اما برخی از علمای قدیم و معاصر اجتهادی دارند که در آن مجاز می دانند یک زن همراه با گروهی از زنان به مسافرت برود ودلیل آن مصون ماندن زن از فتنه و آسیب است.

به گفته قندیل،تعبیر دیگری از برخی علما وجود دارد و آن این است که شرایطی که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است:زن جز با محرم مسافرت نکند تغییر کرده است.

سفر زنان با قوانین سفرهای زمینی،دریایی و هوایی پیوند خورده و مسافران نیز با آنها همراه هستند.

وی افزود: با توجه به این اجتهادها ثابت می شود که موضوع اصلی،بحث امنیت زنان دربرابر فتنه است،به همین دلیل زن می تواند با محرم سفرکند و این بالاترین تدبیری است که احادیث شریف بر آن تاکید دارند و در غیر این صورت او می تواند با گروهی از زنان سفر کند.

قندیل معتقد است اگر زنی‌خواست بدون محرم یا بدون گروهی از زنان سفر کند، خانواده او می‌تواند برای دور ماندن از فتنه،او را تا فرودگاه همراهی کنند و هنگام بازگشت نیز خانواده به استقبال او بیایند که در این صورت سفر او جایز خواهد شد.

اصل مطلب را اینجا بخوانید