نحوه و شیوه تشکیل خانواده در روشنی دین مبین اسلام

آوای سنت : دین مبین اسلام به خانواده توجه و اهتمام زیاد دارد زیرا خانواده اولین خشت بنای یک جامعه صالح است از اینرو از همان لحظات ظهور نور این دین در فکر ایجاد خانواده شده و توجه مداوم در بعد ایجاد خانواده داشته است تا اینکه خانه یک مسلمان از سعادت کامل و واقعی برخوردار شود.درآن وقت است که یک مسلمان منحیث پرورش دهنده برای تربیت نسل مسلمان بخاطر بلندی پرچم اسلام و نشر نور الله ( دین الله ) در جهان ؛ با توجه به موارد ذیل ظهور خواهد کرد:

انتخاب درست همسر:
باید هر مسلمان چه زن باشد یا مرد در زمان تشکیل خانه وخانواده جدید در انتخاب شریک و همسفر زندگی خود دقیق بوده وقبل از همه در جستجوی شریک زندگی متدین و با اخلاق حسنه باشد زیرا ازدواج تنها اشباع غریزه جنسی محض نبوده بلکه فطرت انسانی و ضرورت اجتماعی است که جایگاه رفیع و بلندی را اشغال نموده است از این جهت است که باید یک مسلمان در گزینش همسفر زندگی خود مطابق به رهنمود های پیامبر صلی الله علیه وسلم دقت تام به خرچ دهد زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم معیار انتخاب همسر صالحه را میان مردم تبیین داده که بعضی مردم خانم را فقط از منظر مال و ثروت و بعضی به علت نسب و عده از مردم بخاطر جمال و زیبای گروه چهارم که گروه کامیاب است زیرا همسر را به اساس تدین و دین داری انتخاب می کند وکسیکه چنین انسانی را دریابد به تحقیق که همه چیز را دریافته است در مورد پیامبر بزرگ اسلام صلی الله علیه وسلم چنین می فرماید : ( تُنْکَحُ الْمَرْأَهُ لِأَرْبَعٍ : لِمَالِهَا ، وَلِحَسَبِهَا ، وَلِجَمَالِهَا ، وَلِدِینِهَا ، فَاظْفَرْ بِذَاتِ الدِّینِ تَرِبَتْ یَدَاکَ).
ترجمه : ( زن بخاطر چهار مورد برای ازدواج انتخاب می گردد: مال و ثروت ،اصل و نسب ، زیبای و تدین یا دیانت ؛پس همسر دین دار را انتخاب کن، دستهایت خاک آلود باد.)

و به این معنی نیست که اسلام به مال و ثروت،اصل و نسب و زیبایی توجه نداشته و برای آن وزن قیمت قایل نباشد بدون شک که این موارد سه گانه مرغوب و محبوب بوده ودر جهت تحقیق هدف بلند ازدواج و تشکیل خانواده مومن و خوشبخت مهم است اما اسلام تحذیر میکند از اینکه تنها به مال دیده شود و اخلاق و دیانت را از نظر بیندازد و یا به مجرد دیدن نسب مراعات التزام به اسلام را نادیده گیرند ؛ یاهم توجه به زیبایی داشته باشند بدون در نظر داشت تقوای زن زیرا انتخاب همسر به اساس زیبای هلاکت به بار می آورد و اهتمام به دارای زن بدون در نظر داشت اخلاق و دیانت او منجر به طغیان و سرکشی گردیده و بنابراین شوهر در مسیر شقاوت و بدبختی قرار میگرد ولی گمان می کند که در سعادت و خوشبختی است چنانچه رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وسلم به آن چنین اشاره می کند : (لا تَزَوَّجُوا النَّساءَ لِحُسنِهِنَّ فَعَسیٰ حُسنُهُنَّ أَنْ یُرِدِ یَهُنَّ وَ لا تَزَوجُو هُنَّ لإِموالِهِنَّ فَعَسیٰ أَمولُهنَّ أَنْ تُطْغِیَهُنَّ؛ وَ لٰکِن تَزَوجُوهُنَّ عَلَی الدّین وَلامَهٌ خَرْمَاءُ سَوَدٰاءُ دٰاتُ دِینٍ أَفْضَلُ .) ( ابن ماجه )
ترجمه : ( با زنان تنها به خاطر زیباییشان ازدواج نکنید، زیرا چه بسا زیبائی آنان را به هلاکت بکشاند و با آنان به خاطر مال شان ازدواج نکنید، که چی بسا مال، آن ها را نافرمان کند؛ بلکه بخاطر دین با آنها ازدواج کنید و ( این را بدانید که یک ) کنیز سیاه چهره که گوشش هم { به عنوان کنیز بودن } سوراخ و شکافته شده ولی دیندار است بهتر است .)

