نگاهی کوتاه به حق زن در اسلام

آوای سنت : خداوند متعال در کلام جاویدش می‌فرماید: ﴿وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ﴾ [بقره: ۲۲۸].

این فرمان الهی یکی از امتیازات بزرگ و انسانی و مسلّم زن را که در اقوام دیگر و ادیان غیر از اسلام مفقود بود، بیان می‌دارد؛ می‌فرماید: به همان اندازه که بر زنان وظیفه و خدمتی تحمیل می‌شود، به همان اندازه آنان نفع و حق هم دارند.

این فرمان کلی، همه‌ی حقوق زن را به عنوان جنسی لطیف و محترم و از بنی نوع انسان و عنصری اساسی در اجتماع و خانواده و مذهب، برای او ثابت و مسلّم می‌کند؛ چیزی که در ادیان و ملل دیگر حتی قابل تصوّر هم نبود.

ملل دیگر زن را موجودی پست و ذلیل می شمردند و او را به چشم دیگری جز وسیله‌ای برای اطفای حرارت شهوت و تولید نسل نمی‌نگریستند. برای همین آزادانه او را مورد فروش و معاوضه قرار می‌دادند و از حیاتی‌ترین حقوق زندگی محروم نگه می‌داشتند.

اسلام، حق اصلیِ از دست رفته‌ی زن را به او بازگرداند و ارزش والایی در القاب ”مادر“، ”زن“،”دختر“ و ”خواهر“ برای او ریخت، الفاظی که در این دین آسمانی و حقیقی حامل مفاهیمی بسیار پر ارج و مقدس و شایسته‌ی احترام هستند.

قرآن کریم منزلت حقوقی زن را با الفاظ جامع ﴿وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ﴾ بیان داشته است؛ یعنی «ولهنّ مِن حقوق الزوجیه على الرجال مثل ما للرجال علیهن»؛ هر آن حق زناشویی که مردان بر زنان دارند، زنان هم بر مردان دارند. (تفسیر قرطبی: ۳/ ۱۲۳)

درآیه‌ی ﴿وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ﴾ حقوق دینی و عبادی هم داخل است؛ یعنی مرد باید آداب و احکام دینی و طریق عبادت و وظایف دینی زناشویی را هم به زن تعلیم دهد. در غیر این صورت، مرد حق زوجیتِ خود را نسبت به زن ادا نکرده و در قیامت مسؤول می‌شود؛ حتىٰ گفته‌اند که اگر مرد فقط سنَّت مسواک زدن را به همسرش یاد ندهد، نزد خداوند مسؤول خواهد بود؛ والله أعلم.
(تبیین الفرقان: ۴/ ۴۰۶)