بازگشت به توافق هسته ای: نیاز اروپا و شرایط کشورهای عربی

آوای سنت : جوزپ بورل وزیر امور خارجه اتحادیه اروپا در سفری به تهران با مقامات ایرانی دیدار و درباره احتمال بازگشت به میز مذاکره در وین و غلبه بر اختلافات کنونی گفتگو کرد. فرانسه از ایران خواست از این فرصت استفاده کند و آن را از دست ندهد.

به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت ، شکی نیست که آمریکا و اروپا به سبب افزایش قیمت جهانی انرژی، و تلاش غرب برای تامین انرژی جایگزین روسیه، برای احیای توافق هسته ای با ایران تمایل دارند.اما موانع متعددی وجود دارد که  درباره توانایی آمریکایی ها و ایرانی ها برای دستیابی به توافق در آینده قابل پیش بینی یا حداقل قبل از انتخابات میان دوره ای ایالات متحده، تردید ایجاد می کند.

۱- عدم تمایل ایران به دادن امتیاز:

هدف اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها تامین منابع جایگزین گاز و نفت روسیه برای اروپا است و دریای مدیترانه، علاوه بر آسیای مرکزی، به دلیل نزدیکی جغرافیایی به اروپا، ممکن است دو گزینه این نقش باشند.

چندین پیشنهاد غربی بر اهمیت لغو تحریم‌ها علیه ایران تاکید کردند که به اروپایی‌ها اجازه می‌دهد گاز ایران را از طریق خط لوله نابوکو به اروپا وارد کنند. ( قرار بود گاز دریای خزر را از طریق ترکیه به اتریش منتقل کند). اما به دلیل عدم تامین گاز، این کار با اختلال مواجه شد.

پیش از این، در بحبوحه تلاش‌های اروپا برای ایجاد جایگزینی برای انرژی روسیه قبل از جنگ سوریه، خط لوله دیگری برای صادرات گاز طبیعی از میدان پارس جنوبی (مشترک قطر و ایران) به اروپا پیشنهاد شده بود و آن را خط لوله اسلامی نامیدند. این خط از میدان پارس جنوبی آغاز و به عراق و سوریه و از آنجا به لبنان، ترکیه و اروپا می رسد. این پروژه نیز به دلیل ناامنی در کشورهای این خط تعطیل شد.

امروز پس از تحولاتی که پس از خروج آمریکایی‌ها از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ و پس از جنگ اوکراین رخ داد، اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها بیشتر به امضای توافقنامه با ایران نیاز دارند تا به ایران اجازه صادرات گاز و نفت به اروپا را بدهند. اروپایی ها نیز بدون ترس از تحریم می توانند آن را بخرند و پول ایران را پرداخت کنند.

با این حال، به نظر نمی‌رسد ایرانی‌ها بدون کسب دستاوردهای خوبی از جمله حذف سپاه پاسداران از لیست تروریستی و دادن ضمانت‌هایی مبنی بر عدم لغو توافق در صورت روی کار آمدن جمهوری‌خواهان در سال ۲۰۲۴، آماده بازگشت به توافق باشند.

دو شرطی که کنگره آمریکا باید در این باره اظهار نظر کند و دولت بایدن به تنهایی قادر به انجام آنها نیست.

علاوه بر این، امضای توافق‌نامه‌هایی بین چین و ایران به ایرانی‌ها این امکان را داد که با سرمایه‌گذاری گسترده چینی ها در بخش‌های مختلف از جمله نفت و انرژی و  گردشگری، تحریم‌ها را دور بزنند.

اگرچه گزارش رسمی از فروش نفت ایران و طرف های خرید آن منتشر نشده است، اما مسلم است که این بخش،دور زدن تحریم ها را آغاز کرده است. محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد که تولید نفت ایران که پس از اعمال تحریم ها به شدت کاهش یافته بود، به همان میزان قبل از تحریم ها یعنی به ۳.۸ میلیون بشکه در روز بازگشته است.

۲- موضع کشورهای عربی:

جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا ماه آینده از منطقه بازدید خواهد کرد تا متحدان (اسرائیل و عربستان سعودی) از حمایت آمریکا مطمئن شوند.

او همچنین قصد دارد روابط آمریکا و عربستان را پس از ماجرای خاشقجی احیا کند و سعی کند عربستان را متقاعد کند که میزان تولید نفت خود را با هدف آرام کردن بازار و کاهش قیمت ها افزایش دهد.

با این حال، بایدن و دولت اوبر سر یک دوراهی هستند. او از یک طرف می خواهد توافق هسته ای با ایران را بازگرداند تا ورود گاز ایران به اروپا را تسهیل کند و قیمت نفت را کاهش دهد زیرا اکنون قیمت انرژی برای مصرف کننده آمریکایی سرسام آور است.

از سوی دیگر، او نمی‌خواهد اسرائیل و عربستان سعودی را عصبانی کند، به‌ویژه پس از موقعیت‌هایی که در آن عربستان سعودی به روسیه و چین نزدیک‌تر از آمریکا به نظر می‌رسید.

در جریان سفر ولیعهد سعودی به مصر، اردن و ترکیه ، بیانیه های مشترک مصر و اردن در خصوص تعهد آنها به امنیت خلیج فارس قابل توجه بود. در نتیجه پادشاه اردن عبدالله دوم ایده تشکیل یک اتحاد نظامی در خاورمیانه مشابه ناتو را مطرح کرد. او افزود که این کار را می توان با کشورهایی انجام داد که با او هم نظر هستند.

با بررسی ماهیت تهدیداتی که ممکن است اردن و کشورهای هم عقیده او با آن مواجه شوند،می توان تأیید کرد که این ناتوی عربی علیه ایران خواهد بود.

به طور واقع بینانه، این پیشنهاد به نفع اسرائیل است و به نفع کشورهای عربی خلیج فارس نیست که به فضای سرمایه گذاری خوب نیاز دارند.

آنها برای حفظ توازن سیاسی منطقه ای و بین المللی در منطقه خلیج فارس نباید وارد درگیری های نظارمی شوند که کشورهایش بیشترین هزینه را خواهند پرداخت.

در اینجا سؤالات زیر مطرح می شود: آیا پیشنهاد اردن با عربستان سعودی هماهنگ شده است؟

آیا این مقدمه ای برای تقاضای کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از دولت بایدن در سفرش به منطقه به عنوان بهایی برای بازگشت روابط تاریخی است؟

آیا دولت بایدن با این پیشنهاد موافقت خواهد کرد که باعث افزایش تنش در منطقه و از بین رفتن شانس راه حل دیپلماتیک با ایران می شود؟

آیا عربستان سعودی از گام های جدید و متمایز خود در روابط بین الملل به نفع ایده اتحاد نظامی اعراب و اسرائیل که به نفع اسرائیل باشد و هیچ سودی برای کشورهای عربی نداشته باشد، عقب نشینی خواهد کرد؟

اصل مطلب را اینجا ببینید