پس کسیکه به مال و جاه و اصل و نسب تمسک جسته و دین و اخلاق را مد نظر نگیرد به منزل مقصود نمی رسد؛ پس برایش فقر می رسد حال آنکه در جستجوی غنامندی بود، ذلیل می شود در حالیکه امید وار جاه بود و از جانب دیگر اسلام توجه ولی دختررا به سوی انتخاب شوهر صالحی که دارای دین و اخلاق باشد معطوف داشته و در امر انتخاب شوهر برای دختر از حیث حسن سلوک مبادرت می ورزد. الله متعال در رابطه چنین می فرماید : (وَأَنْکِحُوا الْأَیَامَى مِنْکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ) نور:۳۲
ترجمه: (و همسر دهید ایم ‌« مرد بی‌همسر و زن‌ بی‌شوهر»هایتان‌ را غلامان‌ و کنیزان‌ درستکار خود را اگر فقیر باشند، الله مهربان از فضل‌ خویش‌ آنان ‌را توانگر خواهد کرد)

و نبی کریم صلی الله علیه وسلم نیز چنین ارشاد می کند : (إذا أتاکم من ترضون دینه و خلقه فزوِّجوه، إلا تفعلوا تکن فتنه فی الأرض وفساد عریض)(رواه الترمذی وبن ماجه)

ترجمه : ( زمانیکه نزد شما کسی که از دین و اخلاق وی راضی بودید پس با او ازدواج کنید ؛ اگر نکردید در زمین سب فتنه و فساد می شود).
و اگر اختیار همسفر زندگی به اساس دین و اخلاق باشد چوب و أساس وخشتهای خانه راست و مستقیم شده و آماده مقابله با مشکلات در تمامی ابعاد زندگی می گردد.

ادای حقوق زوجیت :
توجیهات و رهنمود های دین اسلام دستیابی به سعادت و استقرار خانوادگی را تضمین نموده و به حسن معاشرت زوجین بین هم امر نموده است چنانچه الله عزوجل می فرماید : (وعاشروهن بالمعروف فإن کرهتموهن فعسى أن تکرهوا شیئا ویجعل الله فیه خیراً کثیراً) ( النساء: ۱۹)
ترجمه : ( و با زنان تان به نیکویی برخورد کنید به تحقیق اگر چیزی را ناپسند می دانید شاید در آن خیری زیادی نهفته باشد).
و پیامبر صلی الله علیه وسلم نیز چنین می فرماید : (فاتقوا الله فی النساء، فإنهن عندکم عوان لایملکن لأنفسهن شیئًا، وإن لهن علیکم ولکم علیهن حقاً).( رواه أحمد وبن ماجه).
ترجمه : ( در معامله با زنان از الله بترسید و پروا کنید زیرا آنها نزد شما دستیاربوده که بدون تملیک نفس شان دیگر چیزی برآنها ندارید، شما بر آنها و آنها بر شما حق دارد).

اسلام حسن معامله و رفتار را برای فرد به ارمغان آورده است چنانچه رسول مبارک صلى الله علیه وسلم می فرماید : (خیرکم خیرکم لأهله وأنا خیرکم لأهلی) (رواه ابن ماجه).
ترجمه : ( بهترین شما خوش معامله تر با اهل «خانواده» خود است و من بهترین شما در برخورد با خانواده ام استم ).
و همین گونه برای خانم ها امر شده است که بهترین سلوک را در مقابل شوهران خود اختیار کنند حتی که ادای حق الله موقوف به ادای حق شوهر دانسته شده است چنانچه معلم بشریت صلى الله علیه وسلم می فرماید : (لو کنت آمراً أ حدا أن یسجد لغیرالله لأمرت المرأه أن تسجد لزوجها، والذی نفس محمد بیده لا تؤدی المرأه حق ربها حتى تؤدّی حق زوجها، ولو سألها نفسها وهی على قتب لم تمنعه) .( رواه ابن ماجه).
ترجمه : (اگر امر می کردم که شخصی برای غیر از خدا سجده کند ، امر می کردم که زن برای شوهر خود سجده کند ، سوگند به کسی که جانم در دست اوست ، زن حق خدا را ادا نمی کند (یعنی از او قبول نمی شود ) تا اینکه حق شوهرش را ادا نماید ، اگر شوهر از زن خود چیزی بخواهد، گرچه بر زین شتری هم باشد او را اجابت کرده و امتناع نمی ورزد).
و در این شکی نیست که اگر زوجین به این آموزه ها توجه نمایند حقا که فضای مملوء از آرامش و صمیمت ایجاد شده و در تربیه و پرورش نسل صالح یک گام موثری خواهد بود.

