آوای سنت : اگرچه سفر بی‌سابقه ابراهیم رئیسی،رئیس‌جمهور ایران به سوریه عمدتاً ماهیت اقتصادی دارد،اما باید توجه کنیم که این سفردر بحبوحه تغییرات سیاسی عمده در پرونده سوریه و نزدیکی اخیر بین کشورهای عربی منطقه وسوریه انجام شد.
به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت ، اهمیت سفر دو روزه رئیسی دراین است که به نظرمی رسد اولین دیدار یکی از مقامات ایران از زمان آغازاعتراضات دربهار ۲۰۱۱ علیه رژیم سوریه باشد.علاوه براین،ایران، متحداستراتژیک اسد است واز او در رویارویی مسلحانه با مخالفان حمایت نظامی کرد،این کمک ها همچنان ادامه دارد.
دو طرف به دنبال دستیابی به دستاوردهای سیاسی و اقتصادی این سفر هستند،زیرا سوریه باپیامدهای شدیدجنگ طولانی مدتی مواجه است که باعث سقوط تاریخی ارزش لیرشد،دستمزدها دراین کشور ارزش خودرا از دست دادند وهمه این عوامل موجب شد تا میلیون‌ها سوری نیازبه کمک وحمایت داشته باشند.
مردم مناطقی ازسوریه که تحت کنترل رژیم اسد هستند امیدوارند این دیدار منجر به تغییرات کیفی برای حل وفصل مشکلات سوریه شود.
این امردر وضعیت سیاسی و معیشتی این کشور پس از درگیری طولانی مدتی که با آن مواجه بود منعکس خواهد شد.ازسوی دیگر، مخالفان رژیم سوریه این سفر را تحکیم هژمونی اقتصادی وسیاسی ایران بر سوریه وتایید موضع حمایتی تهران از رژیم اسد درمنطقه می دانند.
چند روز قبل از سفر رئیسی، محمدسامر الخلیل وزیراقتصاد سوریه در دمشق با مهرداد بذرباش، وزیرراه ایران گفتگوهای فنی انجام داد.این دیدارکه درچارچوب کمیته اقتصادی سوریه وایران انجام شد، منجر به امضای قراردادهای متعددی بین دو طرف گردید.
سامرالخلیل وزیر سوریه به روزنامه دولتی الوطن توضیح دادکه دو طرف درباره اولین توافق به جمع بندی رسیدند واین توافقنامه،به ویژه درزمینه مناطق آزاد،شرکت های کوچک ومتوسط آماده امضا است.
به گفته محمود البازی،پژوهشگرامورایران،به نظرمی رسد سفروزیرراه ایران راه را برای امضای توافقنامه های اقتصادی مهم بین سوریه و ایران هموار کردکه برجسته ترین آن تکمیل راه آهن ایران،عراق وسوریه است.البازی درگفتگوبا الجزیره ازاهمیت پیوند این خطوط ریلی، به ویژه تلاش ایران برای احیای دیپلماسی جاده ای گفت وافزود: تهران به شدت درتلاش است تا کریدور تجاری را از شمال به جنوب کشورش پیوند دهد تا تجارت با روسیه را تقویت کند.
تهران درسفررئیسی به دلیل اهمیت ویژه ای که این سفر دارد و به دلیل اینکه این کشور نیازمند به پیوند با اروپا از طریق دریای مدیترانه است،تلاش خواهد کرد امتیاز بندر لاذقیه را سوریه به دست آورد.البازی همچنین می گوید که ایران به احتمال زیاد دولت سوریه را متقاعد خواهد کرد که راه را برای رسیدن به اردن و لبنان دردراز مدت گسترش دهد.
نمی توان نادیده گرفت که سفررئیسی همزمان با تلاش تعدادی از کشورهای عربی برای نزدیک شدن به سوریه وتلاش برای پیشبرد راه حل سیاسی در این کشوراز طریق ابتکارات جدید عربی است.آخرین جلسه،دراین زمینه،نشست دراردن بود که وزرای خارجه مصر،اردن،عراق،عربستان سعودی و رژیم سوریه درآن شرکت کردند.
رشیدحورانی،محقق مرکز مطالعات،این سفر را به عادی سازی ایران با کشورهای عربی مرتبط می داند و می گوید: تهران درتلاش است تا نفوذ خودرا درمنطقه گسترش دهد تا پرونده های مربوط به آن را به اسناد مذاکره تبدیل کند.این همان چیزی است که سوریه را درازای آرامش در یمن به ابزاری برای معامله تبدیل می کند.
حورانی درگفت وگو با الجزیره گفت که این سفر حامل پیامی به کشورهای عربی به ویژه کشورهایی است که درعمان با یکدیگر دیدار کردند. او معتقد است در این زمینه محدود کردن رابطه با ایران قابل بحث نیست بلکه توقع این است که دیگر کشورها به محور ایران و سیاست آنها درمنطقه بپیوندند.
از سوی دیگر،محمود البازی،پژوهشگر امور ایران، معتقد است که هیچ ارتباطی بین سفر رئیسی به سوریه و وضعیت عادی سازی کشورهای عربی با دمشق وجود ندارد،زیرا سه بار بحث این سفر مطرح شد،اواخر سال ۲۰۲۱ اواخر سال ۲۰۲۲ و در ژانویه ۲۰۲۳.
البازی تأکید می کندکه این سفر برای پوشش هزینه های جنگی است که ایران در سوریه هزینه کرده است وآمار رسمی دراین زمینه وجود ندارد.فلاحت پیشه،معاون سابق مجلس شورای اسلامی ایران می گوید این عدد از مرز ۳۰ میلیارد دلار فراتر رفته است.
ازنظرسیاسی،یک منبع منطقه‌ای نزدیک به رژیم سوریه درمصاحبه با رویترز گفته بود که از سرگیری روابط عربستان سعودی و ایران و وقوع تحولی در زمینه پایان دادن به انزوای عربی تحمیل شده بر سوریه،زمینه رابرای سفررئیسی فراهم کرده است.
وفاداران رژیم سوریه مشتاقانه منتظرندکه این دیدار دریچه جدیدی را درمورد عادی سازی روابط و گشایش عربی به عنوان یک دستاورد سیاسی باز کند و به انزوای ۱۲ ساله دمشق پایان دهد و در نهایت این کشور به کرسی اتحادیه کشورهای عربی بازگردد.
با این حال،رشید حورانی تاکیدکردکه دستاوردهای سیاسی سوریه به میزان پیشرفت عادی سازی روابط اعراب با رژیم سوریه بستگی دارد،او معتقد است که بعید است دمشق یا تهران درصورت برآورده نشدن خواسته های اعراب،سود سیاسی از این سفر به دست آورند.
حورانی به کشورهای عربی ازجمله به عربستان سعودی اشاره کرد که مقامات آن به فایننشال تایمز گفتند:آغاز گفتگو با سوریه به معنای حل و فصل مسائل نیست و بازگشت سوریه به اتحادیه عرب شرط مذاکرات اخیرعربستان با ایران نبوده است.
