آوای سنت : هیچ خانوادهای نیست مگر اینکه گاهی دچار مشکل میشود. سبب این مشکلات متنوع است. گاهی رفتار شوهر مشکل ساز است و زمانی رفتار بانوی منزل و در بعضی موارد فرزندان موجب خلق مشکل میشوند.
تنها افراد خانواده عامل مشکل نیستند. بسیار اتفاق میافتد که عامل مشکل هیچ کدام از اعضای خانواده نیستند بلکه فشارهای مختلف زندگی در عرصههای اقتصاد، اجتماع، صله رحم، تعامل با دیگران و از این قبیل میتوانند گاهی سبب خلق و بروز مشکل شوند. طبیعی است هر کدام از این مشکلات راه حل خاص خود را دارد.
یکی از بهترین راه حلها بدون هیچ شبههای برگزاری جلسات خانوادگی است. امور خانه و منزل کم اهمیتتر از یک اداره نیست. ادارات معمولاً بر حسب نیاز جلسات هفتهوار یا ماهوار دارند. امور منزل نیز ادارهای است که نیازمند چنین جلساتی است.
اگر خواسته باشیم در برگزاری چنین جلسهای از قرآن کریم بهره بریم میتوانیم به آیهیی از آیات سوره احزاب استشهاد کنیم. در این آیه حقتعالی میفرماید:
{یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِّأَزْوَاجِکَ إِن کُنتُنَّ تُرِدْنَ الْحَیَاهَ الدُّنْیَا وَزِینَتَهَا فَتَعَالَیْنَ أُمَتِّعْکُنَّ وَأُسَرِّحْکُنَّ سَرَاحاً جَمِیلاً }الأحزاب۲۸
(ای پیامبر به همسران خود بگو اگر شما اراده زندگانی دنیا و زینت آنرا دارید بیایید من به شما متعه میدهم و شما را به نیکویی رها مینمایم)
مفسران در سبب نزول این آیه میگویند که خانمهای پیامبر اکرم (ص) در برههای از زندگانی خانوادگی خویش از پیامبر گرامی (ص) مطالبه نفقه بیشتر و یا بنا به روایتی یکی از همسران خواهان حلقهای طلا شده که در توان رسول الله (ص) فراهم آوری این تقاضاها وجود نداشت، ازینرو حقتعالی پیامبر (ص) را فرمان داد تا با همسران خویش گفتگو نمایند و به ایشان پیشنهاداتی راجع به زندگی دنیا و آخرت داشته باشند. پیامبر اکرم (ص) این جلسه را با همسران برگزار کردند و آنها به اتفاق آراء ایشان را بر همه خواستهای خود برگزیدند و به دنیا پشت کردند.
در خصوص این جلسات باید متوجه نکات ذیل بود:
۱- بهتر است این جلسات به گونه منظم برگزار شوند. هم از حیث روز برگزاری در هر ماه یا هفته و هم از حیث ساعت برگزاری. دقت در برگزاری این جلسات حایز اهمیت فراوان چون جنبه آموزشی دارد و میتواند درسهای مثبت یا منفیِ برای اعضای خانواده داشته باشد.
۲- این جلسه میتواند به صورت روتینی برگزار شود، یعنی ولو مشکل خاصی وجود نداشته باشد باید برگزار شود. چنانکه در هنگام ضرورت و نیاز نیز باید جلسات اضطراری برگزار گردد.
۳- مواد این جلسه میتواند تمام امور و مشکلات زندگی باشد. از منازعه زن و شو گرفته تا مشکلات اقتصادی و معیشتی، یا سرکشی فرزندان و تربیت و آموزش آنها و هر مشکل دیگری که به خانواده مربوط میشود.
۴- پدر و مادر باید به فرزندان آموزش دهند که هیچ مشکلی را نباید از طرح شدن در جلسه استثنا کنند. هر آنچه که نیازمند شور و مشوره است باید در این جلسات مطرح گردد.
۵- اگر یکی از فرزندان سبب ایجاد مشکل شود یا گرفتاریِ برایش به وجود آید باید مشکلش در جلسه خانوادگی مطرح شود.
۶- پدر و مادر خانواده این جلسه را باید به شکل دوستانه برگزار کنند. رییس جلسه پدر و معاون مادر باشند و فرزندان اعضای جلسه.
۷- پدر و مادر باید به فرزندان خود فرصت طرح هر موضوعی را بدهند و به سخنان فرزندان خود به خوبی گوش فرا دهند و مشکل آنها را استماع نمایند.
۸- اگر مشکل فرزندان حاد و زشت بود، نباید در جلسه سرزنشهای زننده در حق فرزند صورت گیرد. باید مشکل به گونه ریشهای بررسی و راهحلهایی برای آن جستجو گردد.
۹- در جریان طرح موضوعات پدر خانه یا رییس جلسه باید از اعضا بخواهد نظر خود را در خصوص حل مشکل ارائه کنند.
۱۰- در آخر هرگاه تصمیمی گرفته میشود باید همه در حل مشکل سعی و تلاش کنند و هرکس جایگاه خود را در این زمینه اشغال نموده مشکل با مساعی و اشتراک همه حل گردد.
برگزاری جلسات خانوادگی فواید بسیاری دارد از جمله:
۱- رعایت اصل شور و مشوره در امور خانواده که حایز اهمیت فراوان است.
۲- آموزش مشورت به فرزندان و اعضای خانواده.
۳- اشتراک همه اعضای خانواده در اداره امور منزل و کمک در حل مشکلات آن.
۴- احساس مسئولیت اعضای خانواده در قبال فراز و فرودهای زندگی.
۵- حل بهتر مشکل از طریق اتخاذ تصمیم مناسب جمعی.
در جهان معاصر که مشکلات زندگی از هر جهت بیداد میکند برگزاری چنین جلساتی حایز اهمیت فراوان است. مردان خانه نباید دست به استبداد بزنند و خودشان به حجت اینکه پدر منزل یا شوهر همسرند بدون مشورت به اعضای خانواده تصمیم بگیرند. چنین کاری هرگز در خور یک خانواده با ایمان و متمدن و با فرهنگ عالی نیست.