تربیت اولاد:
به تایید که اسلام در تربیه اولاد اهتمام ورزیده و به اینکه طفل در فضای ایمانی نشأت کند،تاکید کرده الله عزوجل می فرماید : (یا أیها الذین آمنوا قوا أنفسکم وأهلیکم ناراً وقودها الناس و الحجاره ..) ( التحریم: ۶).
ترجمه : ( ای کسانیکه ایمان آورده اید خود و خانواده خود را از آتش نجات دهید که وقود«هیزم» آن مردم دوزخی و سنگها است ).
و همیچنین رسول الله صلی الله علیه وسلم هر زن و مرد را مسؤول امانت داری در خانه قرار داده چنین می فرماید : (والرجل راع فی أهله ومسؤول عن رعیته، والمرأه راعیه فی بیت زوجها ومسؤوله عن رعیتها). (أخرجه البخاری).
ترجمه : (مرد مسؤول خانواده و زیر دستانش می باشد و زن در خانه شوهر مسؤول زیر دستان خود است).

تمام این مسؤولیت ها بر زن و مرد از همان لحظات اولی است که آنها در فکر ایجاد خانواده می شوند درینصورت است که آنها باید سلوک حسنه را برگزینند تا پدر و مادر خوب در مقابل اطفال شان باشند تا بعد آن مولود بیاید و از اولین مواردی که طفل درگوش طفل می رسد طبق ارشادات نبوی باید شنواندن اذان در گوش راست و اقامه در گوش چپ طفل باشد – البته از باب عمل کردن به حدیث ضعیف در فضائل اعمال – و از بهترین مظاهر و تمثیل سرور و شادمانی در پی آمدن طفل عقیقه و گزینش نام نیک برای طفل است.

و به همین ترتیب اسلام در بعد تربیت توجه خاص داشته و بر والدین تعلیم حسن تادیب را لازم گردانیده است پس به هر پدر و مادر است که توحید الله متعار را در نفوس اولاد خود جا داده و بذرمبادی اسلام را در اذهان شان از وقت نعومت ناخن هایشان ( بدو تولد) غرس نموده و حریص باشند برآنها در ادای عبادات چنانچه پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: (مروا أولا دکم بالصلاه وهم أبناء سبع، واضربوهم علیها وهم أبناء عشر، وفرّقوا بینهم فی المضاجع). (أخرجه أبوداود).
ترجمه :‌( اولادهای خودرا در سن هفت سالگی به نماز امر کنید و آنها در سن ده سالگی «بخاطر نماز»سرزنش کرده و بستر خواب آنها از خود جدا سازید ).

و به تحقیق که سلف این امت در عادت دادن اولاد شان دردوستی دین الله حریص بوده و مفهوم قربانی و فداکاری را از خلال قصص الانبیاء و داستان های اصحاب در اذهان اولادهایشان غرس می نمودند زیرا فداکاری های آنها و مشقات جسمانی را که آنها تحمل نمودند در رشد شخصیت طفل گام مؤثری را میگذارد. چنانچه لازم است والدین در حضور فرزندان شان در مجالس علم وخیر تاکید بورزند تا با کمک آن فرزندان خود را بسوی خیر و فضیلت تربیت نمایند که به این منوال اطفال شجاع وجسوربارآمده که آنها در میادین فدا کاری برای اسلام عزیز ثابت قدم گذاشته که قادر به قهرمانی های میشوند که بزرگان از آن عاجز مانده است.

پس آیا هر کدام ما در اجرای این رهنمودهای اسلامی در تشکیل خانواده عمل کرده ایم و پابند خواهیم ماند تا اینکه نهضت اسلامی مکانت خود را دوباره دریابد؟